
Daha önceden en azından bir defa terk edilmiş herkesin bildiği gibi, bu durum size ciddi şekilde acı verir, çünkü paylaşacağınız biri yoksa hiçbir şeyin anlamının olmadığını düşünürsünüz. İyi haber ise bunun sadece size olmadığı.
Aslında her şey hormonlarla ilgili. Bu hormonlar aynı zamanda âşık olduğunuz zaman sizi çok mutlu yapıyor. Peki, ayrıldığınız zaman beyninizin kimyası nasıl etkileniyor?
Kalbiniz kırıldığı zaman, beyindeki fiziksel acı bölgesinde etkinlik görülüyor. Stres hormonları salgılanıyor, hatta kalp kası zayıflayıp ölüme bile neden olabiliyor. Ayrılan insanlar, bağımlıların uyuşturucuyu bırakmasına benzer belirtiler gösteriyor. Çünkü birine âşık olduğunuz zaman beyinde iyi hissetme hormonları salgılanıyor, beyin sürekli daha fazlasını istediği için diğer kişi olmadan yapamıyorsunuz. Ve o kişi sizden ayrıldığı zaman, beyin bu hormonu kaybediyor, âşık olduğunuz zamandakinin tam tersi bir durum meydana geliyor. Burası beynimizin en ilkel bölgelerinden olduğu için, acıkma ve susama hissinde olduğu gibi, bilincimiz beynimize söz geçiremiyor. Fakat beynimiz bunu atlatmak için kendini yeniden düzenlemek zorunda kalıyor ve bu durum ortalama üç ay sürüyor. Evrimsel sürecin bize miras bıraktığı üzere, beyinlerimiz zamanla iyileşiyor ve acılar kayboluyor. Derdimizi başkalarıyla paylaşmak ise daha hızlı iyileşmemize yardım ediyor.
Michigan Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre ise beyin, fiziksel acıyı azaltmak için salgıladığı ağrı kesicileri duygusal acıyı azaltmak için de salgılıyor. Bu durum özellikle sevdiği birisi tarafından reddedilen kişilerde görülüyor. Çevresel değişimlere daha çabuk uyum sağlayanlar, beyinlerinde daha çok ağrı kesici salgılandığı için daha çabuk iyileşiyorlar. Opioitler, vücutta beyin tarafından salgılanan ve morfin gibi etki gösteren kimyasal maddeler olarak biliniyor. Ne kadar fazla opioid salgılanırsa insanlar kötü bir ruh haline o kadar az giriyorlar. Sosyal olarak kabul edilme durumunda ise bazı beyin bölgelerinde daha fazla opioid salgılanıyor. Bu durumda hem acı azaltılıyor hem de sevinç destekleniyor. Yapılan deneylerde katılımcılar, reddedilmelerinin gerçek olmadığını bilseler bile beyinleri bu duruma gerçek tepki verdi. Bilim insanları bu bilgilerden faydalanarak depresyon ve diğer sosyal bunalımları tedavide yeni yöntemlerin geliştirilmesini ve bunalımda olan bazı insanların nasıl farklı opioid tepkisi verdiklerini bulmayı umuyorlar.
Umarız kimse terk edilme acısı çekmek zorunda kalmaz; ama bu acıyı çekmeniz gerekirse de, biyoloji ile savaşamayacağınızı ve zaman içerisinde her şeyin yoluna gireceğini unutmayın.
Hazırlayan: Ozan Zaloğlu (Evrim Ağacı)
Kaynaklar ve İleri Okuma:
- Science Alert
- DailyMail
- Najib A, Lorberbaum JP, Kose S, Bohning DE, George MS. Regional brain activity in women grieving a romantic relationship breakup. Am J Psychiatry. 2004 Dec;161(12):2245-56.
- Helen E. Fisher, Lucy L. Brown, Arthur Aron, Greg Strong, Debra Mashek Reward, Addiction, and Emotion Regulation Systems Associated With Rejection in Love Journal of Neurophysiology Published 1 July 2010 Vol. 104 no. 1, 51-60 DOI: 10.1152/jn.00784.2009
- C. Nathan DeWall, Geoff MacDonald, Gregory D. Webster, Carrie L. Masten, Roy F. Baumeister, Caitlin Powell, David Combs, David R. Schurtz, Tyler F. Stillman, Dianne M. Tice and Naomi I. Eisenberger Acetaminophen Reduces Social Pain Behavioral and Neural Evidence doi: 10.1177/0956797610374741 Psychological Science July 2010 vol. 21 no. 7 931-937
- Ethan Krossa, Marc G. Bermana, Walter Mischelb, Edward E. Smith, and Tor D. Wagerd Social rejection shares somatosensory representations with physical pain PNAS vol. 108 no. 15 > Ethan Kross, 6270–6275
- ASHLEY E. MASON, RITA W. LAW, AMANDA E. B. BRYAN, ROBERT M. PORTLEY, DAVID A. SBARRA Facing a breakup: Electromyographic responses moderate self-concept recovery following a romantic separation Personal Relationships
- RENÉ M DAILEY, ABIGAIL PFIESTER, BORAE JIN, GARY BECK, GRETCHEN CLARK On-again/off-again dating relationships: How are they different from other dating relationships? Personal Relationships Volume 16, Issue 1 March 2009 Pages 23–47 First published: 30 March 2009 DOI: 10.1111/j.1475-6811.2009.01208.x
- D T Hsu, B J Sanford, K K Meyers, T M Love, K E Hazlett, H Wang, L Ni, S J Walker, B J Mickey, S T Korycinski, R A Koeppe, J K Crocker, S A Langenecker and J-K Zubieta Response of the μ-opioid system to social rejection and acceptance Molecular Psychiatry (2013) 18, 1211–1217; doi:10.1038/mp.2013.96; published online 20 August 2013