Aerobili

Aerobilia veya pnömobilia, tipik olarak safra kanalları ve safra kesesini içeren safra sistemi içinde hava bulunmasıdır. Bu durum normal fizyolojik koşullar altında nadirdir, ancak hem iyatrojenik (tıbbi prosedürlerle ilgili) hem de patolojik çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.

Nedenler:
  1. Prosedür Sonrası Komplikasyonlar: Aerobilia genellikle Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi (ERCP), sfinkterotomi veya biliyer-enterik anastomoz gibi safra yollarını içeren prosedürlerden sonra görülür. Bu prosedürler, müdahalenin bir parçası olarak safra ağacına hava vermektedir (Sherman & Tran, 2006).
  2. Biliyer-enterik Fistül: Safra taşı ileusu veya malignitelerden kaynaklananlar gibi safra sistemi ve bağırsaklar arasındaki spontan bağlantılar safra sistemine hava sokabilir (Marshall ve Polk, 1958).
  3. Enfeksiyöz Nedenler: Clostridium* türleri veya Klebsiella pneumoniae gibi gaz oluşturan bakteriler, özellikle amfizematöz kolesistit veya kolanjit gibi durumlarda safra sistemi içinde hava üretebilir (Dähnert, 2002).
Teşhis

Aerobilia tipik olarak, yüksek oranda yansıtıcı alanlar olarak göründüğü ultrason veya karaciğer veya safra ağacı içinde dallanma düzeninde hava kabarcıkları gösterebilen bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme teknikleri kullanılarak teşhis edilir. Bu hava paternleri, görüntülemede benzer şekilde ortaya çıkabilen portal venöz gazdan ayırt edilmelidir (Sherman & Tran, 2006; Pai & Bude, 2002).

Klinik Önemi:

Birçok vakada aerobilia, özellikle yakın zamanda yapılan cerrahi veya endoskopik müdahalelerden sonra iyi huylu olabilir. Bununla birlikte, biliyer-enterik fistül veya enfeksiyon gibi altta yatan daha ciddi bir patolojiye de işaret edebilir ve nedenini belirlemek için daha fazla araştırma gerektirir. Yönetim altta yatan nedene bağlıdır ve konservatif gözlemden gerekirse cerrahi müdahaleye kadar değişir (Mishra ve ark., 2017; Erden ve ark., 2014).

Keşif

Aerobilia’nın (pnömobilia)** anlaşılması ve teşhis edilmesindeki kilometre taşları aşağıdaki önemli gelişmeleri içerir:

Erken Klinik Gözlemler:

  • Safra sistemindeki havanın ilk tanınması muhtemelen 20. yüzyılda radyografik görüntülemenin ortaya çıkmasına dayanmaktadır. Fistüller ve safra taşı ileusu bağlamında safra ağacındaki hava ile ilgili ilk tartışmalar yüzyıl ortasındaki tıp literatüründe, özellikle de biliyer-enterik fistülleri spontan pnömobilinin bir nedeni olarak tartışan Marshall ve Polk’un 1958 tarihli çalışmasında ortaya çıkmıştır.

Görüntüleme Teknikleri:

  • 1970’lerde ve 1980’lerde görüntüleme teknolojilerinde, özellikle ultrason ve bilgisayarlı tomografi (BT) alanlarındaki gelişmelerle birlikte aerobilinin tespiti ve teşhisi daha kesin hale gelmiştir. Lewandowski ve arkadaşları (1984)* gibi çalışmalar, radyografik görüntülemede pnömobiliyi portal venöz gazdan ayırt etmeye yardımcı olan “kılıç işareti” gibi spesifik radyografik işaretleri tanıtmıştır.

İyatrojenik Nedenler:

  • Özellikle 20. yüzyılın sonlarından itibaren ERCP (Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi) gibi endoskopik prosedürlerin kullanımının artmasıyla, pnömobilinin iyatrojenik nedenleri daha yaygın hale gelmiştir. 1990’lara gelindiğinde, Hawes ve diğerleri (1992) gibi makaleler ERCP’nin aerobiliye neden olmadaki rolünü ve işlem sonrası ortamlarda iyi huylu doğasını tartışmıştır.

Klinik Yönetim ve Farklılaşma:

  • 21. yüzyıla gelindiğinde, aerobilinin iyi huylu ve patolojik nedenleri arasında ayrım yapmaya daha fazla odaklanılmıştır. Sherman ve Tran (2006) uygun klinik ve radyolojik değerlendirme yoluyla benign pnömobiliyi enfeksiyon veya perforasyon gibi hayatı tehdit eden durumlardan ayırt etmenin önemini vurgulamıştır.
İleri Okuma
  1. Marshall, S. F., & Polk, R. C. (1958). Spontaneous internal biliary fistulas. Surgical Clinics of North America, 38(3), 679-691. https://doi.org/10.1016/s0039-6109(16)35488-3
  2. Dähnert, W. (2002). Radiology Review Manual. Lippincott Williams & Wilkins.
  3. Sherman, S., & Tran, H. (2006). Pneumobilia: Benign or Life-Threatening. The Journal of Emergency Medicine, 30(2), 147-153. https://doi.org/10.1016/j.jemermed.2005.05.016
  4. Erden, A., Haliloğlu, N., Genç, Y., & Erden, I. (2014). Diagnostic Value of T1-Weighted Gradient-Echo In-Phase Images Added to MRCP in Differentiation of Hepatolithiasis and Intrahepatic Pneumobilia. AJR American Journal of Roentgenology, 202(1), 74-82. https://doi.org/10.2214/AJR.12.10359
  5. Mishra, A., Koshy, M., & Iyadurai, R. (2017). Ruptured Hydatid Cyst: An Unusual Cause of Pneumobilia. Current Medical Issues, 15(1), 57-60. https://doi.org/10.4103/cmi.cmi_7_16