Latincede prō + fundus (“taban”)’dan türemiştir.
Latince “profundus” terimi ve bunun tıbbi terminolojide kullanılan “profunda” gibi türetilmiş biçimleri, vücudun derinliklerinde, altında veya yüzeyden uzakta yer alan anatomik yapıları ifade eder. “Profundus” kelimesinin etimolojisi, kelimenin tam anlamıyla “derin” anlamına gelen Latince’ye kadar uzanır. Bu terim, anatomik yapıların göreceli derinliğini veya konumunu tanımlamak ve onları yüzeysel veya vücut yüzeyine daha yakın olanlardan ayırmak için tıbbi terminolojiye uyarlanmıştır.
| Sayı | Tekil | Çoğul | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hal / Cins. | Mask. | Fem. | Nötr | Mask. | Fem. | Nötr | |
| nominatif | profundus | profunda | profundum | profundī | profundae | profunda | |
| genitif | profundī | profundae | profundī | profundōrum | profundārum | profundōrum | |
| datif | profundō | profundō | profundīs | ||||
| akusatif | profundum | profundam | profundum | profundōs | profundās | profunda | |
| ablatif | profundō | profundā | profundō | profundīs | |||
| vocatif | profunde | profunda | profundum | profundī | profundae | profunda | |
Latince’nin tıbbi terminolojide kullanımı, Latince dilinin o zamanın bilimsel ve tıbbi söylemi için temel bir unsur olarak hizmet ettiği Roma İmparatorluğu’na kadar uzanır. Latince’nin tıbbi terminoloji alanında yüzyıllar boyunca devamlılığını sağlaması, kesinliğine, evrenselliğine ve Latince yazılmış metinlerdeki tıbbi bilginin tarihsel birikimine bağlanabilir. Latince olan “Profundus”, anatomik tanımlama ve sınıflandırmada netlik ve kesinlik elde etmek için Latince terimlerin kullanılması geleneğinin bir örneğidir.
Anatomik bağlamda, “profundus” ve türevleri (“profunda” gibi) genellikle kasların, damarların ve diğer yapıların derin yerleşimlerini belirtmek için kullanılan bileşik adların bir parçasıdır. Örneğin, “arteria femoralis profunda” (derin femoral arter), cilde daha yakın bulunan yüzeysel arterlerin aksine, uyluğun derinlerinde yer alan bir arteri belirtir. Tıbbi terminolojide “profundus”un kullanılması, küresel tıp camiasında ortaya çıkabilecek dil engellerini aşarak uygulayıcılar ve akademisyenler arasında açık ve evrensel bir anlayışı kolaylaştırır.
İleri Okuma
- Wulff, K. R., & Schmitt, L. H. (2002). Why use Latin? The impact of Latin terminology on scientific biodiversity studies. “Taxon,” 51(2), 399-407.
- Skelton, J. R., Edwards, S. J., & Mort, M. (2003). The use of standardised nomenclature in healthcare. “Journal of Clinical Nursing,” 12(1), 12-18.
- Foster, F. D. (1913). “Medical Latin in the Roman Empire.” Oxford University Press.