Tüm halkın hasta olması. Daha küçük bir alana sınırlama anlamına gelebilecek salgından ayırt edildi. ‘Pandemik bir hastalık’ ismi, sıfattan 1853’e kadar kaydedilmiştir.(bkz: pan–demos)
- Bir hastalığın tüm halka yayılması, tüm halkı etkilemesi.
Nedenleri
Bir pandeminin ortaya çıkması için üç ana koşul gereklidir:
- Yeni bir patojen veya patojenin yeni bir varyantı ortaya çıkar.
- Patojen insanları enfekte eder ve ciddi şekilde hastalanmalarına neden olur.
- Patojen insanlar arasında kolay ve sürdürülebilir bir şekilde yayılır.
Fazları
WHO ve CDC, influenzada 6 pandemik safhayı birbirinden ayırmaktadır:
İnterpandamik Dönem
- Aşama 1: İnsan popülasyonunda yeni virüs alt tipi yok. Hayvanlarda yeni bir alt tipin olası oluşumu, ancak insanlar için özel bir tehlike olmaksızın
- Aşama 2: İnsan popülasyonunda yeni virüs alt tipi yok. Hayvanlarda dolaşan bir alt tip, insanlar için potansiyel bir tehdit oluşturmaktadır.
Pandemik Alarm Süresi
- Aşama 3: Yeni bir virüs alt tipine sahip izole enfeksiyonlar var. Ancak yayılma insandan insana olmamakta ya da nadiren ve çok yakın temasla meydana gelmektedir.
- Aşama 4: Kişiden kişiye sınırlı bulaşma ile küçük, yerel enfeksiyon kümeleri vardır. Virüsün henüz insanlara iyi adapte olmadığı varsayılabilir.
- Aşama 5: Daha büyük enfeksiyon kümeleri vardır, ancak insandan insana bulaşma hala yereldir. Virüsün insanlara daha iyi adapte olduğu, ancak henüz tam olarak aktarılamadığı varsayılabilir. Önemli bir pandemi riski var.
Pandemi Dönemi
6. Aşama: Pandemi: Nüfus genelinde artan ve sürekli bulaşma.
Güncel pandemi örnekleri
- HIV enfeksiyonu
- Tüberküloz
- Sıtma
- COVID-19 (SARS-CoV-2)
Tarihsel pandemi örnekleri
- 1918: İspanyol gribi
- 1957: Asya gribi
- 1968: Hong Kong gribi
