Sağlık Hizmetlerinde SBAR Planı
SBAR (Durum, Arka Plan, Değerlendirme, Öneri) çerçevesi, netliği sağlamak, hataları azaltmak ve hasta güvenliğini artırmak için sağlık hizmetleri ortamlarında yaygın olarak kullanılan yapılandırılmış bir iletişim yöntemidir. Yapılandırılmış yaklaşımı, hasta teslimleri, acil durumlar ve meslekler arası iletişimler sırasında kritik bilgilerin nasıl iletileceğini standartlaştırmayı amaçlamaktadır.
SBAR Bileşenleri
Durum:
- Amaç: Acil sorunu veya olayı özlü bir şekilde tanımlayın.
- Örnek: “Hasta akut göğüs ağrısı yaşıyor.”
Arka Plan:
- Amaç: İlgili hasta geçmişini veya bağlamsal bilgileri sağlayın.
- Örnek: “Hastanın koroner arter hastalığı geçmişi var ve üç ay önce stent yerleştirildi.”
Değerlendirme:
- Amaç: Mevcut durum için profesyonel gözlemleri ve olası açıklamaları paylaşın.
- Örnek: “Hastanın semptomları anjin veya akut miyokard enfarktüsüne işaret ediyor olabilir.”
Öneri:
- Amaç: Önerilen eylem planını veya sonraki adımları açıkça belirtin.
- Örnek: “EKG değerlendirmesi ve nitrogliserin vermenizi öneririm.”
Genişletilmiş Sürüm: I-SBAR
- Bazı kuruluşlar, iletişimin başında göndericiyi, alıcıyı ve hasta ayrıntılarını açıklığa kavuşturmak için Kimlik için başlangıçta “I” ekler.
- Örnek: “Ben Dr. Smith, göğüs ağrısı nedeniyle hastaneye kaldırılan 65 yaşında bir erkek olan John Doe ile ilgili olarak Acil Servis’ten arıyorum.”
SBAR’ın Kökenleri
Askeri Başlangıçlar:
- Başlangıçta Amerika Birleşik Devletleri Donanması tarafından nükleer denizaltılarda kullanılmak üzere geliştirildi.
- Amaç: Makine dairesi ile geminin köprüsü arasında gerçekleşenler gibi uzun iletişim zincirlerinde kritik bilgilerin kaybolmamasını sağlamak.
Havacılıkta Benimseme:
- Havacılık endüstrisi daha sonra karmaşık, yüksek riskli ortamlarda güvenliği artırmak ve hataları en aza indirmek için benzer bir yapılandırılmış iletişim modelini benimsedi.
Sağlık Hizmetlerine Giriş:
- Sağlık sektörü, 2002 yılında Kaiser Permanente’deki hızlı müdahale ekiplerinde (RRT’ler) uygulanmasının ardından SBAR’ı benimsedi. Bu, sağlık profesyonelleri arasındaki iletişimi iyileştirmek için yaygın uygulamasının başlangıcını işaret etti.
- Amaç: Tıbbi ekiplerdeki stil, terminoloji ve hiyerarşik yapı farklılıklarından kaynaklanan iletişim engellerini azaltmak.
Güncel Sağlık Uygulamalarında SBAR
İletişimde Standardizasyon:
- SBAR, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli sağlık bağlamlarında kullanılır:
- Vardiyalar arası devir teslim.
- Acil müdahale durumları.
- Departmanlar veya tesisler arasında hasta transferleri.
Hasta Güvenliği Girişimleri:
- Hasta güvenliğini iyileştirmede kritik bir bileşen olarak kabul edilir:
- Royal College of Physicians (UK) ve World Health Organization (WHO) gibi kuruluşlar tarafından önerilir.
- Uzun süreli bakım tesislerinde kaçınılabilir hastane yatışlarını azaltmayı amaçlayan INTERACT II projesi gibi programlara dahil edilmiştir.
Eğitim ve Uygulama:
- Birçok sağlık kurumu, tutarlı ve etkili iletişim uygulamaları sağlamak için personel eğitim programlarına SBAR’ı dahil eder.
Küresel Kullanım:
- Özellikle akut bakım ve uzun süreli bakım ortamlarındaki dünya çapındaki sağlık kuruluşları, yanlış iletişimden kaynaklanan önlenebilir olumsuz olayları en aza indirmek için SBAR’ı benimsemiştir.
SBAR’ın Önemi
- Verimlilik: Öz ve ilgili bilgi aktarımını sağlar.
- Güvenlik: İletişim için net bir çerçeve sağlayarak hataları azaltır.
- İş birliği: Farklı geçmişlere sahip profesyoneller arasındaki iletişim boşluklarını kapatır.
- Ölçeklenebilirlik: Çeşitli tıbbi disiplinlere ve bakım ortamlarına uyarlanabilir.
İleri Okuma
Askeri Kökenler
1950’ler-1960’lar: Askeri İletişim Modelleri
- Nükleer denizaltılarda kullanılmak üzere ABD Donanması‘nda yapılandırılmış iletişim protokollerinin geliştirilmesi.
- Amaç: Makine dairesi ile komuta köprüsü arasındaki gibi kritik iletişim zincirlerinde netliği sağlamak ve bilgi kaybını önlemek.
1970’ler: Havacılığa Genişleme
- Havacılık endüstrisi, askeri uygulamalardan etkilenen yapılandırılmış iletişim çerçevelerini benimsiyor.
- Odak: Kokpit iletişimini standartlaştırarak yüksek riskli ortamlarda güvenliği artırmak.
Sağlık Hizmetlerinde Benimsenme
2002: Hızlı Müdahale Ekiplerine (RRT’ler) Giriş
- Colorado’daki Kaiser Permanente, SBAR’ı Hızlı Müdahale Ekiplerine (RRT’ler) dahil ediyor.
- Amaç: Farklı iletişim stilleri ve terminolojileri olan sağlık profesyonelleri arasındaki iletişim sorunlarını ele almak.
2003: Sağlık Kuruluşları Tarafından Erken Benimsenme
- ABD’deki diğer hastaneler ve sağlık sistemleri, iletişimi ve hasta güvenliğini iyileştirme potansiyelini fark ederek SBAR’ı uygulamaya başlıyor.
Daha Geniş Uygulama ve Öneriler
2006: ABD’de Yaygın Kullanım
- SBAR, özellikle hasta teslimlerinde ve acil müdahalelerde sağlık hizmetleri ortamlarında önerilen bir iletişim aracı haline geliyor.
- İlk çalışmalar, bakım geçişleri sırasında hataları azaltmadaki etkinliğini gösteriyor.
2008: INTERACT II’ye Dahil Edilmesi
- SBAR çerçevesi, uzun süreli bakım (LTC) tesislerinde hastaneye yatışları azaltmayı amaçlayan Akut Bakım Transferlerini Azaltma Müdahaleleri (INTERACT II) programına dahil edildi.
2010: Uluslararası Öneriler
- Kraliyet Hekimler Koleji (İngiltere), kritik derecede hasta olan veya klinik bozulma riski taşıyan hastalarda bakımın devredilmesi için SBAR’ı onayladı.
- Benimsenmesi diğer ülkelere yayıldı ve küresel bir en iyi uygulama haline geldi.
Modern Gelişmeler
2015: Dijital Araçlara Entegrasyon
- Hastaneler ve sağlık sistemleri, SBAR’ı elektronik sağlık kaydı (EHR) sistemlerine ve mobil iletişim araçlarına entegre etmeye başlayarak kullanımını daha da standart hale getirdi.
2020: Telemedikal Genişleme
- COVID-19 salgını nedeniyle telesağlığın yükselişiyle birlikte SBAR, uzaktan hasta konsültasyonları ve ekip toplantıları sırasında etkili iletişimi garanti altına alarak sanal ortamlara uyarlanmıştır.
2020’ler: Eğitim Programlarına Dahil Edilmesi
- SBAR, iletişim becerilerini geliştirmek ve ekip işbirliğini artırmak için tıp, hemşirelik ve yardımcı sağlık öğrencileri için simülasyon eğitimine dahil edilmiştir.
Önem ve Mevcut Durum
- SBAR artık sağlık hizmetlerinde yapılandırılmış iletişimin temel taşı olarak küresel olarak tanınmaktadır.
- Uzun süreli bakım, acil tıp ve telemedikal dahil olmak üzere çeşitli klinik ortamlarda kullanım için uyarlamalarla gelişmeye devam etmektedir.
İleri Okuma
- Leonard, M., Graham, S., & Bonacum, D. (2004). The human factor: the critical importance of effective teamwork and communication in providing safe care. Quality and Safety in Health Care, 13(suppl 1), i85–i90. https://doi.org/10.1136/qshc.2004.010033
- Haig, K. M., Sutton, S., & Whittington, J. (2006). SBAR: A shared mental model for improving communication between clinicians. Joint Commission Journal on Quality and Patient Safety, 32(3), 167–175. https://doi.org/10.1016/S1553-7250(06)32022-3
- Thomas, C. M., Bertram, E., & Johnson, D. (2009). The SBAR communication technique: Teaching nursing students professional communication skills. Nurse Educator, 34(4), 176–180. https://doi.org/10.1097/NNE.0b013e3181aaba54
- De Meester, K., Verspuy, M., Monsieurs, K. G., & Van Bogaert, P. (2013). SBAR improves nurse-physician communication and reduces unexpected death: A pre and post-intervention study. Resuscitation, 84(9), 1192–1196. https://doi.org/10.1016/j.resuscitation.2013.03.016
- Mahoney, M. S., & Smith, J. (2010). Using SBAR communication in long-term care. Annals of Long-Term Care, 18(2), 37–40.
- Joffe, E., Turley, J. P., Hwang, K. O., Johnson, T. R., & Johnson, C. W. (2013). Evaluation of a problem-specific SBAR tool to improve after-hours nurse-physician communication. Journal of Healthcare Quality, 35(5), 27–37. https://doi.org/10.1111/jhq.12024
- Renz, S. M., Boltz, M. P., Wagner, L. M., Capezuti, E. A., & Lawrence, T. E. (2013). SBAR: A shared structure for effective team communication. American Journal of Nursing, 113(2), 47–55. https://doi.org/10.1097/01.NAJ.0000426728.22932.95
- Cornell, P., Gervis, M. T., Yates, L., & Vardaman, J. M. (2014). Improving shift report focus and consistency with the situation, background, assessment, recommendation protocol. Journal of Nursing Administration, 44(7/8), 422–428. https://doi.org/10.1097/NNA.0000000000000094
- Randmaa, M., Martensson, G., Swenne, C. L., & Engstrom, M. (2014). SBAR improves communication and safety climate and decreases incident reports due to communication errors in an anaesthetic clinic: A prospective intervention study. BMJ Open, 4(1), e004268. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2013-004268
- Muller, M., Jurgens, J., Redaèlli, M., Klingberg, K., Hautz, W. E., & Stock, S. (2018). Impact of the communication and patient hand-off tool SBAR on patient safety: A systematic review. BMJ Open, 8(8), e022202. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-022202
