- tıpta terim olarak nefes almada ciğerlerin içine hava girmesini temsil eder. latincede; ventilare kelimesinden gelmektedir. yani yelpazelemektir.
- solunum yolunda ağızdan giren hava alveollerde ventilation olayıyla ciğerlerin emmesi sağlanır
Ventilasyon, yetersiz veya var olmayan spontan solunumu desteklemek veya değiştirmek için kullanılan tıbbi bir prosedürdür. Ventilasyon, anesteziyolojinin yanı sıra acil ve yoğun bakım tıbbında tıbbi uygulamanın merkezi bir bileşenidir. Vantilatörlerde genellikle pozitif basınçlı ventilasyon olarak bilinen şey kullanılır.
Tarih
- 1) Hipokrat, Ibn-i Sina ve Paracelsus’ta çeşitli havalandırma önlemlerinin ilk tanımları bulunabilir.
- 2) MÖ 1. yüzyıldan itibaren Roma’da (Asklepiades of Bithynia) çalışan doktorlar trakeotomi bile bildiriyorlar.
- 3) 1763 yılında Smellie trakea entübasyonu için esnek bir metal tüp kullandı,
- 4) Fothergill yardım için bir körük kullandı.
- 5) İlk demir akciğer 1876’da inşa edildi ve 20. yüzyıla kadar büyük bir öneme sahip olacaktı.
- 6) Laringoskopi 1900’lerde ortaya çıktı ve günümüzde yaygın olan endotrakeal entübasyonun yolunu açtı.
- 7) Pulmotor 1908’den beri satılmakta ve kullanılmaktadır.
- 8) Geri basınç ile kolu çekme yöntemi, 20. yüzyılın ortalarına kadar kullanıldı.
- 9) Bu süre zarfında, Puritan Bennett, Bird, Blease, Dräger, Engström, Emerson vb.’nin ilk mekanik solunum cihazları geliştirildi.
- 10) 1980’lerin sonlarından itibaren, yeni doğanlar ve hatta prematüre bebekler için modern ventilasyon gereksinimlerini de karşılayan cihazlar geliştirildi. .
Solutum cihazı tipleri
1) Burun ve ağız resüsitasyonu
Ağızdan buruna, ağızdan ağıza veya ağızdan buruna / ağza çoğunlukla CPR sırasında kullanılır. Meslekten olmayan kişiler için ilk yardım eğitiminin bir parçasıdır, örn. Ehliyet onayı.
2)Maske-torba solutumu
Maske-torba ventilasyonu veya torba-maske ventilasyonu, acil durumlarda, endotrakeal tüp takılana kadar bir hastaya CPR sırasında oksijen sağlamak için klinik öncesi ve klinik olarak kullanılır. Hastanın ağzına ve burnuna bir maske yerleştirilir, sözde C-grip ile sabitlenir ve oksijen torba vasıtasıyla akciğerlere bastırılır.
3)Mekanik solunum cihazı
Mekanik ventilasyon ile hastanın nefes alışını bir makine üstlenir. Burada henüz bir standart uygulanmadı. Genellikle farklı üreticilerin farklı isimleri vardır, örn. BiPAP / Bilevel, ventilasyon tipi ve parametreleri her durumda aynıdır.
3.1.Solunum parametreleri
| Kısaltma | Birim | Açıklama |
|---|---|---|
| O2 | Vol. % | Soluduğunuz havanın oksijen içeriği |
| VT | Litre | Tidal hacim (Inspiration hacmi) |
| MV | Litre/ Min. | Dakika başına solunum hacmi (Tidal hacim x nefes alma frekansı) |
| f | bpm | Dakikada nefes |
| Flow | Litre/ Min. | Dakika başına gaz miktarı |
| Tinsp | sn. | Inspirasyon süresi |
| I:E | Ekspiratuar süreye göre inspiratuar süre | |
| Texp | sn. | Ekspiratuar süresi |
| Rampe | sn. | Maksimum inhalasyon basıncına kadar geçen süre |
| Trigger | Litre/ Min. | Makine yardımcı oluncaya kadar hastanın nefesi |
| Pinsp | mbar | İnspirason basıncı |
| ΛPASB | mbar | Hasta nefes alırken destekleyici basınç |
| PEEP | mbar | Pozitif son ekspiratuar basınç |
3.2.Solunum tipleri
| Kısaltma | Açıklama |
|---|---|
| APRV | Airway Pressure Release Ventilation |
| ASB | Assisted Spontaneous Breathing – yardımlı spontan solunum |
| ASV | Adaptive Support Ventilation: Kapalı Döngü-solutum, MMV’nin daha da geliştirilmesi |
| Adaptive Servoventilation: merkezi uyku apne sendromu için non-invaziv ventilasyon | |
| ATC | Automatic Tube Compensation – Otomatik tüp kompenzasyonu |
| BIPAP | Biphasic Positive Airway Pressure – bifazik pozitif nefes basıncı desteği |
| Bilevel Positive Airway Pressure – NIV’de bifazik pozitif nefes basıncı desteği | |
| CMV | Continuous Mandatory Ventilation – sürekli, tamamen mekanik havalandırma |
| CPAP | Continuous Positive Airway Pressure – sürekli pozitif hava yolu basıncı |
| CPPV | Continuous Positive Pressure Ventilation – Sürekli pozitif basınçlı havalandırma |
| EPAP | Exspiratory Positive Airway Pressure – pozitif ekspiratuar hava yolu basıncı |
| HFPPV | High Frequency Positive Pressure Ventilation – Yüksek frekanslı pozitif basınçlı ventilasyon |
| HFOV | High Frequency Oscillatory Ventilation – Yüksek frekanslı ventilasyon |
| HFV | High Frequency Ventilation – Yüksek frekanslı ventilasyon |
| ILV | Independent Lung Ventilation – yandan ayrılmış pozitif basınçlı havalandırma |
| IPAP | Inspiratory Positive Airway Pressure – pozitif inspiratuar hava yolu basıncı |
| IPPV | Intermittend Positive Pressure Ventilation – Aralıklı pozitif basınçlı ventilasyon |
| IPV | Intrapulmonary Percussive Ventilation – Yüksek frekanslı açık pozitif basınçlı ventilasyon |
| IRV | Inversed Ratio Ventilation – Ters faz / zaman oranlı havalandırma |
| LFPPV | Low Frequency Positive Pressure Ventilation – Düşük frekanslı pozitif basınçlı ventilasyon |
| MMV | Mandatory Minute Volume – (belirtilen) makine dakika hacmi |
| NIV | Noninvasive Ventilation – non-invaziv ventilasyon |
| NPPV | Noninvasive Positive Pressure Ventilation |
| PAV | Proportional Assist Ventilation – orantılı basınç destekli ventilasyon |
| PC | Pressure Control – Basınç kontrollü, tamamen mekanik ventilasyon |
| PCMV | Pressure Controlled Mandatory Ventilation – Basınç kontrollü, tamamen mekanik ventilasyon |
| PCV | Pressure Controlled Ventilation – basınç kontrollü, tamamen mekanik ventilasyon |
| PNPV | Positive Negative Pressure Ventilation – Alternatif basınçlı havalandırma |
| PPS | Proportional Pressure Support – orantılı basınç destekli ventilasyon (Draeger), |
| PRVC | Pressure Regulated Volume Controlled |
| PSV | Pressure Support Ventilation – Basınç destekli spontan ventilasyon, |
| S-CPPV | Synchronized Continuous Positive Pressure Ventilation – senkronize sürekli pozitif basınçlı ventilasyon |
| S-IPPV | Synchronized Intermittent Positive Pressure Ventilation – senkronize aralıklı pozitif basınçlı ventilasyon |
| (S)IMV | (Synchronized) Intermittent Mandatory Ventilation – (Senkronize) aralıklı mekanik ventilasyon |
| VCMV | Volume Controlled Mandatory Ventilation – Hacim kontrollü, tamamen mekanik ventilasyon |
| VCV | Volume Controlled Ventilation – Hacim kontrollü, tamamen mekanik ventilasyon |
| ZAP | Zero Airway Pressure – Atmosferik basınç altında spontan solunum |
3.4)Ekstrakorporal membran oksijenizasyonu (ECMO)
Ekstrakorporeal membran oksijenasyonu ile hastanın kanı vücut dışındaki CO2’den temizlenir ve O2 sağlanır.
