“Fasiyes” kelimesi Latince’de çok yönlüdür ve bir şeyin görünümü veya yüzeyi ile ilgili tıbbi, anatomik ve genel açıklamalarda kullanılır.
| Hal | Tekil | Çoğul |
|---|---|---|
| Nominatif | faciēs | faciēs |
| Genitif | faciēī | faciērum |
| Datif | faciēī | faciēbus |
| Accusatif | faciem | faciēs |
| Ablatif | faciē | faciēbus |
| Vokatif | faciēs | faciēs |
- Başın alın ile çene arasında kalan kısmı; yüz: Klasik Latince’de “fasiyes”, bir kişinin yüzünü ifade edebilir ve alından çeneye kadar tüm özellikleri kapsar. Başkaları tarafından görülen yüz veya çehredir.
- Yüz ifadesi, yüz görünümü hastalığın teşhisi: Tıbbi Latince’de “yüz”, belirli bir hastalık veya durumun teşhisi olabilecek karakteristik yüz ifadesi veya görünümüne atıfta bulunarak özel bir anlam kazanır. Örneğin, “Facies Hippocratica” (Hipokrat yüzü), çökmüş gözler, keskin burun, içi boş şakaklar ve soğuk, nemli cilt içeren, yakın ölümün göstergesi olan yüz görünümünü tanımlar.
- Bir organın veya oluşumun dış yüzeyi veya dış yüzünün belirli bir yöne bakan kısmı: Anatomi ve jeolojide “fasiyes”, bir organın veya jeolojik oluşumun dış yüzeyini tanımlamak için kullanılır. Söz konusu yüzeyin sunduğu belirli bir yön veya görünüm fikrini aktarır.
- Hem tekilliği hem de çoğulluğu ifade edebilir: “Fasiyes” terimi, hem tekil hem de çoğul biçimleri belirtmek için kullanılabilmesi açısından benzersizdir, bu da onu Latince açıklamalarda esnek bir terim haline getirir.
Modern Katkılar ve Kullanım
Çağdaş tıbbi terminolojide, özellikle sendromik görünümlerin veya hastalıklarla ilişkili spesifik yüz ifadelerinin tanımlanmasında “yüz” kullanımı yaygın olmaya devam etmektedir. Örneğin:
- Geniz eti fasiyesi: Açık ağız, belirgin burun ve yüksek kemerli damak dahil olmak üzere kronik geniz eti hipertrofisiyle ilişkili karakteristik yüz görünümü.
- Ay yüzleri: Aşırı kortikosteroid nedeniyle sıklıkla Cushing sendromuyla ilişkilendirilen yuvarlak veya ay şeklinde bir yüz.
- Miksödemli fasiyes: Şişkinlik, donuk yüz ifadesi ve kalınlaşmış cilt ile karakterize, hipotiroidizm veya miksödem ile ilişkili yüz görünümü.
Modern kullanımları
İtalyancada faccia yüz, cephe, alın —> faça atmak, facasını asagi almak; kavga esnasında rakibin yüzünü falcata, kırık cam gibi keskin bir nesne ile çizmek.
İleri Okuma
- Standring, S. (2016). Gray’s Anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice (41st ed.). Elsevier Health Sciences.
- Moore, K.L., Dalley, A.F., & Agur, A.M.R. (2018). Clinically Oriented Anatomy (8th ed.). Wolters Kluwer.
- Jameson, J.L., Fauci, A.S., Kasper, D.L., Hauser, S.L., Longo, D.L., & Loscalzo, J. (2018). Harrison’s Principles of Internal Medicine (20th ed.). McGraw-Hill Education.
