Homans işareti

1877’de Boston, Massachusetts’te doğan John Homans, Harvard Tıp Fakültesi ve Peter Bent Brigham Hastanesi ile ilişkili önemli bir cerrahtı. Periferik vasküler hastalıklar üzerine yaptığı çalışmalar ve Homans işareti ve Homans ameliyatı gibi cerrahi tekniklere yaptığı katkılar, onu tıp tarihinde önemli bir figür olarak gösterdi. 1954’teki ölümü, vasküler cerrahiye önemli katkılarda bulunduğu birkaç on yılı kapsayan kariyerini sonlandırdı.

İlk Açıklama (1934)

Homans işareti ilk olarak John Homans tarafından 1934’te New England Journal of Medicine’de yayınlanan “Alt bacağın derin damarlarının trombozu, pulmoner emboli’ye neden oluyor” adlı makalesinde tanımlanmıştır (John Homans: Dorsifleksiyon işareti). Bu makale, ayağın zorla dorsifleksiyonunun dizin arkasında rahatsızlığa neden olduğu ve derin ven trombozunu düşündüren fiziksel bir testi ayrıntılı olarak açıklamıştır. Bu ilk açıklama, daha sonra Homans işareti olarak resmileştirilecek olan şeyin temelini oluşturmuştur, ancak bu aşamada henüz böyle adlandırılmamıştır.

“Homans İşareti” Olarak Tanımlama (1941)

1941’de Homans, New England Tıp Dergisi’nde (Homans işareti) “Bacak tromboflebitinin tedavisinde femoral ve iliak damarların keşfi ve bölünmesi” başlıklı başka bir makale yayınladı. Burada, testi “Homans işareti” olarak tanımladı ve bunu ayağın zorla dorsifleksiyonu üzerine dizin arkasında rahatsızlık olarak nitelendirdi. Bu adlandırma testi resmileştirdi ve o dönemde DVT tanısı için tanınan bir klinik işaret haline getirdi.

Yeniden Tanımlama (1944)

1944’te Homans, özellikle yanlış pozitifler nedeniyle orijinal tanımın sınırlamalarını fark etti. New England Journal of Medicine’deki “Damar Hastalıkları” adlı makalesinde, Homans işaretini yalnızca rahatsızlığı değil aynı zamanda artan direnci, dizde istemsiz fleksiyonu veya zorla dorsifleksiyona bağlı baldırda ağrıyı da içerecek şekilde yeniden tanımladı (Derin ven trombozu için Homan işareti: Bir tuz tanesi mi?). Bu yeniden tanımlama, pozitif bir işaret için kriterleri genişletmeyi ve tanısal doğruluğunu artırma girişimini yansıtmayı amaçlıyordu.

Güvenilirliği Sorgulamak (20. Yüzyıl Sonları)

20. yüzyılın sonlarında, özellikle 1980’lerden itibaren, Homans işaretinin DVT’yi teşhis etmedeki güvenilirliği incelemeye alındı. Çalışmalar, duyarlılığını ve özgüllüğünü değerlendirmeye başladı ve yetersiz olduğunu buldu. Örneğin, Pini ve ark. tarafından 1984’te Recenti Prog Med’de yayınlanan bir çalışma, işareti yeniden ele aldı ve zayıf bir öngörü değerine sahip olduğunu buldu (Fizik muayene – Homan işaretinin önemi). Wikipedia’da atıfta bulunulan gibi daha ileri araştırmalar, duyarlılığı %10-54 ve özgüllüğü %39-89 olarak tahmin etti ve güvenilir DVT tanısı için ne yeterince duyarlı ne de özgül olduğunu gösterdi (Homans işareti). Bu bulgular, ultrason ve venografi daha erişilebilir ve doğru hale geldikçe işaretin gözden düşmesiyle bir değişimi işaret etti.

Mevcut Durum ve Kullanımdaki Azalma (Günümüz)

2025 itibarıyla Homans işareti artık DVT için güvenilir bir tanı aracı olarak kabul edilmiyor. Modern klinik uygulama, daha yüksek duyarlılık ve özgüllük sunan kompresyon ultrasonografisi ve venografi gibi daha doğru yöntemlere dayanmaktadır. İşaret artık öncelikle tarihsel ilgi görüyor ve tıp eğitiminde pratik uygulamadan ziyade tarihsel bağlamı için öğretiliyor. Physiopedia gibi çalışmalarda kanıtlandığı gibi düşük güvenilirliği, klinik ortamlarda neredeyse terk edilmesine yol açmıştır (Homan İşaret Testi).

1. Homans, John. (1941). Diseases of the veins: leg ulcers and varicose veins. New England Journal of Medicine, 225(4), 115–126. https://doi.org/10.1056/NEJM194107242250403
   (Erstbeschreibung des nach ihm benannten Zeichens, heute bekannt als “Homans sign”)
2. Homans, John. (1944). Thrombosis of the deep veins of the lower leg, causing pulmonary embolism. New England Journal of Medicine, 231(13), 403–407. https://doi.org/10.1056/NEJM194409282311301
   (Weitere klinische Charakterisierung tiefer Venenthrombosen und die Bedeutung des Wadenkompressionsschmerzes)
3. Hull, Russell D., Hirsh, Jack, Sackett, David L., Taylor, Donald W., Carter, C. John, & Turpie, Alexander G.G. (1976). Clinical validity of a negative venogram in patients with clinically suspected venous thrombosis. Circulation, 53(4), 623–627. https://doi.org/10.1161/01.CIR.53.4.623
4. Haeger, Knut. (1969). Problems of acute deep venous thrombosis. The interpretation of signs and symptoms. Angiology, 20(4), 219–223. https://doi.org/10.1177/000331976902000401
5. Wells, Philip S., Hirsh, Jack, Anderson, David R., Lensing, Anthonie W.A., Foster, Gregory, Kearon, Clive, … & Ginsberg, Jeffrey S. (1995). Accuracy of clinical assessment of deep-vein thrombosis. The Lancet, 345(8961), 1326–1330. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(95)92535-2
6. Kahn, Susan R., & Ginsberg, Jeffrey S. (2002). The clinical diagnosis of deep vein thrombosis: integrating evidence with clinical judgment. ACP Journal Club, 136(1), A17–A18.
7. Goodacre, S., Sampson, F., Thomas, S., van Beek, E., & Sutton, A. (2005). Systematic review and meta-analysis of the diagnostic accuracy of clinical assessment, D-dimer and ultrasonography for deep vein thrombosis. BMC Medicine, 3, Article 8. https://doi.org/10.1186/1741-7015-3-8
8. Bates, B. (2012). Bates’ guide to physical examination and history taking. Lippincott Williams & Wilkins.
9. Di Nisio, M., van Es, N., & Büller, H.R. (2016). Deep vein thrombosis and pulmonary embolism. The Lancet, 388(10063), 3060–3073. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(16)30514-1