Daha önce sağlıklı olan küçük çocuklar geçen sonbahar ve bu ilkbaharda karaciğerleri iflas etmiş halde hastanelere gelmeye başladığında, şaşkın doktorlar ve halk sağlığı yetkilileri gördüklerinin arkasında ne olduğunu bilmiyorlardı. Ayrıca gördükleri şeyin yeni olup olmadığını da bilmiyorlardı.
Çocuklarda nedeni bulunamayan hepatit vakaları her zaman olmuştur – bu tür vakalar etiyolojisi bilinmeyen pediatrik hepatit olarak adlandırılır. Ancak bu vakalar çok düşük sayılarda görülür ve iyi çalışılmamış ya da takip edilmemiştir. Bu nedenle Alabama ve İskoçya’daki doktorlar birkaç hafta içinde normalde bir yıl içinde görebileceklerinden daha fazla vaka gördüklerini bildirdiklerinde, görünüşteki artışı karşılaştırabilecekleri güvenilir istatistiklere sahip değillerdi.
Şimdi Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerindeki bilim insanları, en azından Amerika Birleşik Devletleri’nde bu durumun normal oranı için bazı tahminlerde bulundular. Bu hafta başında Morbidity and Mortality Weekly Report adlı online dergide yayınlanan bulgular sürpriz olabilir.
Araştırmaları, en azından Amerika Birleşik Devletleri’nde, kaynağı bilinmeyen pediatrik hepatit vakalarında bir artış olmadığını göstermektedir. Bu çocukların bir kısmının ihtiyaç duyduğu pediatrik karaciğer nakli sayısında da bir artış olmamıştır. Benzer şekilde, CDC bilim insanları, bu hepatit vakalarının potansiyel tetikleyicisi olarak gösterilen bir mide böceği virüsü olan adenovirüs 41’in neden olduğu enfeksiyonların tespit edilme oranının da zaman içinde değişmediğini bildirdi.(Birleşik Krallık’taki yetkililerin pediatrik hepatit vakalarında küçük bir artış görmüş olabileceklerine inandıklarını belirtiyorlar, ancak işaret ettikleri rapor, pandemi öncesi verilerin eksikliğinin kesin olmayı zorlaştırdığını söylüyor).
CDC bulguları, 290’ı bu ülkede araştırılmakta olan kaynağı bilinmeyen pediatrik hepatit vakalarına neyin neden olduğunu tanımlamamaktadır. Birleşik Krallık’ın Nisan ayı başında alarm vermesinden bu yana başka ülkelerde de yaklaşık üç düzine vaka tespit edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’ne 6 Haziran itibariyle 800’den fazla olası ve şüpheli vaka bildirilmiştir.
Ancak CDC bulguları bazı şeyleri ekarte etmeye yardımcı olabilir. Covid-19 pandemisi öncesinden bu yana değişmeyen oranlarla, İsrail’den bilim insanlarının savunduğu bir teoriyi – bunun bir tür Covid sonrası durum olduğunu – tartışmak zorlaşıyor.
“Bu, Covid’in tüm bunlarda hala bazı tali rolleri olamayacağı anlamına gelmiyor. Ancak bu tür verilerin, muhtemelen nedenin bu olmadığını desteklemeye yardımcı olduğunu düşünüyorum,” diyor CDC çalışmasında yer almayan deneyimli epidemiyolog Michael Osterholm.
CDC araştırmacıları, 11 yaşın altındaki çocuklarda etiyolojisi bilinmeyen hepatit için acil servis ziyaretlerini ve hastaneye yatışları inceleyen dört farklı kaynaktan, birincisi için Ocak 2018’den Mart 2022’ye ve ikincisi için Ocak 2019’dan Mart 2022’ye kadar olan verileri topladı.
Ayrıca, Ekim 2017’den Mart 2022’ye kadar etiyolojisi bilinmeyen hepatik nekroz – karaciğer yetmezliği – tanısı konulan 18 yaşın altındaki çocuklar için aylık karaciğer nakli rakamlarını karşılaştırdılar. Son olarak, büyük bir ticari laboratuvar ağı olan Labcorp’tan Ekim 2017’den Mart 2022’ye kadar olan dönemde adenovirüs 40 veya 41 için test edilen dışkı örneklerine ilişkin laboratuvar verilerini incelediler.
Araştırmacılar, Covid-19 pandemisinin başlamasından sonraki dönemde kaynağı bilinmeyen hepatit nedeniyle hastaneye yatışlarda istatistiksel olarak anlamlı bir artış olmadığını ve aylık karaciğer nakli sayısında da istatistiksel olarak anlamlı bir artış olmadığını tespit etti. Pozitif adenovirüs gaita testlerinin sayısı pandemiden önce bir aralık içinde değişiyordu ve pandemiden sonra da değişti. Ancak Alabama vakalarının tespit edildiği geçen Ekim ayından İskoçya’nın vaka bildirmeye başladığı Mart ayına kadar pozitiflik oranı pandemi öncesi oranları aşmadı.
CDC’nin viral gastroenteroloji bölümündeki epidemiyoloji ekibinin başındaki kıdemli yazar Jacqueline Tate STAT’a verdiği röportajda, “Şu anda tanımladığımız vakalar, en azından trendler, pandemi öncesinde tanımladıklarımızdan farklı görünmüyor” dedi.
“Bence bu, pandemiyle birlikte geçirdiğimiz tüm değişikliklerle birlikte … bunun, eğer itici bir faktör olsaydı, hepatit eğilimleri üzerinde aynı etkiye sahip olmadığına işaret ediyor.”
Çalışmanın temel oranları belirlemek için yapıldığını söyledi.
“Manzaranın ne olduğuna bakmaya çalışıyoruz. Dramatik bir şekilde değişen bir şey var mı? Öyle olduğunu düşünmüyoruz. Ama bence buna bakarak ve teşhis yöntemlerini geliştirdiğimizi, bilgiye erişilebilirliği artırdığımızı fark ederek, bu hepatitte neler olup bittiğini daha iyi açıklayabiliriz” dedi.
Minnesota Üniversitesi Bulaşıcı Hastalıklar Araştırma ve Politika Merkezi Direktörü Osterholm, temel oranların değişmemiş olmasının, etiyolojisi bilinmeyen pediatrik hepatitte hiçbir şey olmadığı anlamına gelmediğini söyledi. Aksine, Alabama ve İskoçya’daki birkaç vaka kümesi, bilim camiasına bazı vakalardan neyin sorumlu olduğunu anlama fırsatı veriyor olabilir.
Seattle ve King County halk sağlığı departmanı sağlık görevlisi ve Washington Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalıklar profesörü olan Jeffrey Duchin, hastalık dedektifliği çalışmalarında, yeni bir şeyi yeni tanınan bir şeyden ayırt etmek için temel verilere sahip olmanın çok önemli olduğunu söyledi.
Duchin, vakalarda görülen artışın “gelişmiş tespit” – artan tespit – olabileceğini söyledi ve CDC analizinin güven verici olduğunu, pediatrik hepatitte büyük bir artış görmediğimizi öne sürdüğünü ekledi.
Bir dizi halk sağlığı gizeminin çözülmesinde yer alan Osterholm, tıbbi olaylar çok düşük seviyelerde gerçekleştiğinde – burada açıklanamayan bir vaka, orada başka bir vaka – neler olup bittiğini anlamak çok zor olabilir dedi.
Ancak er ya da geç, şans eseri, bir vaka kümesi ortaya çıkacaktır. Ve eğer bu küme fark edilirse ve ilgili klinisyenler her iki grubun da yaptığı gibi bunu derinlemesine inceleyip bulgularını rapor ederlerse, diğer doktorlar da bakmaya başlayacak ve kendilerinin de bu tanıma uyan vakalar gördüklerini fark edeceklerdir, dedi.
Osterholm, “Birinin beş ya da altı vakalık bir vaka serisi elde ettiği, bir başkasının dikkatlice bakıp beş ya da altı vakalık bir vaka serisi elde ettiği ve çok geçmeden bu beş ve altı ve beş ve altının 700’e ulaştığı yeni durumlar görmek hiç de alışılmadık bir durum değil” dedi.
“CDC’nin burada sunduğu gibi gerçekten kapsamlı bilgilerle … sonuç olarak, Covid bu düşük seviyede ortaya çıkmadan önce de bu durum bir süredir devam ediyor olabilir” dedi.
Pediatrik hepatite yönelik mevcut ilgi, bu vakaların bazılarının “bilinmeyen etiyoloji” sütunundan çıkarılmasına yardımcı olabilir. Ancak bunlara neyin neden olduğunu belirlemek için daha fazla ve farklı türde çalışmalar gerekecektir. Tate, CDC’nin şu anda böyle bir çalışma yürüttüğünü söyledi. Adenovirüs enfeksiyonunun – muhtemelen başka bir faktörle birlikte – bu vakalarla bağlantılı göründüğünü defalarca söyleyen Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı da öyle.
Referans; Kambhampati AK, Burke RM, Dietz S, et al. Trends in Acute Hepatitis of Unspecified Etiology and Adenovirus Stool Testing Results in Children — United States, 2017–2022. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2022;71:797–802. DOI: http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm7124e1.
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.