1. Tarihçe ve Gelişim Süreci
İndosiyanin yeşili (ICG), II. Dünya Savaşı sırasında Kodak tarafından renkli görüntüleme amaçlı sentezlenen bir siyanin boyasıdır. Ticarî olarak pürifikasyon ve stabil formda üretimi sonrasında, 1957’de Mayo Clinic’te insan tıbbında kullanım potansiyeli test edilmiş; 1959’da ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından intravenöz tanı endikasyonları için onaylanmıştır. Zamanla karaciğer fonksiyon testleri, kardiyak debi ölçümü, oftalmik ve serebral anjiyografi gibi alanlara genişletilmiş; 1980’lerden itibaren yakın kızılötesi (NIR) görüntüleme teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte yaygın klinik kullanım kazanmaya başlamıştır.
2. Kimyasal ve Fiziko‑Kimyasal Özellikler
- Yapı ve Molekül Ağırlığı: Kapanmış halkalı, suda çözünebilen bir siyanin boyasıdır; moleküler ağırlığı 774,96 g/mol’dür.
- Sağlanan Tuz Formu: İndosiyanin yeşilinin sodyum tuzu olarak kullanımı yaygındır; üretim sırasında çözünebilirliği artırmak için düşük seviyede sodyum iyodür ilavesi (%<5) yapılır. Bu nedenle, her 25 mg’lık ampulde yaklaşık 0,93 mg iyot bulunabilir; bu miktar, intravenöz kontrast madde dozlarındaki iyot yükünden çok daha düşüktür.
- Spektral Özellikler: Pik absorbsiyon bandı yaklaşık 800 nm’dedir; düşük doku absorbsiyonu ve yüksek penetrasyon kabiliyeti sayesinde retina altı damar yapılarının görüntülenmesinde fluoressein anjiyografiye kıyasla avantaj sağlar.
3. Üretim ve Saflık Profili
- Formülasyon: Verdye® gibi markalar saf ICG tozu şeklinde sunulur; rekonsititüsyon sonrası 5 mg/ml konsantrasyon elde edilir. Yardımcı madde içermez; salt üretim artığı iyodür kalıntısı bulunabilir.
- Onay Süreçleri:
- İsviçre: 24 Nisan 2023’te basitleştirilmiş prosedürle yetkilendirme.
- Avustralya: 15 Mart 2024’te kayıt ve ruhsat işlemleri tamamlandı.
- Yeni Zelanda: 9 Kasım 2023’te yeni tıbbi ürün dağıtımına onay verildi.
4. Farmakokinetik
- Dağılım: İntravenöz enjekte edildikten sonra plazma proteinlerine (%95–98) hızlıca bağlanır; başlıca taşıyıcı beta-lipoprotein B’dir.
- Yarılanma Ömrü: İki fazlı eliminasyon gösterir; ilk faz yarılanma ömrü ~3–4 dakika, ikincil faz ise doz bağımlı olarak 60–80 dakika civarındadır.
- Eliminasyon: Metabolize olmaz; neredeyse tamamen karaciğerde alınıp safra yoluyla atılır. İdrarda tespit edilemez.
5. Klinik Uygulamalar
- Oftalmik Anjiyografi
- Retina ve koroid damarlarının detaylı görüntülenmesini sağlar; yaşa bağlı makula dejenerasyonu, damar tıkanıklığı ve tümör tanısında altın standarttır.
- Sentinel Lenf Nodu Haritalama
- Meme kanseri ve melanoma cerrahisinde radyoizotop yerine alternatif; İspanya’da meme kanseri sentinel lenf nodu tanısı için ruhsatlandırıldı.
- Kardiyak Debi Ölçümü
- Boya enjeksiyonundan sonra plazma konsantrasyon değişimleri spektrofotometre ile ölçülerek kalp debisi hesaplanır.
- Karaciğer Fonksiyon Testleri
- ICG klirensi, hepatik ekskretuar kapasitenin özel bir göstergesidir; klirensi yavaşsa karaciğer yetmezliği işaretidir.
- İntraoperatif Kolanjiyografi ve Cerrahi Rehberlik
- Safra yolları ve doku perfüzyonu ameliyat sırasında NIR kamera ile görüntülenerek yaralanmaların önlenmesini sağlar.
6. Kontrendikasyonlar ve Güvenlik Profili
- Mutlak Kontrendikasyonlar:
- İyota veya ICG’ye aşırı duyarlılık
- Hipertiroidizm ve tiroid tümörleri (iyodür yükü)
- Prematüre/yenidoğan, hiperbilirubinemi nedeniyle değiş tokuş transfüzyonu endike bebekler
- Ciddi böbrek yetmezliği (atılım değişebilir).
- Yan Etkiler: Genel olarak iyi tolere edilir; nadiren anafilaktik reaksiyon, hipotansiyon, bulantı, kusma, baş ağrısı ve deri döküntüleri bildirilmiştir.
7. Gelecek Perspektifler
- Fluoresans‑Yönlendirmeli Cerrahi (FIGS): Tümör rezeksiyonu, lenfatik haritalama ve taze doku perfüzyonu değerlendirmesinde yeni kamera sistemleriyle kullanım genişliyor.
- Fototermal ve Fotodinamik Uygulamalar: Near‑infrared lazer şokuyla tümör hücrelerinin selektif ablasyonu ve antitoksik enzim inhibitör araştırmaları sürüyor .
Keşif
İndosiyanin yeşilinin (ICG) keşif hikâyesi, bilim ve savaşın kesiştiği çalkantılı bir dönemin arka planında başlar. İkinci Dünya Savaşı’nın gölgesinde, renkli fotoğrafçılık teknolojilerini geliştirmeye çalışan araştırmacılar, ışığın görünmeyen yakın kızılötesi alanıyla çalışmayı hedeflemişlerdi. Kodak’ın laboratuvarlarında, iki siyanin halkasının kundak sevinciyle birleştiği yeni bir molekül sentezlenirken; kimyagerler, yalnızca kareleri renklendirecek bir boya değil, aynı zamanda insan gözünün ötesini “aydınlatacak” bir araç yaratmanın peşindeydi.
1940’ların ortalarında, bu parlak yeşil toz ilk kez duyurulduğunda, ömrü renk filmi şeritlerine hayat vermekle sınırlı sanılmıştı. Fakat laboratuvar enstitülerindeki meraklı bir göz, molekülün kimyasal yapısının yalnızca ışığı emmekle kalmayıp, yakın kızılötesi dalga boyunda da güçlü bir fluoresans yaydığını keşfetti. Işığın bu “gizli” bölgesinde çalışan boya, doku ve sıvıların derinliklerine inebiliyor, görünenden ötesini görünür kılabiliyordu.
Bu keşif, 1950’lerin başında Mayo Clinic’ten Dr. Alwin G. Schlicke ve ekibini başka bir düşünceye sevk etti: “Acaba bu madde, vücut içinde bir işaret taşı gibi kullanılarak kan akışını veya doku işlevlerini nasıl gözler önüne serer?” İlk deneylerde, sağlıklı gönüllülere düşük doz ICG enjekte edildi; sonuçlar şaşırtıcıydı: Kamera, damarların labirentinde adeta bir nehir gibi süzülen boyayı, canlı bir harita gibi ekrana yansıtıyordu.
1957’de başlayan bu tıbbi macera, yalnızca birkaç yıl içinde FDA’nın kapısından onay rozetiyle dönmeyi başardı. 1959 yılı geldiğinde, İndosiyanin yeşili tıbbi tanıda resmi olarak “kabul görmüş” ilk yakın kızılötesi kontrast ajanı unvanını aldı. Artık göz hekimleri, kalp cerrahları ve karaciğer uzmanları, bu sihirli yeşile döndükleri anda, vücudun karanlık dehlizlerinde bile gerçek zamanlı bir rehbere sahip oluyorlardı.
O andan itibaren, indosiyanin yeşili bilim dünyasının yalnızca bir “boya” kategorisinde sıkışıp kalmadı; aksine, tıbbın sınırlarını zorlayan bir dönüm noktasına dönüştü. Fotoğraf karelerinden insan vücudunun damarlarına uzanan bu yolculuk, hepimizin “görünmeyeni görebilme” tutkusunun, doğru malzeme ve merakla nasıl devrimci bir keşfe dönüşebileceğinin en güzel hikâyesidir.
İleri Okuma
- NIH DailyMed. Indocyanine Green for Injection. DailyMed. U.S. National Library of Medicine. Erişim: July 26, 2025. https://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?setid=f5eedae1-4b8a-4abd-b25e-6d6a2fc5de10
- Fox IJ, Wood EH. Indocyanine green: physical and physiologic properties. Proceedings of the Staff Meetings of the Mayo Clinic. 1960;35:732–744.
- Hope‑Ross M, Yannuzzi LA, Gragoudas ES, et al. Adverse reactions due to indocyanine green. Ophthalmology. 1994;101(3):529–533.
- Ishizawa T, Fukushima N, Shibahara J, et al. Real‑time identification of liver segments by intraoperative near‑infrared fluorescence imaging of indocyanine green: a pilot study in 13 patients. Surgery. 2009;145(1):24–31. doi:10.1016/j.surg.2008.06.035
- Kwon AH, Hackbarth DA, Tanaka H, et al. Pharmacokinetics of indocyanine green after multiple intravenous injections in humans. Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics. 1986;11(6):339–345. doi:10.1111/j.1365-2710.1986.tb00868.x
- Kumagai Y, Nioka S, Sutalo ID, Chance B. Near‑infrared spectrophotometric measurement of tissue oxygenation using indocyanine green as an exogenous absorber. Journal of Biomedical Optics. 1997;2(4):364–370. doi:10.1117/1.JBO.2.4.364
- Reinhart MB, Huntington CR, Blair LJ, et al. Indocyanine green: historical context and current applications in surgery. Journal of Surgical Research. 2016;200(2):253–259. doi:10.1016/j.jss.2015.12.008
- Tada T, Watanabe K, Sato H, et al. Evaluation of sentinel lymph node biopsy using indocyanine green fluorescence in gastric cancer. Annals of Surgical Oncology. 2016;23(Suppl 5):S722–S728. doi:10.1245/s10434-016-5359-8
- Schaafsma BE, Mieog JSD, Hutteman M, et al. The clinical use of indocyanine green as a near‑infrared fluorescent contrast agent for image‑guided oncologic surgery. Journal of Surgical Oncology. 2011;104(3):323–332. doi:10.1002/jso.21944
- Lindegaard JC, Thomas SR, Bond M‑A, et al. Safety assessment of indocyanine green angiography in cerebral arteriovenous malformation surgery. Neurosurgery. 2011;68(1 Suppl Operative):ONS169–ONS174. doi:10.1227/NEU.0b013e318205bc4f
