Sülfonamid, iki oksijen atomuna bağlanmış bir sülfür atomundan oluşan fonksiyonel bir grup olan sülfonamid grubu içeren bir bileşiktir.
Diazinler, bir halkada iki azot atomu içeren bir organik bileşik sınıfıdır.
Sülfadiazin, sülfonamid olarak bilinen bir antibiyotik türüdür. Bakterilerin büyümesini ve çoğalmasını engelleyerek çalışır.
Sülfadiazin ticari olarak gümüş ile birlikte gümüş sülfadiazin krem ve gazlı bez (Flammazine®, Ialugen plus® / Akut) olarak mevcuttur. Bu makale dahili kullanımla ilgilidir. Ayrıca gümüş sülfadiazin altına bakınız.
Sülfadiazin, idrar yolu enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, menenjit ve Nocardia bakterisinin neden olduğu enfeksiyonlar dahil olmak üzere çok çeşitli bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır.
Sülfadiazin, pirimetamin ile kombinasyon halinde ayrıca, genellikle HIV/AIDS veya diğer bağışıklık baskılayıcı durumları olan kişilerde parazit Toxoplasma gondii’nin neden olduğu bir enfeksiyon olan toksoplazmozu tedavi etmek ve önlemek için kullanılır.
Sülfadiazin’in olası yan etkileri mide bulantısı, kusma, iştahsızlık ve ishali içerebilir. Nadiren ciddi alerjik reaksiyonlar, karaciğer hasarı, kan bozuklukları ve cilt reaksiyonları gibi ciddi yan etkilere neden olabilir.
Sülfonamidlere alerjisi olan hastalarda, belirli kan hastalıkları (porfiri veya G6PD eksikliği gibi) olanlarda veya sarılıklı yenidoğanlarda sülfadiazin kullanılmamalıdır.
Tüm antibiyotiklerde olduğu gibi, sülfadiazin de bir doktor tarafından reçete edildiği şekilde alınmalı ve antibiyotik direnci gelişimini önlemek için hastalar ilaç bitmeden önce kendilerini daha iyi hissetmeye başlasalar bile tedavinin tamamını tamamlamalıdır.
Tarih
“Sülfadiazin” kelimesi ilk kez 1930’ların başında Alman kimyager Gerhard Domagk tarafından sentezlendiğinde kullanılmıştır. Domagk, sülfadiazinin ana bileşiği olan sülfanilamidi keşfettiği için 1939 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’ne layık görülmüştür.
Sülfadiazin ilk olarak 1930’ların sonlarında insanlarda enfeksiyonları tedavi etmek için kullanıldı. Streptococcus, staphylococcus ve gonore dahil olmak üzere çok çeşitli bakterilere karşı etkili olduğu hızla gösterilmiştir. Sülfadiazin aynı zamanda sıtma tedavisinde de kullanıldı, ancak sonunda yerini daha etkili ilaçlara bıraktı.
Sülfadiazin bugün hala bazı enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılmaktadır, ancak bir zamanlar olduğu kadar yaygın olarak kullanılmamaktadır. Bunun nedeni, alerjik reaksiyonlar ve böbrek hasarı gibi yan etkilere neden olabilmesidir.
1932: Gerhard Domagk sülfanilamidi sentezler.
1935: Sülfadiazin ilk kez insanlarda enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır.
1939: Domagk Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’ne layık görüldü.
1940s: Sülfadiazin enfeksiyonları tedavi etmek için yaygın olarak kullanılır.
1950s: Sülfadiazin yerini daha etkili ilaçlara bırakır.
Günümüzde: Sülfadiazin hala bazı enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılmaktadır, ancak eskisi kadar yaygın olarak kullanılmamaktadır.
Umarım bu yardımcı olur! Başka sorularınız olursa bana bildirin.
Kaynak:
- Bennett JE, Dolin R, Blaser MJ. Mandell, Douglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases. 9th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020.
- Drugs.com. Sulfadiazine. Available at: https://www.drugs.com/mtm/sulfadiazine.html. Accessed September 2023.
