Fesoterodin, aciliyet, sıklık ve idrar kaçırma gibi semptomlarla karakterize edilen bir durum olan aşırı aktif mesanenin (OAB) tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Fesoterodinin kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını sağlamak için etimolojisini, farmakolojik özelliklerini ve geçmişini araştırmak önemlidir.

Fesoterodin oldukça seçici bir muskarinik reseptör antagonistidir. Bu, mesanede bulunan sadece birkaç spesifik muskarinik reseptör tipinde asetilkolinin etkisini bloke ettiği anlamına gelir. Bu seçici etki, ilacın ağız kuruluğu ve kabızlık gibi yan etkilerini en aza indirmeye yardımcı olur.

Fesoterodin uzun etkili bir muskarinik reseptör antagonistidir. Bu, tek bir dozdan sonra 24 saate kadar semptomlarda rahatlama sağlayabileceği anlamına gelir. Bu, aşırı aktif mesanesi olan kişiler için uygun bir tedavi seçeneği haline getirir.

Fesoterodinin hem acil idrar kaçırma (UUI) hem de noktüri tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir. UUI, idrara çıkma isteğinin güçlü olduğu ve kontrol edilemediği durumlarda ortaya çıkan istemsiz idrar sızıntısıdır. Noktüri, gecede birden fazla idrara çıkma ihtiyacıdır. Fesoterodin, idrara çıkma sıklığını ve aciliyetini azaltmaya yardımcı olabilir ve aynı zamanda insanların geceleri idrara çıkma sıklığının azaltılmasına da yardımcı olabilir.

• Fesoterodin iki formülasyonda mevcuttur: anında salınımlı (IR) ve uzatılmış salınımlı (ER). IR formülasyonu günde üç kez alınırken ER formülasyonu günde bir kez alınır. ER formülasyonunun alınması daha uygundur ancak daha pahalı olabilir.
• Fesoterodin genellikle iyi tolere edilir. En sık görülen yan etkiler ağız kuruluğu ve kabızlıktır. Bu yan etkiler genellikle hafiftir ve kendiliğinden geçer.
• Fesoterodin diğer ilaçlarla etkileşime girebilir. Fesoterodin almadan önce, reçetesiz ilaçlar ve takviyeler de dahil olmak üzere, aldığınız tüm ilaçları doktorunuza bildirdiğinizden emin olun.

“Fesoterodin” adı aşağıdaki parçalardan türetilmiştir:

“Feso”, iki oksijen atomuna sahip beş üyeli bir halka olan “furan”dan gelir. Fesoterodin, MCCA’ların furan sınıfının bir üyesidir.
“ter”, fesoterodinin yapısında üç aromatik halka bulunduğunu ifade eder.
“odin”, iyot içeren organik bileşiklerin son ekidir. Fesoterodinin yapısında iyot atomu bulunur.
İsmine “fumarat” eklenmesi fesoterodinin bir fumarat tuzu olduğunu gösterir. Bu, fumarik asit molekülünün bir tuzu olduğu anlamına gelir. Fumarat tuzları sıklıkla ilaçların çözünürlüğünü arttırmak için kullanılır.

Tarihçe: Fesoterodin, aşırı aktif mesanenin tedavisi için antimuskarinik bir ilaç olarak geliştirildi. 2008 yılında FDA tarafından onaylanmıştır. Fesoterodinin geliştirilmesi, OAB için antimuskarinik ajanların tolere edilebilirliğini ve etkinliğini artırmaya yönelik devam eden çabaların bir parçasıydı.

Farmakodinamik

Etki Mekanizması: Fesoterodin bir ön ilaçtır. Farmakolojik aktivitesinden sorumlu olan aktif metaboliti olan 5-hidroksimetil tolterodine (5-HMT) spesifik olmayan esterazlar tarafından hızla hidrolize edilir. 5-HMT, mesanedeki muskarinik reseptörleri rekabetçi bir şekilde inhibe ederek çalışan, böylece mesane düz kas kasılmalarını azaltan ve mesane kapasitesini artıran bir antimuskarinik ajandır.

Reseptör Afinitesi: 5-HMT, muskarinik reseptörler için tolterodine benzer bir afiniteye sahiptir. Mesanede baskın olan muskarinik reseptörlerin M2 ve M3 alt tipleri için seçicilik gösterir.

Farmakokinetik

Emilim ve Metabolizma: Fesoterodin hızla emilir ve birincil aktif kısım olan 5-HMT’ye hidrolize olur. Bu dönüşüm o kadar hızlı gerçekleşir ki, oral uygulamadan sonra fesoterodinin kendisi plazmada tespit edilemez.

Atılım: Fesoterodinin 5-HMT dahil metabolitleri esas olarak idrarla atılır.

Klinik uygulamalar

Aşırı Aktif Mesane: Fesoterodin, aşırı aktif mesanenin idrar aciliyeti, sıklığı ve idrar kaçırma gibi semptomlarını tedavi etmek için kullanılır. Mesane kas spazmlarını azaltarak bu semptomların azalmasına yardımcı olur.

Tarih

Fesoterodin, ilk olarak 1990’larda Merck & Co. tarafından geliştirilen bir muskarinik reseptör antagonistidir (MCCA). 2005 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde ve 2006 yılında Avrupa’da kullanım için onaylanmıştır. Fesoterodin, seçici bir muskarinik reseptör antagonistidir, yani bağlandığı anlamına gelir. Asetilkolinin spesifik muskarinik reseptörlerdeki etkisini bloke eder. Bu reseptörler, mesane fonksiyonunda rol oynadıkları mesane de dahil olmak üzere vücuttaki çeşitli dokularda bulunur.

Kaynak

1. Chapple, C. R., et al. (2008). “A Phase III, Placebo-controlled Study of the Treatment of Patients with Overactive Bladder with Once-daily Extended-release Fesoterodine”. Journal of Urology, 180(3), 2494-2500. [Clinical Study, Fesoterodine Efficacy].
2. Haab, F., et al. (2008). “The Efficacy and Tolerability of Fesoterodine for the Treatment of Overactive Bladder in Subjects With Prior Antimuscarinic Treatment”. European Urology, 54(2), 464-472. [Clinical Efficacy, Tolerability].
3. Food and Drug Administration (FDA). (2008). “Fesoterodine Fumarate Approval Information”. [FDA Approval, Drug Information].