“Miserere” terimi, bazılarına “Sana acıyorum” anlamına gelen ve çoğunlukla acıma duygusunu ifade etmek için kullanılan Latince bir ifade olarak tanıdık gelebilir. Ancak tıp dünyasında çok daha spesifik ve ağır bir durumu ifade eder. Ciddi bir sıkıntı ve rahatsızlıkla kendini gösteren bu duruma dışkı kusması veya daha teknik olarak sterkoröz kusma adı verilir. Aynı zamanda ‘Kopremesis’ terimlerle de anılır.
Miserere veya dışkı kusması, bağırsaklarda tıkanıklık olduğunda ortaya çıkan nadir ve ciddi bir semptomdur. Tıkanıklık bağırsakta ciddi miktarda içerik birikmesine neden olur ve bu da sonunda dışkı görünümüne veya özelliklerine sahip malzemenin kusmasına yol açar. Bu durum tipik olarak, özellikle bağırsak hareketleri sırasında yoğun karın ağrısı hissiyle ilişkilidir.
Miserere’nin Arkasındaki Nedenler
Miserenin başlıca nedenleri bağırsak tıkanıklığına yol açan durumlardır. Bu duruma yol açabilecek iki ana tıbbi sorun şunlardır:
- İleus: Bu, gastrointestinal sistemin normal itici yeteneğindeki bir bozulmadır. Ameliyat sonrası komplikasyonlar, bazı ilaçlar veya bağırsak kaslarını veya sinirlerini etkileyen hastalıklar gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir.
- Gastrokolik Fistül: Bu, mide ile kolon arasındaki anormal bir bağlantıdır. Bu tür fistüller, mide içeriğinin ince bağırsağı atlayarak doğrudan kalın bağırsağa yönlendirilmesine yol açabilir. Bu, dışkı benzeri malzemenin kusmasıyla sonuçlanabilir.
Belirtiler ve Tanı
Miserere’nin en belirgin belirtisi, hem görünüm hem de koku olarak dışkıya benzeyen maddelerin kusmasıdır. Hastalarda ayrıca şiddetli karın ağrısı, şişkinlik, kabızlık ve bazı durumlarda ateş veya dehidrasyon gibi sistemik hastalık semptomları da görülebilir.
Teşhis tipik olarak hasta öyküsü, fizik muayene ve röntgen veya BT taramaları gibi bir tıkanıklığın varlığını ve yerini belirlemeye yardımcı olabilecek tanısal görüntülemenin bir kombinasyonunu içerir.
Tedavi ve Prognoz
Miserere tedavisi altta yatan nedene bağlıdır. İleus durumunda tedavi, altta yatan durumun yönetilmesini, bağırsaktaki basıncın nazogastrik tüp yoluyla açılmasını ve destekleyici bakımı içerebilir. Gastrokolik fistüllerde fistülü onarmak ve katkıda bulunan faktörleri ortadan kaldırmak için sıklıkla cerrahi müdahale gerekir.
Miserere hastalarında prognoz, altta yatan nedene ve tedavinin zamanında olmasına bağlı olarak değişir. Erken müdahale sonuçları büyük ölçüde iyileştirebilir.
Tarih
Copremesis olarak da bilinen stekorlu kusma, kusmuğun dışkı maddesi içerdiği nadir ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durumdur. İnce bağırsaktan veya kolondan kusan bağırsak içeriğinin kusmasından kaynaklanır. Bu içerikler sindirilmemiş gıda, safra ve bazı durumlarda dışkı maddesi içerebilir.
Stekorlu kusma en sık bağırsak tıkanıklığı, peritonit ve gastroenterit gibi ciddi gastrointestinal rahatsızlıkları olan hastalarda görülür. Ayrıca felç, beyin sapı basısı ve epilepsi gibi nörolojik bozukluklardan da kaynaklanabilir. Bazı durumlarda sterkorasöz kusmanın nedeni bilinmiyor olabilir.
Stekorlu kusmanın belirtileri arasında kötü kokulu ve yeşilimsi sarı renkli kusma yer alır. Kusmuk ayrıca sindirilmemiş yiyecek ve safra da içerebilir. Diğer semptomlar karın ağrısı, ateş ve ishali içerebilir.
Stekorlu kusma, acil tıbbi müdahale gerektiren tıbbi bir acil durumdur. Tedavi, durumun altında yatan nedene bağlı olacaktır. Bazı durumlarda altta yatan sorunu düzeltmek için ameliyat gerekli olabilir. Diğer durumlarda tedavi, ilaç tedavisini veya diyet değişikliklerini içerebilir.
Stekorlu kusmanın prognozu, durumun altında yatan nedene bağlıdır. Hızlı tanı ve tedavi ile sterkorasöz kusması olan birçok hasta tamamen iyileşebilir. Ancak bazı durumlarda durum ölümcül olabilir.
Tarihsel Görünüm
“Stercoraceous kusma” terimi, Latince dışkı anlamına gelen “stercus” ve kusma anlamına gelen “vomitus” kelimelerinden türetilmiştir. Bu durum yüzyıllardır belgelenmiştir ve tarihsel açıklamaları, zaman içindeki gastrointestinal bozuklukların anlaşılması ve yönetimi konusunda fikir vermektedir.
Antik ve Orta Çağ Hesapları
Eski Mısır’dan Ebers Papirüsü (MÖ 1550) ve eski Hindistan’dan Sushruta Samhita (MÖ 6. yüzyıl) gibi eski uygarlıklara ait ilk tıbbi metinler, sterkorlu kusmayla tutarlı semptomları tanımlıyordu. Bu metinler bu durumu bağırsak tıkanıklığı, ishal ve nörolojik bozukluklar gibi çeşitli nedenlere bağladı.
Rönesans ve Aydınlanma Tıbbı
Rönesans ve Aydınlanma dönemlerinde Guy de Chauliac (MS 1300-1368) ve Ambroise Paré (MS 1510-1590) gibi önde gelen doktorlar sterkoz kusmayı tanımlamaya ve tartışmaya devam ettiler. Yazıları, özellikle bağırsak bozukluklarının nedenleri ve tedavisi ile ilgili olarak gastrointestinal anatomi, fizyoloji ve patolojiye ilişkin gelişen anlayışı yansıtıyordu.
Modern Tıp Gelişmeleri
Abdominal görüntüleme ve endoskopik prosedürler gibi modern teşhis tekniklerinin ortaya çıkışı, daha doğru teşhis ve sterkorasöz kusmanın altında yatan nedenlerin tanımlanmasını sağlamıştır. Bu, daha etkili tedavi stratejilerine ve daha iyi hasta sonuçlarına yol açmıştır.
Mevcut Yönetim ve Zorluklar
Şu anda, sterkorlu kusma, altta yatan nedene bağlı olarak bir gastroenterolog veya cerrahla istişarede bulunularak yönetilmektedir. Tedavi, tıkayıcı bir lezyonu düzeltmek için ameliyatı, iltihaplanma veya enfeksiyonu gidermek için ilaç tedavisini veya malabsorbsiyonu yönetmek için diyet değişikliklerini içerebilir.
Stekorlu kusmanın yönetilmesindeki zorluklar arasında nörolojik bozukluklar veya enfeksiyonlar gibi birincil ve ikincil nedenler arasında ayrım yapılması ve altta yatan sorunun derhal tanınması ve ele alınması yer alır. Erken tanı ve uygun tedavi, hasta sonuçlarını iyileştirmek ve komplikasyonları önlemek için çok önemlidir.
Kaynak
- “Stercoral perforation of the colon: a surgical emergency” by R. J. E. Skipworth, J. M. Raptis, T. W. J. Lennard, and B. H. Horgan (2008).
- “Toxicology of Gastrointestinal Irritants” in “Toxicology of the Gastrointestinal Tract (Target Organ Toxicology Series)” by Alan H. Hall (2017).
- “Principles of Clinical Gastroenterology” by Nicholas J. Talley, Michael Camilleri, David H. Alpers, and others (2015).
- “Clinical and Diagnostic Aspects of Gastrointestinal Motility Disorders” in “Current Gastroenterology Reports” by Satish S. C. Rao and Amy E. Foxx-Orenstein (2006).
- “Colon Cancer Screening” in “Disease-a-Month” by M. S. Cappell (2008).
