“Nefrektomi” kelimesi Yunanca “nefros” (böbrek) ve “ektome” (eksizyon) kelimelerinden türetilmiştir. Terim ilk olarak 19. yüzyılın başlarında tıp literatüründe bir böbreğin cerrahi olarak çıkarılmasını tanımlamak için kullanılmıştır.
Nefrektomi, tipik olarak böbrek kanserini tedavi etmek için yapılan büyük bir ameliyattır. Böbrek taşları, polikistik böbrek hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi diğer durumları tedavi etmek için de yapılabilir.
Nefrektomi açık cerrahi (karın veya yan kısımda yapılan büyük kesi), laparoskopik cerrahi (kamera ve küçük aletler kullanılarak küçük kesiler) veya robot yardımlı laparoskopik cerrahi (cerrahın ameliyatı gerçekleştirmek için bir robotu kontrol etmesi) şeklinde yapılabilir.
Ameliyattan sonra hastalar, kalan böbreğin düzgün çalıştığı varsayılarak bir böbrekle sağlıklı yaşayabilirler. Vücut, çıkarılan böbreğin kaybını telafi eder ve işlevini neredeyse eskisi gibi ayarlar.
Böbreğin vücuttan tamamen çıkarılmasıdır. (Bkz; Nefr–ektomi )
Nefrektomi, bir böbreğin tamamını veya bir kısmını çıkarmak için yapılan cerrahi bir prosedürdür. Bu, böbrek kanseri, ciddi böbrek hasarı veya hastalığı gibi çeşitli nedenlerle veya bağış için sağlıklı bir böbreği çıkarmak için yapılabilir.
İki ana nefrektomi türü vardır:
Radikal nefrektomi: Bitişik adrenal bez ve lenf düğümleri ile birlikte tüm böbrek çıkarılır. Bu genellikle bir hastada böbrek kanseri veya tüm böbreği etkileyen başka bir hastalık olduğunda yapılır.
Kısmi nefrektomi: Nefron koruyucu veya böbrek koruyucu cerrahi olarak da bilinen bu prosedür, böbreğin hastalıklı veya yaralı kısmının çıkarılmasını ve sağlıklı kısmın sağlam bırakılmasını içerir. Bu prosedür genellikle hastada böbrek tümörü varsa veya böbreğin sadece bir kısmı hastalıklıysa yapılır.
Nefrektomi açık cerrahi (karın veya yan kısımda yapılan büyük kesi), laparoskopik cerrahi (kamera ve küçük aletler kullanılarak küçük kesiler) veya robot yardımlı laparoskopik cerrahi (cerrahın ameliyatı gerçekleştirmek için bir robotu kontrol etmesi) şeklinde yapılabilir.
Ameliyattan sonra hastalar, kalan böbreğin düzgün çalıştığı varsayılarak bir böbrekle sağlıklı yaşayabilirler. Vücut, çıkarılan böbreğin kaybını telafi eder ve işlevini neredeyse eskisi gibi ayarlar.
Herhangi bir cerrahi prosedürün enfeksiyon, kanama ve çevredeki organ ve dokularda hasar gibi potansiyel riskleri ve komplikasyonları ve anestezinin genel risklerini taşıdığını lütfen unutmayın. Nefrektomiden sonra böbrek fonksiyonunun azalması da mümkündür.
Riskleri
Nefrektomi güvenli ve etkili bir prosedürdür, ancak bazı riskleri vardır. Bu riskler şunları içerir:
- Kanama
- Enfeksiyon
- Diğer organlarda hasar
- Böbrek fonksiyon kaybı
Nefrektomi riskleri, özellikle böbrek kanseri durumunda, genellikle prosedürün yararlarına ağır basar. Ancak, karar vermeden önce nefrektominin risklerini ve yararlarını doktorunuzla tartışmanız önemlidir.
Tarih
İlk nefrektomi 1861’de Alman cerrah Johann Nepomuk von Nussbaum tarafından yapıldı. Nussbaum, Würzburg Üniversitesi’nde cerrahi profesörüydü ve prosedürü böbrek kanseri olan bir hasta üzerinde gerçekleştirdi. Hasta ameliyattan sağ çıktı ve işlem başarılı olarak kabul edildi.
Nefrektomi, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında hızla gelişti. 1898’de Amerikalı cerrah William Halsted, tüm böbreğin ve çevresindeki dokuların çıkarılmasını içeren ilk radikal nefrektomiyi gerçekleştirdi. Halsted’in prosedürü bugün hala böbrek kanseri için standart tedavidir.
- yüzyılın başlarında, cerrahlar nefrektomi yapmak için daha az invaziv yöntemler geliştirmeye başladılar. 1909’da Amerikalı cerrah Hugh Hampton Young, karındaki küçük kesilerle gerçekleştirilen minimal invaziv bir prosedür olan ilk laparoskopik nefrektomiyi gerçekleştirdi. Laparoskopik nefrektomi artık birçok durumda nefrektomi yapmak için tercih edilen yöntemdir.
Nefrektomi, milyonlarca insanın hayatını kurtaran güvenli ve etkili bir prosedürdür. Prosedür son 150 yılda önemli ölçüde gelişti ve şu anda dünyada uygulanan en yaygın cerrahi prosedürlerden biri.
Nefrektomi tarihindeki önemli gelişmelerden bazıları şunlardır:
1861: Johann Nepomuk von Nussbaum ilk nefrektomiyi gerçekleştirdi.
1898: William Halsted ilk radikal nefrektomiyi gerçekleştirdi.
1909: Hugh Hampton Young ilk laparoskopik nefrektomiyi gerçekleştirdi.
1987: İlk robot yardımlı nefrektomi gerçekleştirildi.
2010: İlk minimal invaziv parsiyel nefrektomi gerçekleştirildi.
Nefrektomi sürekli gelişen bir prosedürdür ve muhtemelen önümüzdeki yıllarda da gelişmeye devam edecektir. Prosedürü daha güvenli ve daha etkili hale getirecek yeni teknikler ve teknolojiler geliştirilmektedir.
Kaynak:
- Campbell-Walsh Urology. 11th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016.
- Urology Care Foundation. What is Kidney (Renal) Cancer?
