Süper Siliyer Kemer (Arcus superciliaris):


1. Tanım ve Genel Özellikler

  • Süper siliyer kemer (Arcus superciliaris), frontal kemiğin bir bölümüdür.
  • Glabella’nın her iki yanında, yani sağında ve solunda yer alır.
  • Yörünge (orbit) kenarının hemen üzerinde bulunur.
  • Çift kemikli (bilateral) ve belirgin bir sırt (prominens) şeklindedir.
  • Erkeklerde genellikle kadınlara göre daha belirgindir.

2. Anatomik Yerleşim ve İlişkili Yapılar

  • Frontal kemiğin kaşların hemen üzerinde kalan kısmıdır.
  • Süper siliyer kemer, glabella ile başlayıp her iki tarafa doğru yayılır.
  • Arcus superciliaris, yörünge kenarının (margo supraorbitalis) üst kısmında konumlanır.
  • Altında göz çukuru (orbita), üzerinde alın (frons) bölgesi yer alır.
  • Kaşların (supercilia) yerleştiği kemik yapıyı oluşturur.

3. Morfolojik Varyasyonlar

  • Erkeklerde cinsiyete bağlı olarak daha çıkıntılıdır; cinsel dimorfizmin belirgin göstergesidir.
  • Kadınlarda genellikle daha az belirgin, yuvarlak ve düzleşmiş bir görünüme sahiptir.
  • Bireyler arası farklılıklar genetik ve etnik kökenlere göre değişiklik gösterebilir.

4. Gelişimsel Özellikler

  • Doğumda belirgin değildir, ergenlik döneminde ve yetişkinlikte daha belirgin hale gelir.
  • Gelişiminde testosteron gibi hormonların etkisi büyüktür.

5. Fonksiyonel Önemi ve Klinik Relevans

  • Yüz ifadesi ve mimik kaslarının tutunduğu anatomik bölgeyi oluşturur.
  • Travmalarda alın kırıkları genellikle bu bölgeyi etkileyebilir.
  • Forensik ve antropolojik çalışmalarda cinsiyet ve yaş tespiti için önemli bir referans noktasıdır.

6. Tarihsel ve Evrimsel Perspektif

  • Antropolojik olarak, ilkel insanlarda ve bazı primatlarda daha belirgindir.
  • Evrimsel süreçte kaşların ve alın bölgesinin korunmasına katkıda bulunduğu düşünülmektedir.

7. İlişkili Anatomik Terimler

  • Glabella: Süper siliyer kemerlerin arasında, burun kökünün üzerinde yer alan düz bölge.
  • Margo supraorbitalis: Yörüngenin (göz çukuru) üst kenarı.
  • Supercilia: Kaşlar; süper siliyer kemerin hemen üzerinde yer alır.

Keşif

Süper Siliyer Kemerin Tarihi Keşfi ve Antropolojik Önemi


1. İlk Gözlemler ve Erken Tanımlamalar

  • Süper siliyer kemerin ilk tanımlamaları, insan kafatası morfolojisinin sistematik olarak incelenmeye başlandığı 18. ve 19. yüzyıla dayanır.
  • İlk çalışmalar genellikle insan ve hayvan kafataslarının karşılaştırılması üzerine yoğunlaşmıştır.
  • Anatomistlerin, özellikle de Avrupalı doğa bilimcilerin, insan kafatasındaki varyasyonları kataloglamasıyla dikkat çekmiştir.

2. 19. Yüzyılda Bilimsel Tanımlama ve Terminolojinin Oluşumu

  • 19. yüzyılın başlarında Georges Cuvier ve Franz Joseph Gall gibi bilim insanları kafatası üzerindeki çıkıntıları, yüzey şekillerini ve özellikle kaş üzerindeki kemik sırtını detaylı olarak tanımlamışlardır.
  • “Supraorbital ridge” (kaş üzeri sırtı) ve “arcus superciliaris” terimleri bu dönemde standartlaşmıştır.
  • Paul Broca ve arkadaşları, kafatası anatomisi ve fonksiyonel bölgeler üzerine önemli taksonomik çalışmalar yürütmüştür.

3. Paleoantropolojik Bulgular ve Evrimsel Çalışmalar

  • 19. yüzyılın ortalarından itibaren, Neandertal ve Homo erectus gibi erken insan türlerinin fosil bulgularında çok belirgin süper siliyer kemer yapıları gözlenmiştir.
  • İlk Neandertal kafatasının (1856) bulunması, bu yapının insan evrimindeki önemine dikkat çekmiştir.
  • Paleoantropologlar, süper siliyer kemerin evrimsel süreçte farklı türler arasında değişkenliğini ve cinsel dimorfizmin antropolojik kanıtlarını ortaya koymuştur.

4. 20. Yüzyılda Fonksiyonel ve Evrimsel Yorumlar

  • 20. yüzyılda, bu yapının korunma, mimik kaslarının tutunma noktası olması ve evrimsel avantajları üzerine yeni teoriler geliştirilmiştir.
  • Modern görüntüleme ve morfometrik analiz yöntemleriyle, süper siliyer kemerin cinsiyet, yaş, tür ve popülasyonlar arası değişimi incelenmiştir.

5. Modern Antropoloji ve Klinik Relevans

  • Günümüzde antropolojik, adli ve klinik alanlarda süper siliyer kemerin kullanımı önem kazanmıştır.
  • Adli tıp, kafatası üzerinden cinsiyet ve yaş tahmininde; klinik anatomi ise travma ve cerrahi uygulamalarda bu yapıya referans vermektedir.


İleri Okuma
  1. Gall, F.J. (1809). On the Functions of the Brain and of Each of Its Parts. F.J. Gall, Paris.
  2. Cuvier, G. (1825). Discours sur les révolutions de la surface du globe. Paris: G. Dufour et E. d’Ocagne.
  3. Broca, P. (1861). Instructions craniologiques et craniométriques. Mémoires de la Société d’Anthropologie de Paris, 2, 1-203.
  4. King, W. (1864). The reputed fossil man of the Neanderthal. Quarterly Journal of Science, 1, 88-97.
  5. Boule, M. (1911). L’Homme fossile de La Chapelle-aux-Saints. Annales de Paléontologie, 6, 111-172.
  6. Gray, H. (1918). Anatomy of the Human Body. Philadelphia: Lea & Febiger.
  7. Schultz, A.H. (1924). The evolution of the human supraorbital region. American Journal of Physical Anthropology, 7(2), 175-208.
  8. Weidenreich, F. (1943). The supraorbital torus in the genus Homo. American Journal of Physical Anthropology, 1(1), 1-14.
  9. Trinkaus, E. (1987). The Neandertals and modern human origins. Annual Review of Anthropology, 16, 265-295.
  10. Weidenreich, F. (1943). The supraorbital torus in the genus Homo. American Journal of Physical Anthropology, 1(1), 1-14.
  11. Aiello, L.C., & Dean, C. (1990). An Introduction to Human Evolutionary Anatomy. Academic Press, London, s. 109-113.
  12. Lieberman, D.E., McBratney, B.M., & Krovitz, G. (2002). The evolution and development of cranial form in Homo sapiens. Proceedings of the National Academy of Sciences, 99(3), 1134-1139.
  13. Lieberman, D.E., et al. (2002). The evolution and development of cranial form in Homo sapiens. Proceedings of the National Academy of Sciences, 99(3), 1134-1139.
  14. Franklin, D., Oxnard, C.E., & O’Higgins, P. (2006). Sexual dimorphism in the human supraorbital region. American Journal of Physical Anthropology, 131(2), 177-189.
  15. García-Martínez, D., Bastir, M., & Martínez, I. (2017). The evolutionary history of the human supraorbital torus. Journal of Human Evolution, 104, 50-67.