Sakroiliitin bilinen ilk tanımı 1846 yılında Fransız hekim Jean-Baptiste Romberg tarafından yapılmıştır. Romberg bu durumu “sakroiliak eklemlerin iltihaplanması” olarak tanımlamış ve sıklıkla ankilozan spondilit ile ilişkili olduğunu belirtmiştir.
1890 yılında Alman doktor Heinrich von Bamberger sakroiliitin karakteristik radyografik bulgularını tanımlamıştır. Bu bulgular arasında erozyonlar, skleroz ve sakroiliak eklemlerin genişlemesi yer almaktadır.
20. yüzyılın başlarında Amerikalı doktor John Scadding sakroiliit için bir sınıflandırma sistemi geliştirmiştir. Bu sınıflandırma sistemi günümüzde de teşhis ve tedaviye yardımcı olmak için kullanılmaktadır.
Sakroiliit, sakrumu (omurganın tabanındaki üçgen kemik) iliyuma (büyük pelvik kemikler) bağlayan eklemler olan sakroiliak eklemlerin iltihaplanmasıyla karakterize tıbbi bir durumdur. Sakroiliak eklemlerdeki iltihaplanma belde, kalçalarda ve bazen de bacaklarda ağrı ve rahatsızlığa neden olabilir.
Sakroiliit izole bir durum olarak veya ankilozan spondilit, psoriatik artrit veya reaktif artrit gibi altta yatan enflamatuar bir durumun parçası olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca sakroiliak eklemlerdeki belirli enfeksiyonlar veya yaralanmalarla da ilişkili olabilir.
Belirtiler
Sakroiliit belirtileri kişiden kişiye değişebilir ancak genellikle şunları içerir:
Ağrı: En yaygın belirti bel, kalça, kalça ve kasıklarda hissedilen ağrıdır. Ağrı tipik olarak vücudun bir tarafında hissedilir ancak her iki tarafta da ortaya çıkabilir.
Sertlik: Etkilenen bölge, özellikle hareketsizlik dönemlerinden sonra veya sabah uyandığında sert ve hareketleri kısıtlanmış hissedebilir.
Ağrılı hareketler: Etkilenen tarafın üzerine eğilme, bükülme veya ağırlık koymayı içeren aktiviteler ağrıyı kötüleştirebilir.
Yayılan ağrı: Bazı durumlarda ağrı, siyatiğe benzer şekilde bacaktan aşağı yayılabilir.
Enflamasyon: Sakroiliak eklemlerin etrafında şişlik ve hassasiyet olabilir.
Teşhis
Sakroiliit teşhisi tipik olarak tıbbi öykü değerlendirmesi, fizik muayene ve tanısal testlerin bir kombinasyonunu içerir. Bunlar şunları içerebilir:
Tıbbi geçmiş: Doktor semptomlar, bunların süresi ve bilinen tetikleyiciler veya altta yatan durumlar hakkında sorular soracaktır.
Fiziksel muayene: Doktor sakroiliak eklemlerdeki hareket açıklığını, hassasiyeti ve iltihap belirtilerini değerlendirerek fizik muayene yapacaktır.
Görüntüleme testleri: Sakroiliak eklemleri görüntülemek ve herhangi bir iltihap belirtisi, eklem hasarı veya diğer anormallikleri değerlendirmek için röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları istenebilir.
Kan testleri: Enflamasyon belirteçlerini kontrol etmek ve benzer semptomlara neden olabilecek diğer durumları ekarte etmek için kan testleri yapılabilir.
Tedavi
Sakroiliit tedavisi ağrıyı ve enflamasyonu azaltmayı ve eklem fonksiyonunu iyileştirmeyi amaçlar. Genellikle konservatif önlemlerin ve bazı durumlarda ilaçların bir kombinasyonunu içerir:
Dinlenme ve aktivite modifikasyonu: Etkilenen eklemi dinlendirmek ve semptomları şiddetlendiren aktivitelerden kaçınmak ağrı ve enflamasyonu hafifletmeye yardımcı olabilir.
Fizik tedavi: Belirli egzersizler ve esneme hareketleri eklem hareketliliğini artırmaya, çevredeki kasları güçlendirmeye ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
İlaçlar: İbuprofen veya naproksen gibi steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ağrı ve enflamasyonu azaltmak için reçete edilebilir. Bazı durumlarda, daha hedefe yönelik rahatlama için doğrudan etkilenen ekleme kortikosteroid enjeksiyonları uygulanabilir.
Hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaçlar (DMARD’lar): Sakroiliit, ankilozan spondilit gibi altta yatan enflamatuar bir durumla ilişkiliyse, altta yatan hastalık sürecini yönetmek için DMARD’lar veya biyolojik ajanlar reçete edilebilir.
Isı veya soğuk tedavisi: Etkilenen bölgeye ısı veya soğuk paketleri uygulamak ağrı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
Konservatif önlemlerin etkili olmadığı durumlarda, sakroiliak eklem enjeksiyonları veya ameliyat gibi daha ileri tedavi seçenekleri düşünülebilir. Bu seçenekler genellikle konservatif tedaviye yanıt vermeyen şiddetli veya inatçı sakroiliit vakaları için ayrılmıştır.
Doğru tanı, uygun tedavi seçenekleri ve bireysel koşullara özel rehberlik için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.
