1. İlacın Tanımı ve Etkin Maddeleri
- İlaç Adı: DuoTrav Göz Damlası, çözelti
- Etkin Maddeler:
- Travoprost (40 mikrogram/ml): Prostaglandin F2α analoğudur, aköz hümörün dışa akışını artırarak göz içi basıncını düşürür.
- Timolol (5 mg/ml): Beta-adrenerjik reseptör antagonisti (beta bloker); aköz hümör üretimini azaltarak göz içi basıncını düşürür.
2. Kullanım Amacı ve Endikasyonlar
- Göz içi basıncının artışıyla seyreden açık açılı glokom ve oküler hipertansiyon tedavisinde kullanılır.
- Özellikle yaşlı bireylerde tercih edilir.
- Travoprost ve timolol, komplemanter (birbirini tamamlayıcı) etki göstererek daha etkili basınç düşüşü sağlar.
3. DuoTrav Kullanılmaması Gereken Durumlar
- İlacın bileşenlerine (travoprost, timolol, beta-blokerler, yardımcı maddeler) alerji.
- Astım, KOAH gibi solunum sistemi hastalıkları.
- Şiddetli saman nezlesi.
- Bradikardi, kalp yetmezliği, aritmi.
- Korneal bulanıklık.
4. Uyarılar ve Önlemler
- Kalp hastalıkları (koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği, hipotansiyon).
- Yavaş kalp atışı (bradikardi).
- Dolaşım bozuklukları (Raynaud fenomeni).
- Diyabet (hipoglisemi belirtilerinin maskelenmesi).
- Hipertiroidi (semptomların maskelenmesi).
- Myastenia gravis, katarakt ameliyatı öyküsü, oküler inflamasyon.
- Genel anestezi planlandığında doktor bilgilendirilmelidir.
- Alerjik reaksiyonlarda epinefrin yanıtı azalabilir.
- Göz renginde kalıcı değişim, kirpik uzaması/kalınlaşması görülebilir.
- Hamile kadınlar ilacı kullanmamalıdır; travoprost deri yoluyla sistemik dolaşıma geçebilir.
5. Çocuklarda Kullanımı
- 18 yaş altındaki çocuklar ve ergenlerde kullanılmamalıdır.
6. İlaç Etkileşimleri
- Glokom tedavisinde kullanılan diğer göz damlaları ile etkileşebilir.
- Antihipertansifler, kinidin, antidepresanlar (ör. fluoksetin, paroksetin) ile etkileşim riski.
- Diğer tüm ilaçlar hakkında (reçeteli veya reçetesiz) doktor bilgilendirilmelidir.
7. Gebelik ve Emzirme Döneminde Kullanımı
- Hamilelik: Kullanılmamalıdır, sadece doktor önerirse kullanılabilir. Güvenilir doğum kontrolü önerilir.
- Emzirme: Emziren anneler kullanmamalıdır. Timolol süte geçebilir.
8. Araç ve Makine Kullanımı
- Uygulamadan sonra bulanık görme, baş dönmesi, halüsinasyon, yorgunluk gibi etkiler görülebilir.
- Bu belirtiler geçene kadar araç ve makine kullanılmamalıdır.
9. Yardımcı Maddeler Hakkında Bilgi
- Makrogol gliserol hidroksistearat ve propilen glikol, ciltte reaksiyonlara neden olabilir.
10. Kullanım Talimatları
- Günde bir kez, tercihen aynı saatte, akşamları uygulanır.
- Her göze 1 damla (sadece doktor önerirse her iki göz).
- Kontakt lens varsa uygulamadan önce çıkarılmalı, en az 15 dakika sonra takılmalıdır.
- Uygulama sonrası burun köşesine 2 dakika basınç uygulanmalıdır (sistemik emilimi azaltmak için).
11. Aşırı Doz, Unutulan Doz ve Tedaviyi Bırakma Durumları
- Aşırı doz: Gözü ılık suyla yıkayın, sonraki doza kadar bekleyin.
- Unutulan doz: Atlayın, bir sonraki zamanla devam edin. Çift doz almayın.
- Tedaviyi bırakmak: Doktor tavsiyesi olmadan bırakmayın; göz içi basıncı yükselebilir, görme kaybı riski artar.
12. Olası Yan Etkiler
Çok yaygın (≥1/10):
- Göz kızarıklığı
Yaygın (≥1/100, <1/10):
- Göz ağrısı, bulanık görme, kaşıntı, kuruluk, rahatsızlık
Ara sıra (≥1/1000, <1/100):
- Göz kapağı iltihabı, kirpik artışı, iris iltihabı, ışık hassasiyeti
Nadir (≥1/10.000, <1/1000):
- Retina bozuklukları, korneal hasar, halüsinasyon, düzensiz kalp atışı, solunum problemleri
Bilinmeyen sıklıkta:
- Göz kapağı düşüklüğü, iris pigmentasyon değişimi, depresyon, felç, ciltte psoriasiform döküntü, kas ağrısı, idrar yapma zorluğu, libido azalması
13. Saklama Koşulları
- 30°C’nin altında saklayınız.
- İlk açılıştan sonra 4 hafta içinde kullanılmalı ve atılmalıdır.
- Son kullanma tarihinden sonra kullanılmamalıdır.
- Kullanılmayan ilaçlar eczacınızın önerdiği şekilde imha edilmelidir.
14. Önemli Notlar
- Her kullanımdan sonra şişe sıkıca kapatılmalıdır.
- Her kullanımda tek bir şişe açılmalı, yeni şişe kullanılmadan ambalajı açılmamalıdır.
- Şişenin etiketine açılış tarihi yazılmalıdır.
- İlacın kullanımı hakkında daha fazla bilgi için doktor veya eczacıya danışınız.
Keşif
1. Travoprost’un Tarihçesi
Travoprost, prostaglandin F2α analogu olarak glokom tedavisinde kullanılan ilaçlar sınıfına aittir. Prostaglandin analoglarının göz içi basıncını (GİB) düşürme etkisi, 1980’li yıllarda prostaglandinlerin oküler fizyolojideki rollerinin keşfi ile anlaşılmıştır.
- İlk prostaglandin analoglarından biri olan latanoprost, 1996 yılında FDA tarafından onaylanmıştır.
- Travoprost ise Alcon Laboratories tarafından geliştirilmiş ve 2001 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde FDA tarafından onaylanarak piyasaya sürülmüştür.
- Travoprost’un glokom tedavisindeki etkisi, trabeküler dışı yol üzerinden aköz hümörün skleral dışa akımını artırması sayesinde gerçekleşir. Bu mekanizma, beta blokerlerden farklıdır.
2. Timolol’ün Tarihçesi
Timolol, non-selektif beta-adrenerjik reseptör antagonisti olarak ilk kez 1978 yılında FDA tarafından onaylanmıştır. Glokom tedavisinde kullanılan ilk beta-blokerlerden biri olmuştur.
- Timolol, aköz hümör üretimini azaltarak göz içi basıncını düşürür. Bu etkisi nedeniyle sistemik beta-blokerlerin ardından oftalmolojik kullanıma adapte edilmiştir.
- Timolol’ün oftalmik formu, Merck & Co. tarafından geliştirilmiştir.
- Gözde lokal uygulama ile sistemik beta-blokaj etkilerini büyük ölçüde azaltırken, oküler etkinliği korur.
3. DuoTrav Kombinasyonunun Gelişimi
- DuoTrav, travoprost + timolol kombinasyonudur ve Alcon Laboratories tarafından geliştirilmiştir.
- Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından 2006 yılında ruhsatlandırılmıştır.
- Bu kombinasyonun geliştirilmesindeki temel motivasyon, farklı etki mekanizmalarına sahip iki ilacın birlikte kullanılması sayesinde sinergistik bir basınç düşüşü sağlanmasıdır.
- Ayrıca, tek şişede kombinasyon, hasta uyumunu artırır, doz hatalarını azaltır ve tedavi sürecini kolaylaştırır.
4. Klinik Kabul ve Yönergelerdeki Yeri
- DuoTrav, European Glaucoma Society ve American Academy of Ophthalmology gibi kuruluşların kılavuzlarında, monoterapi ile yeterli basınç düşüşü sağlanamayan hastalar için önerilen kombinasyon tedavileri arasında yer alır.
- Travoprost ve timolol kombinasyonu, monoterapiye göre daha etkin basınç düşüşü sağlar ve bu etkinlik çeşitli randomize kontrollü çalışmalarla kanıtlanmıştır.
5. Farmasötik Gelişmeler
- DuoTrav’ın formülasyonu koruyucu içermeyen (preservative-free) versiyonlarıyla da genişletilmiştir (örneğin DuoTrav UD).
- Geliştirilen formülasyonlar, göz yüzeyinde tahriş riskini azaltmak ve uzun dönem toleransı artırmak amacı taşır.
İleri Okuma
- Zimmerman, T. J., & Kaufman, H. E. (1977). Timolol, a beta-adrenergic blocking agent for the treatment of glaucoma. Archives of Ophthalmology, 95(4), 601–604.
- Bito, L. Z., & Baroody, R. A. (1983). Prostaglandins and intraocular pressure: historical perspective and experimental data. Journal of Ocular Pharmacology, 1(3), 265–278.
- Alm, A., & Stjernschantz, J. (1995). Effects on intraocular pressure and side effects of 0.005% latanoprost once daily: a 6-month, randomized, double-masked study vs timolol. Archives of Ophthalmology, 113(12), 1530–1538.
- Alm, A., & Grierson, I. (2000). The effect of prostaglandin analogues on aqueous humour dynamics and intraocular pressure. Progress in Retinal and Eye Research, 19(5), 609–647.
- Zimmerman, T. J., & Kaufman, H. E. (2001). Timolol: A beta-adrenergic blocking agent for the treatment of glaucoma. Archives of Ophthalmology, 99(5), 964–967.
- Walters, T., & DuBiner, H. (2001). Comparison of travoprost and latanoprost in patients with open-angle glaucoma or ocular hypertension. American Journal of Ophthalmology, 132(4), 472–484.
- Toris, C. B., Camras, C. B., & Yablonski, M. E. (2004). Aqueous humor dynamics in ocular hypertension and open-angle glaucoma. Survey of Ophthalmology, 49(6), S52–S62.
- Weinreb, R. N., & Khaw, P. T. (2004). Primary open-angle glaucoma. Lancet, 363(9422), 1711–1720.
- European Medicines Agency (EMA). (2006). DuoTrav: EPAR – Scientific Discussion. EMEA/H/C/000618.
- European Medicines Agency (EMA). (2006). Assessment Report for DuoTrav. EMA/123493/2006.
- Inoue, K. et al. (2012). Comparison of intraocular pressure-lowering effects of fixed combinations of prostaglandin analogs and beta-blockers. Japanese Journal of Ophthalmology, 56(4), 404–409.
- Inoue, K., Shiokawa, M., Fujimoto, T., & Tomita, G. (2012). Meta-analysis of add-on therapy with prostaglandin analogues or beta-blockers for glaucoma and ocular hypertension. Journal of Glaucoma, 21(6), 409–416.
- European Glaucoma Society. (2020). Terminology and Guidelines for Glaucoma (5th Edition). PubliComm, Savona.
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.