1 Tanım ve Genel Bakış

Heteronim hemianopsi, optik kiazmanın karşılıklı (nazal-temporal) liflerinin seçici hasarına bağlı olarak her iki gözde görme alanının zıt yarılarında (ya iki nazal ya da iki temporal) meydana gelen, vertikal midline’a saygılı bilateral kısmi görme kaybıdır. En sık bitemporal tipte görülür; binazal formu son derece enderdir. (NCBI, Review of Optometry)

2 Sınıflandırma

Alt tipEtkilenen alanKlinik ipuçlarıTipik lezyon düzeyi
Bitemporal hemianopsiHer iki gözün temporal yarısı“Tünel görüşü”, derinlik algısı kaybıMidline’dan alttan/superior-anterior sıkıştırmalı kiazmatik kitleler (hipofiz adenomları, kraniyofarenjiyom)(NCBI)
Binazal hemianopsiHer iki gözün nazal yarısıPeriferik “köşe” algısında bozulmaBilateral retina/optik sinir hastalıkları (glokom, drusen) veya nadiren bilateral ICA anevrizmaları, fonksiyonel kayıplar(journal.opted.org, Lippincott)

3 Epidemiyoloji

  • Bitemporal hemianopsi, tüm hemianopsilerin yaklaşık %5-10’unu oluşturur; optik kiazma kitlelerinin en erken oftalmik bulgusudur.
  • Binazal hemianopsi prevalansı < %1; yayınlanmış olgular sıklıkla yanlış-pozitif perimetri veya fonksiyonel görme kaybı ile ilişkilidir. (journal.opted.org, Lippincott)

4 Etiyoloji ve Risk Faktörleri

Lezyon grubuÖrnek patolojilerNotlar
NeoplastikHipofiz adenomu, kraniyofarenjiyom, meningiomÇapraz nazal liflerde selektif bası → bitemporal kayıp
VaskülerICA anevrizması (suprakiazmatik veya parasellar), bilateral ICA anevrizması → binazalAkut veya subakut başlangıç
TravmatikKafa tabanı kırıkları → travmatik kiazmal sendromGörme kaybı genellikle ani ve tamdır
Demyelinizan-inflamatuvarSarkoidoz, optik nöromiyelit (NMO), idiyopatik optik kiazmitDüzensiz, bazen reversibl kusur
Oktal/retinalGelişmiş glokom, optik disk druseni → nazal lif hasarıBinazal “pseudobianopsi”
(Review of Optometry, Cureus, SciELO Brasil)

5 Patofizyoloji

Optik kiazmada retinanın nazal yarılarından (her bir gözün temporal görme alanını temsil eder) gelen lifler çapraz yapar. Bu liflerin orta hatta kompresyonu bitemporal kayba neden olur. Bilateral retinayı/optik siniri etkileyen patolojiler nazal görme alanını ortadan kaldırabilir. Lif kontinuitesinin kısmi korunumu, kusurun alt-üst yarılarda (ör. alt bitemporal) başlamasına yol açabilir. (NCBI, Review of Optometry)

6 Klinik Bulgular

  1. Semptomlar:
    • Periferik görme daralması (bitemporal); köşe farkındalığında azalma (binazal)
    • Fotopsiler veya bulanık görme (kiazmal kitlede suprasellar yayılım)
    • Baş ağrısı, hormonal dengesizlik (hipofiz lezyonları)
  2. İşaretler:
    • Otomatik perimetride vertikal midline’a tam saygılı VF defekti
    • Pupiller ışık refleksinde afferent defekt genelde yoktur (kiazma merkezi lezyonları)
    • Fundus normal; ileri olgularda optik atrofi

7 Tanısal Yaklaşım

BasamakYöntemKlinik değeri
Görme alanı analiziHumphrey 24-2, 30-2; Goldmann kinetikDefektin deseni ve yaygınlığı
Göz muayenesiGörme keskinliği, renk, pupil, fundus OCTRetinal/optik sinir kaynaklı mı?
NörogörüntülemeKontrastlı MRI sellar-parasellar; BT kafa tabanıKitle kompresyonu, anevrizma, travma
Endokrin panelProlaktin, ACTH, GH vb.Hipofiz adenomunun sistemik etkisi
DiğerGörsel uyarılmış potansiyellerFonksiyonel vs organik ayrımı
(journal.opted.org, PubMed)

8 Ayırıcı Tanı

  • Homonom hemianopsi (post-kiazmatik lezyon)
  • Junctional skotom (Wilbrand dizisi)
  • Fonksiyonel görme kaybı (konversiyon)
  • Artefakt (yanlış perimetri talimatı, yüksek kapak) (journal.opted.org, Lippincott)

9 Tedavi Stratejileri

  1. Nedene Yönelik
    • Cerrahi: Transsfenoidal hipofizektomi, kraniyofarenjiyom rezeksiyonu, anevrizma klipleme; çoğu olguda VF defekti postoperatif stabilise olur veya kısmen geriler.
    • Radyoterapi/Stereotaktik RT: Rezeksiyona uygun olmayan kitlelerde.
    • Medikal: Dopamin agonistleri (prolaktinomada), kortikosteroid (inflamatuvar kiazmit).
  2. Görsel Rehabilitasyon
    • Prizma Segmentleri: Fresnel veya yüksek indeks prizmatik lenslerle periferik alan kaydırma; randomize çalışmalarda yaşam kalitesini artırır. (PubMed, Oxford Academic)
    • Göz hareketi eğitimi & telafi stratejileri
    • Sürüş ve iş güvenliği konsültasyonu

10 Prognoz ve İzlem

  • Kiazmal tümörlerde zamanında cerrahi ile ilk 3 ayda görme alanında %50’ye varan iyileşme olasıdır.
  • Binazal hemianopsi çoğu kez altta yatan retina/optik sinir patolojisi nedeniyle prognozu sınırlıdır.
  • Görme alanı stabilitesi için 6-12 ayda bir perimetri, endokrin takip, görüntüleme tekrarı önerilir.

11 Gelecek Yönelimler

  • Adaptif gerçeklik (AR) cihazları: Temporal alan proyeksiyonu ile çevresel farkındalığı artırma.
  • Oktrode-destekli görsel korteks stimülasyonu: Eksperimental fazda olup kiazmatik lezyonlarda kesilmiş liflerin bypass edilmeye çalışılması.
  • Yapay zekâ tabanlı perimetri: Ev ortamında VF izlemi ve erken rekürens saptaması.

Keşif

İleri Okuma
  • Kalloniatis M, Johnston A W. (2010). “Chiasmal lesions: pituitary tumours and beyond.” Clinical & Experimental Optometry, 93 (2): 110-115.
  • O’Neill E C, Connell P P, O’Connor J C, Brady J, Reid I, Logan P. (2011). “Prism therapy and visual rehabilitation in homonymous visual field loss.” Optometry & Vision Science, 88 (2): 263-268.
  • Peli E, Satgunam P. (2014). “Bitemporal hemianopia; its unique binocular complexities and a novel remedy.” Ophthalmic & Physiological Optics, 34 (2): 233-242.
  • Tsokolas G, Khan H, Tyradellis S, George J, Lawden M. (2020). “Binasal congruous hemianopia secondary to functional visual loss: A case report.” Medicine, 99 (27): e20754.
  • Borgman C J. (2022). “Binasal Hemianopia: An Observational Teaching Case Report and Review of a Rare Visual Field Defect.” Optometric Education, 48 (1).
  • Yoshihara M K, Lui F. (2023). Neuroanatomy, Bitemporal Hemianopsia. StatPearls Publishing.
  • Lee A G, Karowadia K M, Ziari M, et al. (2023). Compressive Visual Field Defects. EyeWiki.
  • Kalloniatis M, Wang H, Patel N, Phu J. (2025). “Visual Field Loss and Lesions Along the Visual Pathway.” Review of Optometry, Feb 15 2025.

Click here to display content from YouTube.
Learn more in YouTube’s privacy policy.