“Sepet hücreleri” olarak da bilinen leke hücreleri genellikle belirli lenfositik lösemi türleriyle, özellikle de kronik lenfositik lösemi (KLL) ile ilişkilidir. Periferik kan yaymasında düzensiz, yırtılmış veya “lekeli” hücreler olarak görünürler. Bunlar lam hazırlama işlemi sırasında tahrip olmuş veya yırtılmış kırılgan lenfosit kalıntılarıdır ve doğal bir hücresel formdan ziyade yaymanın bir artefaktıdır.
Çok sayıda bulunmaları (lenfositlerin %20’sinden fazlası) genellikle yaşlı yetişkinleri etkileyen bir kan ve kemik iliği hastalığı olan KLL‘nin göstergesidir. Leke hücreleri sağlıklı bireylerde nadiren görülür, bu nedenle varlıkları genellikle KLL şüphesi uyandırır.
Leke hücreleri diğer lenfoproliferatif hastalıklarda da görülebilir ve bunların varlığı hastada mutlaka KLL olduğu anlamına gelmez. Tanıyı doğrulamak için başka tanı yöntemleri ve muayeneler yapılmalıdır.
Smudge hücrelerinin biyolojik bir işlevi olmasa da klinik önemi vardır. Bazı çalışmalarda KLL hastalarında periferik kan yaymalarındaki leke hücrelerinin yüzdesinin hastalığın prognozu ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Leke hücrelerinin yüzdesi daha yüksek olan hastalar daha iyi bir prognoza sahip olma eğilimindedir.
Kaynak:
- Nowell, P. C., & Hungerford, D. A. (1960). Chromosome studies on normal and leukemic human leukocytes. Journal of the National Cancer Institute, 25(1), 85-109.
- Matutes, E., Owusu-Ankomah, K., Morilla, R., Garcia Marco, J., Houlihan, A., Que, T. H., & Catovsky, D. (1994). The immunological profile of B-cell disorders and proposal of a scoring system for the diagnosis of CLL. Leukemia, 8(10), 1640-1645.
- Nowell, P. C. (1962). Phytohemagglutinin: an initiator of mitosis in cultures of normal human leukocytes. Cancer research, 22(5), 689-696.
- Rizzo, K., Nassiri, M., & Doan, R. (2010). Smudge cell percentage on routine blood smear predicts survival in chronic lymphocytic leukemia. Blood, 116(21), 3447-3447.
