Zorlanmış duruşlar, şişme, atrofi, basamak oluşumu gibi olası patolojik değişiklikleri ve sıyrık, çürük ve hematom gibi cilt değişikliklerini tespit etmek için sistematik bir omuz muayenesi yapılmalıdır. Aktif ve pasif hareketlilik ve aralarındaki farklar açıkça belgelenmelidir.
1. Genel muayene ve palpasyon
- Zorlanmış duruşlar: Omuzun dinlenme duruşunun gözlemlenmesi.
- Şişme: Enflamatuar veya travmatik nedenlerin belirtileri.
- Atrofi: Özellikle rotator manşet veya deltoid kas olmak üzere kas kaybının göstergesi.
- Basamak oluşumu: Bir çıkık veya AC eklem füzyonunun olası göstergesi (örn. Rockwood sınıflandırması).
- Deri değişiklikleri: Travma belirtisi olarak sıyrıklar, çürükler, hematomlar.
2. fonksi̇yonel muayene
- Aktif mobilite: Hasta hareketleri bağımsız olarak gerçekleştirir (elevasyon, abdüksiyon, dış rotasyon, iç rotasyon).
- Pasif mobilite: Test cihazı hareketleri gerçekleştirir ve hareket aralığını kontrol eder. Aktif ve pasif arasındaki farkları belgeleyin.
- Tutunma yeteneği: Hasta pasif olarak ayarlanmış hareketleri (örn. elevasyon veya dış rotasyon) tutmalıdır.
Belirli hareketler için testler:
- Boyun kavrama (abdüksiyon, dış rotasyon): Supraspinatus ve infraspinatus kaslarının işlevi.
- Apron kavrama (addüksiyon, iç rotasyon): Subskapularis kasının işlevi.
3. rotator manşeti̇n özel testleri̇
- Dirence karşı dış rotasyon: Infraspinatus ve teres minör kaslarının işlevini ve yaralanmalarını test edin.
- Dirence karşı iç rotasyon:** Subskapularis kasının fonksiyonunun test edilmesi.
- Jobe testi:** Kol 90° abdüksiyonda ve 30° yatay fleksiyonda, başparmak aşağıda (Boş Kutu Testi) – supraspinatus lezyonunun göstergesi.
- Kaldırma testi (Gerber testi):** El sırtta (iç rotasyon) – subscapularis kasının işlevinin testi.
4. i̇mpi̇ngement sendromu testleri̇
- Ağrılı Ark: 60° ile 120° arasında abdüksiyonda ağrı, tipik sıkışma belirtisi.
- Hawkins-Kennedy testi: Omuz ekleminde 90° fleksiyonda iç rotasyon.
- Neer testi: İç rotasyon ile pasif öne fleksiyon, ağrı sıkışmayı gösterir.
5. instabi̇li̇te testi̇
- Ön/arka/alt çekmece: İlgili yönlerde stabilitenin test edilmesi (örn. Bankart lezyonunun bir göstergesi olarak anterior instabilite).
- Kavrama testi: Kol 90° abdüksiyonda ve dış rotasyonda, tekrarlanabilir ağrı veya korku hissi instabiliteyi gösterir (Bankart lezyonu).
6. AC eklemin muayenesi
- Piyano tuşu fenomeni:** Lateral klavikulaya baskı, yaylanma AC eklem yaralanmasını gösterir.
- Cross-body test: Kolun yatay adduksiyonu, AC artroz veya yaralanma göstergesi olarak AC eklemde ağrı.
Keşif
1. Omuza İlişkin Anatomik Bilgiler (1543)
1543 yılında Andreas Vesalius De Humani Corporis Fabrica kitabını yayınlayarak anatomik bilgileri temelden değiştirdi. Yaptığı ayrıntılı incelemeler, Galen’in yazılarından kaynaklanan ve uzun süredir devam eden yanlış anlamaları düzeltti. Vesalius, rotator manşet kasları ve bağlantıları da dahil olmak üzere omuz ekleminin hassas çizimlerini yaparak omuz mekaniği ve patolojisinin modern anlayışının temelini oluşturmuştur.
2. Ortopedik Muayenelerin Erken Dönem Sistematizasyonu (19. Yüzyıl)
İlk ortopedi uzmanlarından biri olarak kabul edilen Jean-André Venel, 19. yüzyılda kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları için yapılandırılmış fiziksel değerlendirmeleri vurgulamıştır. Bu ilkeler omuza kadar uzanarak hareket, güç ve deformite, şişlik veya asimetri gibi gözle görülür anormalliklerin sistematik olarak değerlendirilmesine yol açmıştır.
3. Ernest Codman’ın Rotator Manşet Teşhisinde Gelişmeler (1934)
Ernest Amory Codman, rotator manşete odaklanarak omuz yaralanmalarının anlaşılmasını geliştirmiştir. Supraspinatus yırtıklarını teşhis etmek için “drop arm testini” tanıttı ve yalnızca anatomik bulgulara dayanmak yerine fonksiyonel değerlendirmelerin önemini vurguladı. Çalışmaları, hastanın fonksiyonel kısıtlamalarına öncelik vererek omuz teşhisinde bir dönüm noktası olmuştur.
4. Sıkışma Sendromunu Anlamak (1970’ler)
Charles Neer 1970’lerde subakromiyal sıkışmayı omuz ağrısının önemli bir nedeni olarak tanımlamıştır. Karakteristik ağrıyı yeniden oluşturmak için, rotator manşeti akromiyonun altına sıkıştırmak için kolun öne doğru bükülmesi de dahil olmak üzere klinik testler geliştirdi. Bu buluş, sıkışma sendromunun diğer omuz rahatsızlıklarından ayırt edilmesine yardımcı oldu ve hedefe yönelik tedavilerin temelini attı.
5. Hawkins-Kennedy Testinin Tanıtımı (1980’ler)
Hawkins-Kennedy testi, omuz sıkışmasının teşhisini iyileştirmek için tanıtılmıştır. Bu test, ağrıyı ortaya çıkarmak için omuzun pasif olarak bükülmesini ve içten döndürülmesini içerir ve rotator manşet tendonlarının sıkışmasını tespit eder. Klinik uygulamaya eklenmesi, subakromiyal sorunlar için tanısal hassasiyeti artırmıştır.
6. Artroskopi ve Omuz Değerlendirmesindeki Rolü (1980’ler-1990’lar)
Artroskopinin ortaya çıkışı, eklemin doğrudan görüntülenmesine olanak tanıyarak omuz rahatsızlıklarının değerlendirilmesini değiştirmiştir. Bu ilerleme, subskapularis fonksiyonu için kaldırma testi ve subakromiyal sıkışma için ağrılı ark gibi klinik testleri doğruladı. Artroskopi, klinik muayeneler ve cerrahi bulgular arasındaki boşluğu doldurarak omuz patolojilerinin daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır.
7. Omuz İnstabilite Testinin İyileştirilmesi (1990’lar)
Omuz instabilitesi hakkındaki bilgiler arttıkça, anterior instabilite için Kavrama Testi ve inferior instabilite için sulkus işareti gibi testler standart hale geldi. Bu değerlendirmeler, Bankart lezyonları gibi yaralanmaları teşhis etmek için açık, tekrarlanabilir yollar sağlayarak klinik güvenilirliği ve cerrahi planlamayı artırmıştır.
8. Modern Kanıta Dayalı Yaklaşımlar (21. Yüzyıl)
Çağdaş omuz muayeneleri, klinik testlerin kanıta dayalı doğrulamasını vurgulamaktadır. Supraspinatus bütünlüğü için Jobe testi ve AC eklem patolojisi için çapraz vücut adduksiyon testi gibi testler sistematik araştırmalarla incelenmiş ve klinik uygulamada güvenilirlikleri ve tanısal doğrulukları sağlanmıştır.
Bu versiyon doğal bir şekilde akmakta, tarihsel gelişmeleri entegre etmekte ve tek tek bölümleri aşırı vurgulamadan netliği korumaktadır.
