Rijitlik

Sertlik, en geniş anlamıyla, bükülememe veya şeklinin dışına çıkamama niteliğini ifade eder; belirli bir duruma veya biçime katı ve esnek olmayan bir bağlılık anlamına gelir. Bu terim, deformasyona dirençli malzemelerin mekanik özelliklerini tanımladığı fizik bilimlerinden, zihinsel veya kurumsal esnekliğe atıfta bulunabileceği psikolojik ve sosyal bilimlere kadar geniş bir uygulama yelpazesini kapsar.

“Rijitlik” terimi, katı veya sert anlamına gelen Latince “rigidus” kelimesinden kaynaklanmaktadır. Bu etimolojik kök, kavramın malzemelerin fiziksel özellikleriyle birincil ilişkisini yansıtır, ancak zamanla terim fizik, psikoloji ve organizasyon teorisi dahil olmak üzere çeşitli disiplinlerdeki özellikleri tanımlamak için uyarlanmıştır.

Fiziksel Bilimler: Fizik ve mühendislikte katılık genellikle malzeme bilimi ve yapısal analiz bağlamında tartışılır. Konsept, malzemelerin stres altındaki davranışını anlamada ve yapıların deformasyona uğramadan dış kuvvetlere dayanacak şekilde tasarlanmasında temeldir. Bu bağlamda rijitlik çalışmaları, malzeme biliminin ilerlemesiyle, özellikle kompozit malzemelerin gelişmesiyle ve nanoyapıların analiziyle birlikte gelişmiştir.

Psikoloji: Bilişsel veya psikolojik katılık kavramı, 20. yüzyılın başlarında psikanalitik teorilerin ortaya çıkışıyla ortaya çıktı. Daha sonra bilişsel ve davranışsal psikolojide üzerinde duruldu; burada katılık, bireyin yeni durumlara uyum sağlama, düşünceleri değiştirme veya davranışları değiştirme konusundaki zorluğunu ifade eder. Bu alandaki araştırmalar bilişsel katılığın problem çözme, yaratıcılık ve zihinsel sağlık üzerindeki etkisini araştırmıştır.

Organizasyon Teorisi: Organizasyon teorisindeki katılık, kurumların veya şirketlerin değişime karşı direnciyle ilgilidir. Bu operasyonel süreçler, kurum kültürü veya stratejik planlama bağlamında olabilir. Terim, kuruluşların pazar değişikliklerine uyum sağlama veya yenilik yapma konusundaki başarısızlıklarını analiz etmede etkili olmuş ve örgütsel esneklik ve uyarlanabilirlik üzerine teorilerin geliştirilmesine yol açmıştır.

İleri Okuma

1. Ashby, W. Ross. (1956). “An Introduction to Cybernetics.” Chapman & Hall. London.
2. Kahneman, Daniel, and Amos Tversky. (1972). “Subjective probability: A judgment of representativeness.” Cognitive Psychology, 3(3), 430-454.
3. Piderit, Sandy Kristin. (2000). “Rethinking Resistance and Recognizing Ambivalence: A Multidimensional View of Attitudes toward an Organizational Change.” Academy of Management Review, 25(4), 783-794.
4. Treffers, Philippe D.A., et al. (2005). “Rigidity in Adults with Obsessive-Compulsive Disorder.” Depression and Anxiety, 21(3), 129-134.