Morbus Hashimoto

Sinonim: Hashimoto tiroiditi, chronic lymphocytic thyroiditis, Hashimoto’s disease.

Hastalığın adı Japon patolog Hakaru Hashimoto (1881-1934)’da gelir. Hastalık ise kalkan bezlerinin iltihaplanmasına sebep olan bir bağışıklık hastalığını ifade eder.

1)Epidemiyoloji

• Kronik otoimmün tiroidlerin yaklaşık %80’inin Morbus hashimato olduğu düşünülüyor.
• Kadınlarda erkeklere oranla (K:E = 10:1); 30. ve 50. yaşlar arasında daha sık karşılaşılıyor.

1.1.Genetik

HLA-işaretleyicisi ile ailesel bir yatkınlığın olup olmayacağına bakılabilir. Başka otoimmün hastalıkların (Örn; Morbus Addison, Diabetes mellitus Typ 1, Vitiligo) veya poliglandüler otoimmün sendrom tip II ile ilişkisinin varlığı kontrol edilmelidir.

2)Belirtiler

Hastalığın oluşumu belirsizdir, belirsiz semptomlar gösterebilir. Tiroid hücrelerinin parçalanmaya başlaması ile oluşan reaksiyonda, bezden bir seferlik olmak üzere tiroid hormonları kana salgılanır. Bundan dolayı geçici hipertiroid belirtileri gösterir.

Fakat yeterli düzeyde tiroid hormonları üretilemediğinden dolayı zamanla hipotiroid belirtileri ortaya çıkar. Bunlar;

1. Sebebi bilinmeyen kilo alımı
2. Kabızlık,
3. Soğuğa karşı hassaslık
4. Yorgunluk
5. Saç dökülmesi
6. Adet düzensizlikleri
7. Depresif duygu durumu

3)Etiyoloji/Pathogenez

• Bağışıklık sistemi kalkan bezinin sahip olduklarını yabancı antijen şeklinde anlayarak antikor üretir. Bu sebeple enflamasyon reaksiyonu ile kalkan bezinin ağrısız tahribatı hastalığın belirtilerine sebep olur. Bu antijenler;
  • Tiroid Peroksidaz(TPO); tiroksin sentezinde kilit enzim
  • Tiroglobulin
• Zamanla doku hipertrofiye uğrayabileceği gibi atrofiye de uğrayabilir.

4)Teşhis

• Fiziksel muayene; palpasyon ile büyüklüğü, ağrılılığı kontrol edilir.
• Kan testi;
  • Tiroid parametreleri; hafif Hipertiroid (TSH ↓, fT3 vefT4 normal/↑) ve eutirot, subklinik hipotiroid (TSH ↑, fT3 ve fT4 normal)
  • Tiroid oto antikoru;
    • anti-TPO (Vakaların %95’inde pozitif), Morbus Basedow vakalarının %70’inde pozitiftir.
    • anti-Tg (Vakaların %70’inde pozitif),
    • TRAK negatif (Vakaların %10’unda pozitif); Morbus Basedow işaretçesi olan bu antikor
• Sonografi;
  • Kalkan bezi uzunlamasına ve çapraz kesitlerde olmak üzere farklı açılardan incelenmelidir.
  • Kalkan bezinin hacmi artabilir; erkeklerde 25 ml, kadınlarda 18 ml’den büyük olmak üzere.
  • Ekosu zayıf, homojen olmayan doku yapısı gözlemlenir
  • Tekli halde, ekolu, yara alanları gözlemlenir
  • Vakaların %80’inde küçülmüş bir kalkan bezi gözlemlenir
• Sintigrafi
  • Diffüz azaltılmış radyonükleitli inceleme yapılabilir.
  • Biyopsi

5)Tedavi

• Hastanın gelecekte yaşabileyeceği hipotiroid buhranına karşın önlem olarak L-Thyroxin tavsiye edilir.
• Selen iyonunu artırmak da bölgede bulunan antikor sayısını azaltır.