Antik Yunancadaki χαλάω (khaláō, “gevşerim”)’dan türeyen χάλασις (khálasis, “gevşeme, rahatlama”)’nin olumsuz halidir. (bkz;a-chalasia) veya (bkz; achalasis)
- Alt özafagus kası (sphincter)’in hareket yeteneğinin sorunlu olmasıyla karakterize edilen hastalıktır.
- Sir Arthur Hurst tarafından 1927 de tanımlanmıştır.
Akalazya, yemek borusu kaslarını etkileyen, yutma güçlüğüne ve diğer ilgili semptomlara yol açan nadir bir hastalıktır.
Akalazya Belirtileri ve Aşamaları:
Akalazyanın ana semptomu, hastalık ilerledikçe giderek kötüleşen disfaji veya yutma güçlüğüdür. Başlangıçta, disfaji katı gıdalarla ortaya çıkabilir ve daha sonra sıvı alımına kadar uzanabilir. Bazı vakalarda akalazya kalbi sıkıştırarak kalp debisinin azalmasına ve akciğer tıkanıklığına yol açabilir.
Akalazya Nedenleri ve Teşhisi:
Akalazya öncelikle yemek borusundaki yutma kaslarını kontrol eden sinir hücrelerinin kaybından kaynaklanır. Ancak bu sinir hücresi kaybının kesin nedeni hala bilinmemektedir. Nadir durumlarda, akalazya bir tümörden veya herpes simpleks virüsü gibi viral enfeksiyonlardan kaynaklanabilir. Akalazya teşhisi, özofagus kas fonksiyonunu değerlendirmek için manometri ve baryumlu yutma veya endoskopi gibi görüntüleme çalışmaları da dahil olmak üzere çeşitli testleri içerir.
Akalazya için Tedavi Seçenekleri:
Akalazya için bir tedavi bulunmamakla birlikte, çeşitli tedavi seçenekleri semptomları etkili bir şekilde yönetebilir. Pnömatik dilatasyon, Heller miyotomisi ve peroral endoskopik miyotomi (POEM) akalazya için en yaygın ve etkili tedavilerdir. Balon dilatasyonu, genişlemiş veya kıvrımlı özofagus vakalarında bile uygulanabilen cerrahi olmayan bir seçenektir. Ancak bazı durumlarda ameliyattan sonra semptomlar geri dönebilir ve daha ileri tedavi gerekebilir.
Beslenme ve Yaşam Tarzı Önerileri:
Akalazya teşhisini takiben, diyet ayarlamaları semptomları yönetmeye ve daha iyi sindirimi teşvik etmeye yardımcı olabilir. Pişirilmiş, ezilmiş veya püre haline getirilmiş gıdalar, çorbalar, smoothie’ler ve güveç yemekleri dahil olmak üzere yumuşak, püre haline getirilmiş veya sıvı bir diyet önerilebilir. Kızarmış ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmak sindirim sistemindeki tahrişi azaltmaya yardımcı olabilir. Ek olarak, yatak yükselticileri veya bir kama kullanarak uyku sırasında yüksek bir baş pozisyonunu korumak, özofagus içeriğinin mideye boşalmasını teşvik edebilir.
Prognoz ve Yaşam Beklentisi:
Uygun tedavi ile akalazyalı hastaların çoğu normal bir yaşam beklentisine sahiptir. Ancak hastalık tekrarlayabilir ve aralıklı tedavi gerektirebilir. Düzenli tıbbi takipler ve tedavi planlarına bağlılık, semptomları yönetmek ve iyi bir yaşam kalitesini sürdürmek için gereklidir.
Sonuç olarak, akalazya kapsamlı bir anlayış ve yönetim gerektiren karmaşık bir hastalıktır. Erken tanı, uygun tedavi ve diyet değişiklikleri semptomları önemli ölçüde iyileştirebilir ve uzun süreli rahatlama sağlayabilir. Kişiselleştirilmiş bakım ve sürekli destek için sağlık uzmanlarına danışmak çok önemlidir.
