Psychotria viridis

Ayahuasca’nın birincil bileşeni olan Psychotria viridis‘in (P. viridis) halüsinojenik özelliklerinin keşfi ve araştırılmasının tarihi, önemli bilimsel ve etnobotanik dönüm noktalarının bir zaman çizelgesini yansıtır. Bu olaylar, araştırmacıların bu Amazon bitkisinin kimyasal bileşenlerini ve farmakolojik önemini ortaya çıkarmadaki katkılarını vurgular.

1970: Psychotria viridis’te DMT’nin Keşfi

P. viridis‘teki birincil psikoaktif bileşik olan dimetiltriptaminin (DMT) varlığı ilk olarak 1970 yılında Marderosyan ve diğerleri tarafından belgelenmiştir. Bu, bitkinin psikoaktif özelliklerinin anlaşılmasında önemli bir atılımı işaret ederek, halüsinojenik triptamin kaynağı olarak rolünü doğrulamıştır. DMT, diğer botanik kaynaklarda güçlü etkileriyle zaten tanınmıştı, ancak bu bulgu P. viridis‘in ayahuasca içeceğinin kritik bir bileşeni olduğunu sağlamlaştırdı.

1980: “Halüsinojenlerin Botanik ve Kimyası”nın Yayınlanması

1980’de R. E. Schultes ve Albert Hofmann öncü kitabı Halüsinojenlerin Botanik ve Kimyası‘nı yayınladılar. Bu çalışma, Psychotria viridis de dahil olmak üzere halüsinojenik bitkilerin kapsamlı bir analizini sağladı ve etnobotanik ve psikofarmakoloji araştırmacıları için temel bir referans haline geldi.

• R. E. Schultes: Genellikle “Modern Etnobotaniğin Babası” olarak anılan Schultes, Amazon’da kapsamlı bir saha çalışması yürüttü ve bitkilerin tıbbi ve psikoaktif amaçlarla yerli kullanımlarını belgeledi. Harvard Botanik Müzesi’nin Müdürüydü ve narkotik bitkilerin bilimsel anlayışını önemli ölçüde ilerletti.
• Albert Hofmann: LSD sentezlemesiyle tanınan Hofmann, halüsinojenlerin incelenmesine kimyasal uzmanlığını katarak geleneksel kullanımlar ile modern farmakoloji arasındaki boşluğu doldurdu.

Bu iş birliği, psikoaktif bitkilerin incelenmesinde disiplinler arası yaklaşımların önemini vurguladı.

1984: Psychotria viridis’te DMT’nin Yeniden Keşfi

1984’te McKenna ve diğerleri Peru’da toplanan P. viridis örneklerinin daha fazla kimyasal analizini gerçekleştirerek DMT‘nin varlığını yeniden doğruladı. Bu çalışma, daha önceki keşifler üzerine inşa edilerek bitkinin farmakolojik önemini ve geleneksel Amazon uygulamalarındaki merkezi rolünü doğruladı. Çalışma ayrıca coğrafya ve yetiştirme uygulamaları gibi faktörlerden etkilenen bitkinin değişkenliğini vurguladı.

1993–1994: Jonathan Ott’un Ayahuasca Analoglarının Araştırılması

**Önde gelen bir araştırmacı ve yazar olan *Jonathan Ott*, 1990’ların başında ayahuasca’nın altında yatan farmakolojik prensipleri kapsamlı bir şekilde inceledi. Ott, *Pharmacotheon* ve Ayahuasca Analogları adlı kitaplarında DMT gibi triptaminlerin oral aktivitesini sağlayan mekanizmaları araştırdı:

• *Banisteriopsis caapi gibi bitkilerden elde edilen MAO inhibitörleri olan *beta-karbolinlerin* rolüne odaklandı ve oral olarak inaktif triptaminlerin sindirim sistemindeki enzimatik bozunmayı atlatmasına olanak sağladı.
• Ott ayrıca bu MAO inhibitörlerinin potansiyel ikamelerini araştırdı, Amazon bağlamının dışında “ayahuasca analogları” yaratmak için diğer bitki kaynaklarını ve hatta farmasötik seçenekleri araştırdı. Ayahuasca’nın etkilerini taklit eden sentetik preparatları tanımlamak için “Pharmahuasca” terimini ortaya attı.

Ott’un çalışması, geleneksel Amazon bilgisini modern farmakolojiyle birleştirerek, yerli bitki kullanımının bilimsel karmaşıklığını vurguladı.

• Bilim Öncesi Dönem: Yerli Amazon kültürleri, DMT içeriği için P. viridis ve MAO engelleyici özellikleri için Banisteriopsis caapi kullanarak ayahuasca preparatını keşfeder ve geliştirir. Bu bilgi sözlü olarak aktarılır ve şaman ritüellerine entegre edilerek ruhsal ve terapötik kullanımlar vurgulanır.
• 1940’lar–1950’ler: DMT ve psikoaktif etkileri üzerine ilk farmakolojik çalışmalar, bileşiğin özelliklerine ilişkin ilk deneysel içgörüleri sağlayan Stephen Szára gibi araştırmacılar tarafından yürütülür. – 2000’ler–Günümüz: Ayahuasca ve bileşenleri üzerine yapılan araştırmalar, depresyon, PTSD ve bağımlılığı tedavi etme potansiyelini araştırarak klinik ve terapötik alanlara doğru genişliyor. Modern çalışmalar, yerli uygulamalar tarafından oluşturulan farmakolojik prensipleri giderek daha fazla doğruluyor.

1. Marderosian, A. H., Capps, R. E., & Mikolajczak, K. L. (1970). Psychotria viridis: Identification of N,N-dimethyltryptamine. Lloydia, 33(1), 97-102.
2. Schultes, R. E., & Hofmann, A. (1980). Botany and Chemistry of Hallucinogens. Charles C. Thomas Publisher, Springfield, IL.
3. McKenna, D. J., Towers, G. H. N., & Abbott, F. (1984). Monoamine oxidase inhibitors in South American hallucinogenic plants: Tryptamine and beta-carboline constituents of ayahuasca. Journal of Ethnopharmacology, 10(2), 195-223.
4. Luna, L. E. (1986). Vegetalismo: Shamanism among the mestizo population of the Peruvian Amazon. Almqvist & Wiksell International, Stockholm.
5. Ott, J. (1993). Pharmacotheon: Entheogenic drugs, their plant sources and history. Natural Products Co., Kennewick, WA.
6. Ott, J. (1994). Ayahuasca Analogues: Pangaean entheogens. Natural Products Co., Kennewick, WA.
7. Szára, S. (1956). Dimethyltryptamine: Its metabolism in man; the relation of its psychotic effect to serotonin metabolism. Experientia, 12(11), 441-442.
8. Rivier, L., & Lindgren, J. E. (1972). “Ayahuasca,” the South American hallucinogenic drink: An ethnobotanical and chemical investigation. Economic Botany, 26(2), 101-129.
9. Callaway, J. C., Airaksinen, M. M., McKenna, D. J., et al. (1999). Platelet serotonin uptake sites increased in drinkers of ayahuasca. Psychopharmacology, 142(3), 333-338.
10. Riba, J., Rodríguez-Fornells, A., Urbano, G., et al. (2001). Subjective effects and tolerability of the South American psychoactive beverage ayahuasca in healthy volunteers. Psychopharmacology, 154(1), 85-95.