Karaciğerin durumunu gözlemlemek için yapılan kan testleri gelişmiş ülkelerde tıbbi bakımın standart bir parçasıdır. Özellikle bazı hastalıkların tedavisi için kullanılan ilaçlar ve enfeksiyonlar (Hepatit, HIV, sıtma gibi)karaciğerde fonksiyon bozukluklarına neden olabilen faktörlerdendir. Bu durumdaki hastaların düzenli olarak karaciğer fonksiyon testlerini yaptırması gerektiği doktorlar tarafından önerilmektedir. Özellikle az gelişmiş ülkelerde bu testlerin maliyeti ve kısıtlı laboratuvar imkanları hastaların takibinde problemler yaratabilmektedir.
2007 yılından beri kağıt temelli çipler üzerine çalışan Harvard Üniversitesi’nden Whitesides ve ekibi tarafından, karaciğer fonksiyonunun belirteçlerinden Aspartat aminotransferaz (AST) ve Alanin aminotransferaz (ALT) düzeylerini saptayabilen minik çipler geliştirildi. Bu kağıttan yapılan minik çipler sayesinde parmaktan alınan tek bir damla kan ile 15 dakika içinde karaciğerinizin durumunu öğrenebilirsiniz.
Minik çipin çalışma prensibi gerçekten çok basit. Kanın hidrofilik kağıt üzerindeki akışını kontrol altına alabilmek için hidrofobik özellikteki wax kağıt üzerine uygulanarak mikro-akışkan kanallar oluşturuluyor. Damlatılan kan kapiler etki sayesinde çip içindeki kağıt filtreden geçerek eritrositlerinden (kırmızı kan hücreleri) ayrılıyor ve plazma sıvısı elde ediliyor. Daha sonra bu plazma sıvısı hidrofilik kağıt üzerindeki bir takım kimyasallar ile reaksiyona girerek renk değişimi meydana getiriyor. Oluşan renk ile kandaki AST ve ALT düzeyleri belirlenebiliyor.
Minik çiplerin içinde hiçbir elektronik yapının bulunmaması ve kağıttan yapılması maliyetleri bir hayli düşürüyor. Ayrıca ürünün kullanıldıktan sonra yakılabilir olması biyolojik tehlikeli atık imhası için büyük bir avantaj sağlıyor.
Diagnostics For All şirketi tarafından üretimi yapılan ürünün klinik çalışmaları yapılmış ve klinikte rutin kullanımın uygun olduğu belirlenmiş. Ürün şu an dünya pazarına girmeye hazırlanıyor.
Kaynaklar :
- Bilimfili
- Jain, S. et al. Performance of an Optimized Paper-Based Test for Rapid Visual Measurement of Alanine Aminotransferase (ALT) in Fingerstick and Venipuncture Samples. PLoS ONE 10(5):e0128118 (2015). DOI:10.1371/journal.pone.0128118
- Vella, S.J. et al. Measuring Markers of Liver Function Using a Micropatterned Paper Device Designed for Blood from a Fingerstick. Anal. Chem. 84, 2883−2891 (2012). DOI: 10.1021/ac203434x
- Diagnostics for all company. DFA Liver Function Test Receives ISO Certification In Canada and UK. http://dfa.org/new-blog/2015/11/12/press-release-dfa-liver-function-test-receives-iso-certification-in-canada-and-uk (Erişim tarihi: 2016, 26 Ocak).
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.