İmmünizasyon

Sinonim: immunization.

• Aşılama, vücudun bağışıklık sistemini bir antijenle (örneğin zayıflatılmış bir patojen) temas ettirerek, böylece bir bağışıklık tepkisini tetikleyerek belirli bir antijene karşı hedeflenen bağışıklık oluşumunu ifade eder. Bağışıklık da hastalığın kendisinden kaynaklanabilir, bu süreç aynı zamanda bağışıklama olarak da bilinir.
• Daha geniş bir anlamda, bir antijene karşı spesifik antikorların sokulması da bir bağışıklamadır.
• Bağışıklama için bir başka terim duyarlılıktır, ancak burada, örneğin alerjilerde ortaya çıktığı için olumsuz yön vurgulanmaktadır.

Sınıflandırma

İki tip bağışıklama vardır:

1. Aktif bağışıklama
2. Pasif aşılama

Patojene karşı aktif ve pasif immünizasyonun eşzamanlı uygulanması eş zamanlı aşılama olarak da adlandırılır.

Aktif bağışıklama

• Aktif bağışıklama ile organizma, bağışıklık sisteminin bir antijenle temas etmesi, akabinde ‘aktif olarak’ antikorlar geliştirmesidir. Aktif bağışıklama, bir patojenle yanlışlıkla temas yoluyla kazara olabilir veya tıbbi olarak kontrollü olabilir. İkinci durumda, bir aşıdan bahsedilir. Özel olarak hazırlanmış, zayıflamış patojenler veya bileşenleri hastaya enjekte edilir. Aktif bağışıklama genellikle uzun süreli bağışıklık oluşturur. Bununla birlikte, başarıları sadece birkaç gün ila hafta sürer.
• Örn; Sarı humma aşısı

Pasif bağışıklama

Pasif immünizasyonda, hastaya başka bir hastadan, bir hayvandan veya genetik mühendisliğinden gelen antijene karşı parenteral olarak saflaştırılmış antikorlar verilir. Bu immünizasyon formu tıpta, özellikle zaman aşımı nedeniyle aktif bağışıklama artık gerçekleştirilemediğinde kullanılır – örneğin, hasta zaten patojene maruz kalmıştır. Pasif aşılama hemen işe yarar, ancak sürdürülebilir değildir, çünkü antikorlar vücut tarafından parçalanır.

Örnek: Tetanoz profilaksisi için tetanoz toksine karşı antiserum uygulaması

Pasif immünizasyon ayrıca, maternal IgG antikorları plasentadan fetüse geçtiğinde veya IgA antikorları anne sütüyle (yuva koruması olarak adlandırılır) bulaştığında fizyolojik olarak da meydana gelir.

Tarih

Aşıların uygulanmasından önce, insanlar bulaşıcı bir hastalığa ancak hastalığı kapıp hayatta kalarak bağışıklık kazanabilirler. Çiçek hastalığı (variola), doğal hastalıktan daha hafif bir etki yaratan aşılama ile bu şekilde önlendi. Çiçek aşısı ile ilgili ilk açık referans Çinli yazar Wan Quan (1499-1582) tarafından 1549’da yayınlanan Douzhen xinfa’sında (痘疹 心法) yapılmıştır.

Çin’de, çiçek hastalığı kabuklarının tozları sağlıklı burunlar tarafından çekilirdi. Hastalar daha sonra hafif bir hastalık vakası geliştirecek ve bundan sonra hastalığa karşı bağışık olacaklardır. Teknik,% 0.5-2.0 mortalite oranına sahipti, ancak bu, hastalığın kendisinin% 20-30% mortalite oranından oldukça düşüktü. Çin’in aşılama uygulaması hakkında iki rapor 1700 yılında Londra’daki Kraliyet Derneği tarafından alındı; Bir tanesi Çin merkezli bir Doğu Hindistan Şirketi çalışanı ve diğeri Clopton Havers tarafından rapor alan Dr. Martin Lister tarafından yapılmıştır.

Voltaire’ye (1742) göre Türkler aşılama kullanımlarını komşu Çerkesya’dan türetmişlerdir. Voltaire, Çerkeslerin tekniğini nereden türettikleri üzerine spekülasyon yapmıyor, ancak Çinlilerin bunu ‘bu yüz yılda’ uyguladıklarını bildiriyor.

1721’de Türkiye’den Lady Mary Wortley Montagu tarafından İngiltere’ye tanıtıldı ve Zabdiel Boylston aynı yıl Boston’da.

1798’de Edward Jenner, çok daha güvenli bir prosedür olan sığır çiçeği (çiçek hastalığı aşısı) ile aşılamayı başlattı. Aşılama olarak adlandırılan bu prosedür, variolasyon olarak adlandırılan çiçek aşılarının yerini almıştır.

1880’lere kadar aşı / aşılama sadece çiçek hastalığına atıfta bulundu, ancak Louis Pasteur, hayvanlarda ve insan kuduzlarında tavuk kolera ve şarbon için aşılama yöntemleri geliştirdi ve aşı / aşılama terimlerinin yeni prosedürleri kapsayacak şekilde genişletilmesini önerdi. Hangi aşının kullanılacağını belirtmek için özen gösterilmezse, bu karışıklığa neden olabilir; Kızamık aşısı veya grip aşısı