Retromandibular fossa, çeşitli damarları, sinirleri ve parotis bezinin parçalarını içeren, komşu kaslar ve kemikler tarafından tanımlanan anatomik bir boşluktur. Baş ve boynun birleştiği yerde bulunur. (Bkz; Fossa) (Bkz; retro-mandibul–aris)
Sınır
- Kafatası – Meatus acusticus externus
- Ventral – Ramus mandibulae
- Medial – farinks (spatium lateropharyngeum)
- Dorsal – sternokleidomastoid kas
- Kaudal – digastrik ve stylohyoid kaslar
İçindekiler
Aşağıdaki yapılar retromandibular fossada yer almaktadır:
- Parotis bezi: Parotis bezi, retromandibular ven ve fasiyal sinir pleksusu tarafından loge içinde yüzeysel ve derin bir kısma ayrılır.
- Retromandibular ven: Retromandibular ven, maksiller venler ile yüzeysel temporal venlerin birleşmesinden doğar. İç şah damarına akar.
- Parotis pleksusu: Parotis bezinde fasiyal sinir, intraparotis pleksusu olarak mimik kaslarına giden dallarına ayrılır.
- Ductus parotideus: Parotis bezinin boşaltım kanalı olan ductus parotideus, masseter kasının üstündeki loge içinde ilerler ve daha sonra buccinator kasının içinden geçer. İkinci üst azı dişinin karşısına açılır.
- Dış karotid arter: Dış karotid arterin terminal dalları olan maksiller arter ve yüzeysel temporal artere bölünmesi parotid locada gerçekleşir.
- Aurikülotemporal sinir: Aurikülotemporal sinir mandibular sinirin bir dalıdır ve retromandibular fossadan temporal bölgeye uzanır.
Yüzeysel ve derin lenf düğümleri
- Retromandibular fossanın üzerindeki deri, büyük auriküler sinirin ramus anterioru tarafından beslenir.
Klinik
Parotis bezinin şişmesi, örneğin parotitis epidemica (kabakulak) bağlamında, retromandibular fossadaki basıncı artırarak ağrılı sinir tahrişine yol açar.
Keşif
Tarihsel Bağlam ve İlk Tanıma
İnsan anatomisinin, özellikle baş ve boyun bölgesinin incelenmesi, Galen gibi figürlerin bedensel yapıların erken tanımlarını sağladığı antik Yunan ve Roma tıbbi yazılarında derin köklere sahiptir. Ancak, “Fossa retromandibularis” (Latince “alt çenenin arkasındaki çukur”) terimi bu erken metinlerde görünmemektedir, bu da onun ayrı bir anatomik varlık olarak tanınmasının çok daha sonra gerçekleştiğini düşündürmektedir. Bu alanın önemli bir bileşeni olan parotis bezi antik çağlardan beri biliniyordu, ancak retromandibular alan da dahil olmak üzere çevresindeki alanların ayrıntılı anatomik tanımları, artan diseksiyon uygulamalarıyla yönlendirilen Rönesans ve Rönesans sonrası dönemlerde ortaya çıkmış olabilir.
19. yüzyıla gelindiğinde, anatomik bilim önemli ölçüde ilerlemiş, Andreas Vesalius gibi Avrupalı anatomistler ve Carl Gegenbaur gibi daha sonraki figürler vücudun ayrıntılı haritalamalarına katkıda bulunmuştur. Fossa retromandibularis, konumu göz önüne alındığında, parotis bezi ve yüz siniri ve retromandibular ven gibi yakındaki yapılarla ilişkileri üzerine yapılan çalışmalarda önemli bir yer tutmuş olabilir. Araştırmalar, o dönemde anatomi literatüründe dilin önemi göz önüne alındığında, Alman anatomistlerin bu alanı tanımlayan ilk kişiler arasında olabileceğini, muhtemelen standardizasyondan önce günlük veya Latince terimler kullandıklarını göstermektedir.
19. Yüzyılın Sonlarında Standardizasyon
19. yüzyılın sonları, Avrupa genelinde kullanılan 50.000’den fazla terimin yarattığı kaosu azaltma ihtiyacıyla yönlendirilen anatomik isimlendirme için önemli bir anı işaret etmektedir. 1887’de Alman Anatomi Derneği, terminolojiyi standartlaştırma çabalarını başlattı ve bu çabalar, 1895’te İsviçre’nin Basel kentinde düzenlenen bir toplantıda yayınlanan Basel Anatomik Adlandırma Sistemi’nde (BNA) doruk noktasına ulaştı (Basel Nomina Anatomica). Dikkatle seçilmiş 5.528 terimden oluşan bu adlandırma, anatomik dili birleştirmeyi amaçlıyordu ve “Fossa retromandibularis”in de dahil edilmiş olması muhtemel görünüyor; bu da onun ayrı bir anatomik alan olarak tanınmasını yansıtıyor.
BNA’da önemli bir figür olan Wilhelm His’in metinleri gibi tarihi metinlerden elde edilen kanıtlar, bu terimin o dönemde, özellikle parotis bölgesinin anatomisinin açıklamalarında kullanıldığını gösteriyor. BNA’nın benimsenmesi, evrensel olmasa da (özellikle Fransa ve Britanya’da dirençle karşılanmıştır) resmi bir çerçeve sağlamıştır ve terimin dahil edilmesi, Glandula parotidea ve Vena retromandibularis gibi yapıları barındıran baştan boyuna geçiş alanını tanımlamadaki önemini göstermektedir.
20. Yüzyıl Başlarındaki İnce Ayarlar
BNA’nın ardından anatomik isimlendirme, 1935’te Jena Nomina Anatomica ve 1955’te Parisiensia Nomina Anatomica dahil olmak üzere birkaç revizyon gördü ve bu da sonunda 1998’de Terminologia Anatomica’ya (Nomina Anatomica) yol açtı. Bu revizyonlar muhtemelen “Fossa retromandibularis” terimini rafine ederek, özellikle diseksiyon teknikleri ve görüntülemedeki gelişmelerle anatomik çalışmalar daha ayrıntılı hale geldikçe tutarlılık ve netlik sağladı.
Modern anatomik veritabanlarında atıfta bulunulanlar gibi tarihi makaleler, 20. yüzyılın başlarında terimin özellikle Almanca konuşulan bölgelerde tıbbi literatürde iyice yerleştiğini göstermektedir. Örneğin, Viyanalı bir anatomist olan Julius Tandler’in 1899 tarihli bir makalesi, bazı kaynaklarda parotis bezinin anatomisini tartıştığı, muhtemelen “Fossa retromandibularis”i kullandığı belirtilmektedir, ancak bu analizde bu metinlere doğrudan erişim sınırlıdır.
İlgili Yapılarla Karşılaştırmalı Analiz
Bağlamlaştırmak için, çene eklemlenmesi için ilgili bir yapı olan mandibular fossa, 1918 tarihli Gray’in Anatomisi (Mandibular fossa) gibi daha önceki metinlerde tanımlanmıştır, ancak “Fossa retromandibularis” parotid boşluğuna odaklanarak farklı görünmektedir. Bu ayrım, anatomik terminolojinin kademeli uzmanlaşmasını vurgular ve retromandibular boşluk, parotidektomi prosedürleri gibi cerrahi ve klinik amaçlar için kritik bir alan olarak kabul görmektedir.
İleri Okuma
- Vesalius, A. (1543). De humani corporis fabrica libri septem. Basel: Johannes Oporinus.
- Winslow, J.B. (1732). Exposition anatomique de la structure du corps humain. Paris: Guillaume Desprez.
- Henle, J. (1855). Handbuch der systematischen Anatomie des Menschen. Dritter Band: Eingeweidelehre. Braunschweig: Friedrich Vieweg und Sohn.
- Testut, L. (1895). Traité d’anatomie humaine. Tome premier. Paris: Gaston Doin.
- Tillmann, B.N. (1967). Untersuchungen über den Verlauf der Arteria carotis externa in der Parotisregion des Menschen. Anatomischer Anzeiger, 121(13), 277–292.
- Sicher, H., & DuBrul, E.L. (1970). Oral Anatomy (6th ed.). St. Louis: C.V. Mosby.
- Standring, S. (Hrsg.) (2020). Gray’s Anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice (42nd ed.). Elsevier.
