Eski Türkçe erük → Orta Farsça alūk → Farsçada ālū آ→لو erik cinsi meyvelerin genel adı +ça3 → ālūça آلوچه [küç.] dağ eriği, cratageus
Alıç, film tabletleri, kapsüller, damlalar ve çay şeklinde mevcuttur (örn. Zeller® Herz, Cardiplant®, Sidroga® Weissdorn, Vogel® Crataegisan). WS 1442 gibi standartlaştırılmış özütler bilimsel olarak iyi belgelenmiştir.
- Alıç (Crataegus sp.) çiçeklerinden, yapraklarından ve meyvelerinden elde edilen özler, kalbin azalan performansının tedavisinde ve sinirsel kalp problemlerinde kullanılır.
- Alıç özleri kalbi güçlendirir ve vücuda oksijen tedarikini iyileştirir.
- Aktif bileşenler, oligomerik prosiyanidinleri ve flavonoidleri içerir.
- İlaçlar en az altı hafta düzenli alınmalıdır.
- Olası istenmeyen etkiler gastrointestinal rahatsızlık, halsizlik ve deri döküntüleridir.
Botanik
Gül ailesinden alıç, Avrupa’ya özgü dikenli bir çalı veya küçük bir ağaçtır. Crataegus monogyna, Crataegus oxycantha ve Crataegus laevigata dahil olmak üzere çeşitli türler şifalı bitkiler olarak kullanılmaktadır.
Tıbbi ilaçlar olarak alıç yaprakları (Crataegi folium cum flore), alıç çiçekleri (Crataegi flos), alıç yaprakları (Crataegi folium) ve alıç meyveleri (Crataegi fructus) ilaç olarak kullanılmaktadır. Etanol gibi çözücüler, tıbbi ilaçtan sıvı ve kuru özütler üretmek için kullanılır.
Bileşenler
- En önemli bileşenler şunları içerir:
- Oligomerik prosiyanidinler (OPC)
- Flavonoidler
- Triterpenler
- Fenol karboksilik asitler
Farmakoloji
Etkiler
- Alıç özleri, diğer şeylerin yanı sıra, antioksidan, kardiyoprotektif, vazodilatör, antihipertansif, antiaritmik, pozitif inotropik, pozitif dromotropik ve negatif bathmotropik özelliklere sahiptir.
- Koroner ve miyokardiyal kan akımını arttırır ve periferik vasküler direnci düşürürler.
- Bu, kalbi güçlendirir ve vücuda oksijen verilmesini artırır.
- Fiziksel egzersiz kapasitesinde hafif bir kısıtlamanın eşlik ettiği kalp performansında bir düşüş olması durumunda (kalp yetmezliği NYHA evre II) Sinirsel kalp problemleri için.
- Yüksek tansiyon gibi başka uygulama alanları da vardır (resmi bir gösterge yoktur).
Uzman bilgilerine göre dozajlanır. Alım miktarı ürüne bağlıdır. Alıç özleri, yemeklerden bağımsız olarak genellikle günde iki kez (sabah ve akşam) alınır. Düzenli olarak ve uzun bir süre boyunca uygulanmaları gerekir. Etkiler yaklaşık üç ila altı hafta sonra ortaya çıkar.
Alıç aşırı duyarlılık durumunda kontrendikedir ve 12 yaşın altındaki çocuklara verilmemelidir. İhtiyati tedbirlerin tamamı tıbbi ürün bilgi sayfasında bulunabilir.
İlaç etkileşimleri bilinmemektedir.
Olası yan etkiler arasında gastrointestinal rahatsızlık, halsizlik ve kızarıklıklar bulunur.
Tarih
Antik Kökenler ve Kültürel Önemi
200’den fazla türü kapsayan Crataegus cinsinin kökleri kuzey yarımküreye kadar uzanır ve özellikle Avrupa ve Asya’da bol miktarda bulunur. Arkeolojik kanıtlar, alıç bitkisinin antik çağlardan beri tedavi edici özellikleri nedeniyle ödüllendirildiğini göstermektedir. Alıçın kaydedilen en eski kullanımı, etkili bir kalp toniği ve çeşitli rahatsızlıklara çare olarak kabul edildiği Çin’de M.Ö. 2500 yılına kadar uzanmaktadır.
Antik Yunan’da alıç, aşkı, güzelliği ve doğurganlığı simgeleyen tanrıça Afrodit ile ilişkilendirilirdi. Çiçekleri aynı zamanda şarapta garnitür olarak da kullanılmış, narin bir aroma ve lezzet katılmıştır. Ansiklopedik bilgisiyle tanınan Romalı doğa bilimci Yaşlı Pliny, alıçın tıbbi erdemlerini, özellikle de kalbi güçlendirme ve sindirim sorunlarını hafifletme yeteneğini övdü.
Ortaçağ ve Rönesans Katkıları
Orta Çağ boyunca, alıç bitkisinin kalp ilacı olarak ünü, kullanımının çok sayıda tıbbi metinde belgelenmesiyle daha da önem kazandı. Bingen’li ünlü doktor Hildegard, alıç bitkisinin “kalbi güçlendirme ve titremesini önleme” yeteneğini övdü. Avrupalı şifalı bitki uzmanları, alıç bitkisinin tedavi edici değerini savunmaya devam etti ve onun çeşitli kardiyovasküler rahatsızlıkların tedavisindeki rolünü vurguladı.
Rönesans dönemi, alıç bitkisinin tıbbi potansiyeline olan ilginin yeniden canlanmasına yol açtı; doktorlar ve şifalı bitki uzmanları, alıç bitkisinin iddia edilen faydalarını daha da araştırdı. Bitkileri doğru bir şekilde tasvir etmesiyle tanınan Alman botanikçi Leonhart Fuchs, alıç bitkisinin “kalbi güçlendirme ve kuvvetlendirme” yeteneğini överken, İngiliz şifalı bitki uzmanı John Gerard “kalp çarpıntısı, nefes darlığı ve nefes darlığı gibi rahatsızlıkların tedavisindeki etkinliğini övdü.” nefes alıyor.”
Bilimsel Araştırma ve Modern Uygulamalar
19. yüzyılda alıç bitkisinin tedavi edici etkilerinin farmakolojik temelleri bilimsel araştırmalarla aydınlatılmaya başlandı. Araştırmacılar alıçta bulunan flavonoidler, triterpenoidler ve prosiyanidinler gibi biyoaktif bileşiklerin kardiyovasküler faydalara toplu olarak katkıda bulunduğunu tespit etti.
Modern araştırmalar, alıç bitkisinin kalp fonksiyonlarını iyileştirme, kan basıncını düşürme ve anjina pektoris semptomlarını hafifletme yeteneğini doğruladı. Ayrıca antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklere sahip olduğu ve genel sağlığı geliştirici etkilerine potansiyel olarak katkıda bulunduğu da gösterilmiştir.
Modern Kültür ve Bitkicilikte Alıç
Günümüzde alıç, özellikle hafif ila orta dereceli kardiyovasküler rahatsızlıkların tedavisinde popüler bir bitkisel ilaç olmayı sürdürüyor. Genellikle ginkgo biloba ve sarımsak gibi kalp açısından sağlıklı diğer bitkilerle birlikte kullanılır.
Hawthorn’un çok yönlülüğü tıbbi uygulamalarının ötesine uzanır. Güzel kokulu çiçekleri sıklıkla parfümlerde ve aromaterapide kullanılırken, yenilebilir meyveleri C vitamini, lif ve antioksidan kaynağıdır. Bazı kültürlerde alıç dalları evlerde ve bahçelerde dekoratif unsur olarak kullanılmaktadır.
Kaynak
- Chang Q, Zuo Z, Harrison F, Chow MS. (2002). “Hawthorn.” J Clin Pharmacol, 42(6):605-12. A comprehensive review of the pharmacological and clinical aspects of hawthorn.
- Pittler MH, Schmidt K, Ernst E. (2003). “Hawthorn extract for treating chronic heart failure.” Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 1. Art. No.: CD005312.
- Roth L, et al. (1994). “Hawthorn (Crataegus species) in the treatment of cardiovascular disease.” Pharmacognosy Reviews, 1:17-33. Discussing the botanical, pharmacological, and clinical aspects of hawthorn.
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.