Euphorbia nicaeensis

Euphorbia nicaeensis – Etimoloji

1. Cins Adı: Euphorbia

Euphorbia ismi, antik çağda yaşamış olan Yunan hekimi Euphorbus’a ithafen verilmiştir.
Euphorbus, M.Ö. 1. yüzyılda Kuzey Afrika’da Juba II’nin (Numidia ve Mauretania kralı) saray hekimiydi ve tıbbi amaçlarla kullanılan sütlü özlü bitkilerle ilgilenmiştir.
Bitkinin adlandırılması, antik tıpta bu cinsin lateksinin çeşitli tedavilerde kullanılmasından kaynaklanır.
Euphorbia adı, ilk defa Carl Linnaeus tarafından 1753 yılında “Species Plantarum” adlı eserinde resmi olarak kullanılmıştır.

2. Tür Adı: nicaeensis

“Nicaeensis” kelimesi, Latince’de “Nicaea’ya (Nice, Fransa) ait” anlamına gelir.
Bu isim, bitkinin ilk kez ya da yaygın olarak toplandığı coğrafi bölgeye, yani Fransa’nın Akdeniz kıyısındaki Nice (Nikaia) şehrine işaret eder.
Tür adlandırmasında bölgesel kökenleri belirtmek için sıklıkla “-ensis” eki kullanılır.

3. Cins ve Tür İsimlerinin Kombinasyonu

Euphorbia nicaeensis, “Nice kökenli sütleğen” veya “Nice civarına ait Euphorbia” anlamına gelir.

1. Genel Tanım ve Yayılış Alanı

Euphorbia nicaeensis, Euphorbiaceae familyasına ait, Orta Avrupa ve Akdeniz bölgesine özgü çok yıllık bir bitkidir.
“Güzel Sütleğen” olarak bilinen bu tür, doğal olarak kıyı bölgeleri, otlaklar ve kayalık yamaçlarda görülür.

2. Büyüme Alışkanlıkları ve Ekolojik Tercihler

Güneşli ortamlarda gelişmeyi tercih eder.
Kendi kendine yeten ve uyarlanabilir bir türdür; çeşitli toprak tiplerinde (kumlu, tınlı, killi) yetişebilir.
Besin açısından fakir topraklarda da varlığını sürdürebilir.
Kuraklık ve soğuk gibi zorlu çevresel koşullara karşı dayanıklıdır; -20°C’ye kadar düşük sıcaklıklarda hayatta kalabilir.
İyi drene edilmiş topraklarda en iyi gelişimi gösterir.

3. Çiçeklenme Dönemi ve Gelişim Döngüsü

Euphorbia nicaeensis, genellikle Nisan’dan Haziran’a kadar çiçek açar.
Çiçeklenme zamanı yerel iklim koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

4. Besin Değeri ve Tüketim Alışkanlıkları

Euphorbia cinsi bitkiler, sütlü lateks içerikleri nedeniyle genellikle insanlar için tahriş edici ve toksiktir.
Euphorbia nicaeensis’in gıda olarak kullanımı yaygın değildir; bu nedenle besin değerine dair veri bulunmamaktadır.
Bitkinin tüketiminden ve lateksle cilt ya da göz temasından kaçınılmalıdır.

5. Hasat ve Kullanım Alanları

Gıda olarak tüketilmediği için geleneksel bir hasat zamanı yoktur.
Bitki, süs bitkisi olarak peyzajda veya nadiren geleneksel tıbbi amaçlarla toplanabilir.

6. Güvenlik ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bitkinin sütlü özsuyu, cilt ve gözde tahrişe yol açabilir; bu nedenle toplama ve bakım sırasında koruyucu önlemler alınmalıdır.
Yutulmasından kaçınılmalıdır.

Accordion Title

1. Geleneksel Tıpta Kullanımı

Euphorbia cinsi genel olarak, tıbbi uygulamalarda sıklıkla kullanılmamıştır, çünkü sütlü lateksi ciltte ve mukoza zarlarında tahrişe, yanmaya ve toksik etkilere yol açabilir. Ancak, bazı Akdeniz ve Balkan ülkelerinde nadir de olsa halk hekimliğinde kullanımına dair kayıtlar bulunmaktadır.

2. Dışsal Uygulamalar

Yara tedavisi: Bazı Balkan köylerinde, bitkinin sütlü özsuyu siğil, arpacık ve deri lezyonlarının giderilmesinde doğrudan uygulama şeklinde nadiren kullanılmıştır.
Antiseptik: Yerel halk arasında, antiseptik özelliklerinden dolayı küçük kesik ve yaraların dezenfekte edilmesinde nadiren kullanıldığı rapor edilmiştir.

3. Geleneksel Tıpta Örnekler

Balkanlar: Bulgaristan ve Sırbistan’da bazı köylerde, bitkinin lateksinin siğil tedavisinde kullanıldığı etnobotanik çalışmalarda belirtilmiştir.
İtalya: Güney İtalya’da, halk arasında bitkinin özsuyunun arpacık ve siğil tedavisinde geçmişte kullanıldığı rapor edilmiştir.
Yunanistan: Yunanistan’ın bazı kırsal bölgelerinde, Euphorbia türlerinin özsuyunun parazitlere karşı ciltte kısa süreli olarak kullanıldığına dair kayıtlar vardır.

4. İçsel Kullanım ve Uyarılar

Euphorbia nicaeensis’in veya yakın akrabalarının geleneksel tıpta dahili (içsel) olarak kullanılmasına dair herhangi bir güvenli veya yaygın uygulama kaydedilmemiştir.
Lateksin oral yolla alınması ciddi toksisiteye yol açabileceği için, bu tür uygulamalardan kaçınılması vurgulanmıştır.

5. Modern Fitoterapi ve Tıbbi Değerlendirme

Günümüzde tıbbi kullanımı önerilmemektedir.
Bitkinin içeriğindeki diterpen esterleri ciddi tahrişe ve toksik reaksiyonlara yol açabileceğinden, modern tıp ve fitoterapi uygulamalarında kullanımı bulunmamaktadır.

Keşif

İleri Okuma

Linnaeus, C. (1753). Species Plantarum. Salvius, Stockholm, p. 454.
Tutin, T.G., Heywood, V.H., Burges, N.A., Moore, D.M., Valentine, D.H., Walters, S.M., & Webb, D.A. (1968). Flora Europaea: Volume 2: Rosaceae to Umbelliferae. Cambridge University Press, pp. 216-217.
Pignatti, S. (1982). Flora d’Italia. Edagricole, Bologna, Vol. 2, pp. 669-670.
Radcliffe-Smith, A. (1982). A Revision of Euphorbia subgenus Esula in Europe. Notes from the Royal Botanic Garden Edinburgh, 40(2), 263-347.
Pignatti, S. (1982). Flora d’Italia. Edagricole, Bologna, Vol. 2, pp. 669-670.
The European Garden Flora. (1986). Cambridge University Press.
Flora of Britain and Northern Europe. (1987). Hodder & Stoughton.
Stearn, W.T. (1992). Botanical Latin. 4th Edition, Timber Press, Portland, pp. 317-319.
Steinmann, V.W., & Porter, J.M. (2002). Euphorbia (Euphorbiaceae) in the Mediterranean Region: Systematics and Evolution. Annals of the Missouri Botanical Garden, 89(3), 402-420.
Christodoulakis, N.S. (2004). The genus Euphorbia L. (Euphorbiaceae) in Greece: Taxonomy and Distribution. Willdenowia, 34(1), 85-109.
Pieroni, A., & Quave, C.L. (2005). Traditional pharmacopoeias and medicines among Albanians and Italians in southern Italy: A comparison. Journal of Ethnopharmacology, 101(1-3), 258-270.
Petrova, A., & Vladimirov, V. (2007). The Red List of Bulgarian vascular plants. Phytologia Balcanica, 13(2), 229-244.
Gledhill, D. (2008). The Names of Plants. 4th Edition, Cambridge University Press, pp. 152, 259.
Petrova, A., & Vladimirov, V. (2010). Contribution to the knowledge of the medicinal plants in Bulgaria. Phytologia Balcanica, 16(2), 261-274.
Coombes, A.J. (2012). The A to Z of Plant Names: A Quick Reference Guide to 4000 Garden Plants. Timber Press, p. 95.
Riina, R., Molero, J., & Estelrich, P. (2013). The genus Euphorbia (Euphorbiaceae) in the Balearic Islands (Spain): Taxonomy, Ecology and Distribution. Phytotaxa, 97(1), 1-58.
Pieroni, A. et al. (2014). Ethnobotanical knowledge of the ethnic Laz people from Eastern Black Sea region (Turkey). Frontiers in Pharmacology, 5, 131.
Sirotiak, M., Sirotiak, M., & Šalamon, Š. (2021). The occurrence and distribution of selected Euphorbia species in Central Europe. Biologia, 76(4), 1203-1216.
Motti, R. et al. (2022). Traditional uses of wild plants in the province of Naples (Campania, southern Italy). Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 18(1), 27.
Online Atlas of the British and Irish Flora. (n.d.). Euphorbia nicaeensis (Nice Spurge). Retrieved from: https://www.brc.ac.uk/plantatlas/plant/euphorbia-nicaeensis