Latince concipiō, geçmiş zaman ortacı conceptus (“conceive”); bkz. conceive —> conceptiō (“bir kavrama, bir toplama, kompozisyon, bir ifade, ayrıca hamile kalma”) —> Eski Fransızca conception —> Orta İngilizce concepcioun,
Yumurtlamayı düzenleyen veya uyaran ilaçlar doğurganlık ilaçları olarak bilinir. Doğurganlık ilaçları, yumurtlama bozuklukları nedeniyle kısır olan kadınlar için ana tedavidir. Doğurganlık ilaçları genellikle yumurtlamayı tetiklemek için doğal hormonlar – folikül uyarıcı hormon (FSH) ve lüteinizan hormon (LH) – gibi çalışır.
Tedavi
Doğurganlık ilaçları, birçok yardımcı üreme teknolojisinin ve gebe kalmada zorluklarla karşılaşan kişilere yönelik tedavilerin ayrılmaz bir bileşenidir. Çeşitli üreme sorunlarını ele alarak çalışırlar, ancak etkinlikleri her hastanın bireysel koşullarına bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Özel durumunuza göre en uygun ilacı belirlemek için bir sağlık uzmanına danışmanız çok önemlidir.
Doğurganlık İlaçları
Yumurtlamayı Düzenleyen İlaçlar: Çeşitli doğurganlık sorunları için Klomifen Sitrat, Gonadotropinler, Metformin (PCOS ile ilgili insülin direnci için), Letrozol ve Bromokriptin içerir.
Klomifen Sitrat (Clomid)
Clomid: Yumurtlama için gerekli hormonların salınmasını tetiklemek için kullanılan bir yumurtlama uyarıcısıdır. Yan etkiler arasında mide rahatsızlığı, şişkinlik ve sıcak basması sayılabilir.
Etkililik: Polikistik over sendromu (PCOS) olan kadınlar ve düzensiz yumurtlayan diğer kadınlar için Clomid, başka doğurganlık sorunu olmadığı varsayılarak yaklaşık 3-4 döngü boyunca döngü başına %15 gebelik şansı sunar.
Doğurganlık Hapları Ne Zaman Alınır?
Zamanlama: Klomifen Sitrat (Clomid) gibi doğurganlık hapları genellikle adet döngünüzün üçüncü, dördüncü veya beşinci gününde başlatılır ve son dozdan yaklaşık 7 gün sonra yumurtlamayı uyarmayı amaçlar.
Doğurganlık İlaçlarının Yaygın Yan Etkileri
Yan Etkileri: Doğurganlık ilaçları yumurtlamayı uyarmada etkili olabilirken, şişkinlik, baş ağrısı, ruh hali değişimleri ve çoğul gebelik riski gibi yan etkiler de ortaya çıkabilir. Yumurtalık Hiperstimülasyon Sendromu (OHSS) ciddi bir potansiyel yan etkidir.
Doğurganlığı Artırmaya Yönelik Genel İpuçları
Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Adet döngülerini takip etmek, sağlıklı kiloyu korumak, doğum öncesi vitaminleri almak, dengeli beslenmek, egzersizi ılımlı hale getirmek ve yaşa bağlı doğurganlık değişikliklerine dikkat etmek, gebe kalma şansını artırabilir.
Detoksifikasyon ve Rahim Sağlığı: Limon suyu içmek, diyeti temizlemek, fiziksel aktivite ve hint yağı terapisi ve doğurganlık masajları gibi doğurganlığı artırıcı özel tedaviler de üreme sağlığını destekleyebilir.
Gebelik Öncesi Folik Asit
Folik Asit Takviyesi: Folik asit tabletleri (günde 400 mikrogram) almak, gelişmekte olan fetüste nöral tüp defektlerini önlemeye yardımcı olduğundan, hamile kalmaya çalışan kadınlar için evrensel olarak tavsiye edilir.
Vitaminler ve Doğurganlık
Doğal Gebelik Takviyeleri: Doğal doğurganlığı ve gebe kalmayı desteklemek için tasarlanan bu takviyeler, doğurganlığı arttırmayı amaçlayan D Vitamini, B vitaminleri, çinko ve folik asit gibi temel besinleri sağlar.
Temel Vitaminler ve Takviyeler: Folik asitin yanı sıra Koenzim Q10, İnositol, Melatonin, C Vitamini, E Vitamini, Resveratrol, DHEA ve diğer takviyelerin yumurta kalitesini ve genel doğurganlığı iyileştirdiği öne sürülmüştür.
Tarih
İnsan anlayışıyla ilgili kavramların temeli ve evrimi, antik filozoflardan modern bilim adamlarına kadar çok sayıda bireyin yüzyıllar boyunca yaptığı katkılarla işaretlenmiştir. Spekülatif teorilerden bugün sahip olduğumuz anlayışa uzanan yolculuk, biyoloji, tıp ve üreme teknolojilerindeki ilerlemeleri kapsamaktadır.
Antik Katkılar
Aristoteles (M.Ö. 384-322): Gebelikle ilgili en eski teorilerden biri olan Aristoteles, erkek sperminin ve kadın adet kanının yeni bir insan oluşturmak için etkileşime girdiğini öne sürerek, erkek sperminin biçim vermedeki rolünü ve dişinin malzeme olarak katkısını vurguladı.
Aydınlanma ve Erken Bilimsel Katkılar
William Harvey (1578-1657): En çok dolaşım sistemini tanımlamasıyla tanınan Harvey aynı zamanda üreme hakkında da teoriler geliştirmiş, preformasyon teorilerine (embriyonun sperm veya yumurtada tamamen oluşmuş olarak var olduğu fikri) karşı çıkmış ve organizmaların spermden geliştiği fikrini destekleyen epigenezi desteklemiştir. bir dizi adımda bir tohum veya yumurta.
19. Yüzyıl Gelişmeleri
Karl Ernst von Baer (1792–1876): 1827’de memeli yumurtasını (oosit) keşfetti ve ovist teorisi (yumurtanın embriyoyu içerdiği ve spermin gelişimini uyardığı) için önemli kanıtlar sağladı ve modern embriyolojinin temelini attı.
20. Yüzyıl: Üreme Biyolojisinin Modern Çağı
Gregor Mendel (1822–1884): Çalışmaları 19. yüzyılda gerçekleştirilmiş olmasına rağmen, Mendel’in 1866’da yayınlanan kalıtım ilkeleri, 20. yüzyılın başlarında yeniden keşfedilerek genetik kalıtım anlayışında ve bunun gebelikteki rolünde devrim yarattı.
Robert Edwards (1925–2013): Üreme tıbbında öncü olan Edwards, in vitro fertilizasyonu (IVF) geliştirdi ve bu, 1978’de dünyanın ilk “tüp bebeği” olan Louise Brown’ın doğmasına yol açtı. Bu çığır açıcı çalışma, kısırlığın tedavisine yönelik olasılıkları dönüştürdü.
21. Yüzyıl Katkıları
İntrasitoplazmik Sperm Enjeksiyonu (ICSI): 1990’larda geliştirilen ve yıllar içinde mükemmelleştirilen tek bir spermin doğrudan yumurtaya enjekte edildiği bir teknik olan ICSI, erkek kısırlığı sorunlarını ele alan, yardımla üremede standart bir prosedür haline geldi.
CRISPR-Cas9 ve Genom Düzenleme: Genom düzenlemedeki son gelişmeler, özellikle de CRISPR-Cas9 teknolojisinin gelişimi, genetik kusurları gebelikten önce veya sonra düzeltme potansiyeline sahiptir ve hastalıkların önlenmesi ve tedavisi için yeni yollar sunar.
İleri Okuma
- Wald, N. J., Law, M. R., Morris, J. K., & Wald, D. S. (2001). Quantifying the effect of folic acid. Lancet, 358(9298), 2069-2073.
- Messinis, I. E. (2005). Ovulation induction: A mini review. Human Reproduction, 20(10), 2688-2697.
- Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine. (2008). Use of exogenous gonadotropins in anovulatory women: A technical bulletin. Fertility and Sterility, 90(5 Suppl), S7-S12.
- Ruder, E. H., Hartman, T. J., Blumberg, J., & Goldman, M. B. (2008). Oxidative stress and antioxidants: Exposure and impact on female fertility. Human Reproduction Update, 14(4), 345-357.
- Diamond, M. P., Legro, R. S., Coutifaris, C., Alvero, R., Robinson, R. D., Casson, P., … & Reproductive Medicine Network. (2015). Letrozole, gonadotropin, or clomiphene for unexplained infertility. The New England Journal of Medicine, 373(13), 1230-1240.
- Thoma, M. E., McLain, A. C., Louis, J. F., King, R. B., Trumble, A. C., Sundaram, R., & Buck Louis, G. M. (2013). Prevalence of infertility in the United States as estimated by the current duration approach and a traditional constructed approach. Fertility and Sterility, 99(5), 1324-1331.
- Aristotle. “Generation of Animals“. Harvard University Press.
- Needham, J. (1959). “A History of Embryology“. Cambridge University Press.
- Baer, K. E. von. (1827). “De ovi mammalium et hominis genesi“. Leipzig.
- Mendel, G. (1866). “Experiments on Plant Hybridization“. Verhandlungen des naturforschenden Vereines in Brünn, Bd. IV für das Jahr, 1865 Abhandlungen:3–47.
- Edwards, R. G., Steptoe, P. C., & Purdy, J. M. (1980). “Establishing full-term human pregnancies using cleaving embryos grown in vitro”. British Journal of Obstetrics and Gynaecology, 87(9), 737-756.
- Palermo, G., Joris, H., Devroey, P., & Van Steirteghem, A. C. (1992). “Pregnancies after intracytoplasmic injection of single spermatozoon into an oocyte“. Lancet, 340(8810), 17-18.
- Doudna, J. A., & Charpentier, E. (2014). “The new frontier of genome engineering with CRISPR-Cas9“. Science, 346(6213).
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.