Stafilokok toksik şok sendromu

tarafından | Eyl 12, 2015 | Patoloji

Bakteriyel toksinlerin neden olduğu, çoğunlukla Staphylococcus aureus (daha az sıklıkla Streptococcus pyogenes) kaynaklı yaşamı tehdit eden bir hastalık olan **Toksik Şok Sendromu’dur (TSS). Aşağıda özlü bir özet bulunmaktadır:

This content is available to members only. Please login or register to view this area.

Nedenler ve Risk Faktörleri

TSS çeşitli faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir:

  • Tampon kullanımı, özellikle yüksek emici tipler veya uzun süreli kullanım
  • Yakın zamanda doğum veya ameliyat
  • Cilt enfeksiyonları, yanıklar veya yaralar
  • Vajinal süngerler, menstrüel kaplar veya diğer intravajinal cihazların kullanımı

TSS başlangıçta öncelikle tampon kullanımıyla ilişkilendirilirken, günümüzde vakaların yarısından daha azı menstrüasyonla ilişkilendirilmektedir

S. aureus, büyük bir bağışıklık tepkisini tetikleyen süperantijenler (TSST-1, enterotoksinler) üretir.

Patofizyoloji:

  • Toksinler süperantijenler gibi davranır → büyük miktarda sitokin salınımı (TNF-α, IL-1) → sistemik inflamasyon, kılcal sızıntı ve organ yetmezliği.

Klinik Üçlü:

  1. Ateş (>38,9°C).
  2. Hipotansiyon (sistolik BP <90 mmHg) şoka doğru ilerler.
  3. Yaygın eritematöz döküntü (güneş yanığına benzer) ve ardından 1-2 hafta sonra deskuamasyon (soyulma) görülür.
  • Çoklu Organ Tutulumu:
    • Gastrointestinal: Kusma, ishal.
    • Renal: Oligüri, akut böbrek hasarı.
    • Hepatik: Yüksek bilirubin.
    • MSS: Konfüzyon, koma.
    • Kardiyak: Miyokardit, aritmi.
    • Kas: Miyalji, yüksek CK.
  • Tanı: Klinik kriterler + S. aureus veya Streptococcus enfeksiyonu kanıtı.

Tedavi:

Kaynak Kontrolü:

    • Enfekte cihazları çıkarın (örn. tamponlar), apseleri boşaltın, nekrotik dokuyu temizleyin.

    Antibiyotikler:

      • MSSA: β-laktamlar (örn. nafsilin, kloksasilin) ​​+ klindamisin (toksin üretimini engeller).
      • MRSA: Vankomisin veya linezolid + klindamisin.
      • Streptokokal TSS: Penisilin + klindamisin.

      Destekleyici Bakım:

        • IV sıvılar, şok için vazopressörler.
        • Organ desteği (örn. diyaliz, mekanik ventilasyon).
        • Cerrahi müdahale: Gerekirse enfekte bölgeleri boşaltmak ve temizlemek için
        • Oksijen tedavisi: Solunum sıkıntısı olan hastalar için
        • Diyaliz: Böbrek yetmezliği vakalarında

        Önleme:

        • Uygun tampon hijyeni (sık değiştirme, süper emici tamponlardan kaçınma).
        • Hızlı yara bakımı ve enfeksiyon yönetimi.
        • Özellikle yaralarda veya ameliyat sonrasında iyi hijyen uygulayın
        • Herhangi bir intravajinal cihazı uzun süre yerinde bırakmaktan kaçının

        TSS, yaygın intravasküler koagülasyon (DIC) veya çoklu organ yetmezliği gibi ölümcül komplikasyonları önlemek için acil müdahale gerektirir.

        Keşif

        Erken Gözlemler ve Tanıma

        • 1978: “Toksik şok sendromu” terimi ilk olarak Dr. James Todd ve meslektaşları tarafından The Lancet‘te yayınlanan çığır açıcı bir çalışmada ortaya atıldı. Yüksek ateş, döküntü, hipotansiyon ve çoklu organ disfonksiyonu gibi semptomları olan yedi çocukta (8-17 yaş arası) görülen ciddi bir hastalığı tanımladılar. Bu hastalardan bazılarından Staphylococcus aureus izole edildi, ancak o zamanlar tam mekanizma tam olarak anlaşılmamıştı.

        Adet Dönemiyle İlişkisi

        • 1980: Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) özellikle yüksek emici tampon kullanan adet gören kadınlarda vakalarda önemli bir artış olduğunu bildirdiğinde TSS yaygın bir ilgi gördü. Haziran 1980’de yapılan bir çalışma (Morbidite ve Mortalite Haftalık Raporu) TSS’yi tampon kullanımına bağlamış ve birçok vakada etkenin S. aureus olduğunu belirlemiştir. Bu, adet TSS’sinin ayrı bir varlık olarak tanınmasını sağlamıştır.
        • 1980–1981: Epidemiyolojik çalışmalar, riskin Procter & Gamble’ın Rely markası gibi süper emici tamponlarda en yüksek olduğunu doğrulamıştır; bu marka, CDC ve halk sağlığı savunucularının baskısı sonrasında Eylül 1980’de piyasadan çekilmiştir.

        Toksinin Tanımlanması

        • 1981: Araştırmacılar, TSS’den sorumlu belirli S. aureus suşları tarafından üretilen birincil ekzotoksin olarak Toksik Şok Sendromu Toksini-1’i (TSST-1) belirlemiştir. Schlievert ve ark. ile Bergdoll ve ark. tarafından yapılan çalışmalar. (Journal of Infectious Diseases ve başka yerlerde yayınlanmıştır) TSST-1’in TSS semptomlarına yol açan büyük bağışıklık tepkisini tetiklediğini ortaya koymuştur.

        Daha Geniş Anlayış

        • 1983–1984: Adet dışı TSS vakaları giderek daha fazla belgelenmiş, cerrahi yaralar, cilt enfeksiyonları ve doğum sonrası enfeksiyonlarla ilişkilendirilmiştir. Bu, TSS’nin yalnızca tampon kullanımına özgü olmadığı, TSST-1 veya ilgili toksinler (örn. enterotoksinler) üreten herhangi bir S. aureus enfeksiyonundan kaynaklanabileceği anlayışını genişletmiştir.
        • 1987: TSS’de süperantijenlerin (TSST-1’i içeren bir toksin sınıfı) rolü açıklığa kavuşturulmuştur. Süperantijenlerin çok sayıda T hücresini aktive ederek bağışıklık sistemini aşırı uyardığı, sitokin fırtınalarına ve sistemik şoka yol açtığı gösterilmiştir.

        Halk Sağlığı ve Önleme

        • 1980’ler–1990’lar: Halk sağlığı kampanyaları kadınları daha güvenli tampon kullanımı (örneğin, daha az emici ürünler kullanma, tamponları sık sık değiştirme) konusunda eğitti. Bu, adet dışı vakalar devam etse de adet TSS vakalarında bir düşüşe yol açtı.
        • 1997: CDC, TSS için tanı kriterlerini geliştirdi, klinik semptomlara (ateş, döküntü, deskuamasyon, hipotansiyon) ve laboratuvar kanıtlarına dayanarak doğrulanmış ve olası vakaları ayırt etti.

        Modern İçgörüler

        • 2000’ler–Günümüz: Araştırmalar, TSST-1 ve diğer süperantijenleri üreten S. aureus suşlarının genetik temelini ve konak duyarlılık faktörlerini (örneğin, nötralize edici antikor eksikliği) araştırmaya devam etti. TSS nadir görülmeye devam ediyor ancak hala bir halk sağlığı endişesi olarak izleniyor.
        İleri Okuma
        • Todd, J., Fishaut, M., Kapral, F., & Welch, T. (1978). Toxic-shock syndrome associated with phage-group-I Staphylococci. The Lancet, 312(8100), 1116-1118.
        • Bergdoll, M. S., Crass, B. A., Reiser, R. F., Robbins, R. N., & Davis, J. P. (1981). A new staphylococcal enterotoxin, enterotoxin F, associated with toxic-shock-syndrome Staphylococcus aureus isolates. The Lancet, 317(8232), 1017-1021.
        • Schlievert, P. M., Shands, K. N., Dan, B. B., Schmid, G. P., & Nishimura, R. D. (1981). Identification and characterization of an exotoxin from Staphylococcus aureus associated with toxic-shock syndrome. The Journal of Infectious Diseases, 143(4), 509-516.
        • Novick, R. P., Ross, H. F., Projan, S. J., Kornblum, J., & Kreiswirth, B. (1993). Synthesis of staphylococcal virulence factors is controlled by a regulatory RNA molecule. The EMBO Journal, 12(10), 3967-3975.
        • Ross, H. F., & Novick, R. P. (1997). Mobile genetic elements in staphylococci: pathogenicity and resistance islands. Current Topics in Microbiology and Immunology, 209, 1-20.
        • Projan, S. J., & Novick, R. P. (1997). The molecular basis of pathogenicity in Staphylococcus aureus. The Journal of Clinical Investigation, 99(4), 872-879.
        • Lindsay, J. A., Ruzin, A., Ross, H. F., Kurepina, N., & Novick, R. P. (1998). The gene for toxic shock toxin is carried by a family of mobile pathogenicity islands in Staphylococcus aureus. Molecular Microbiology, 29(2), 527-543.
        • Dinges, M. M., Orwin, P. M., & Schlievert, P. M. (2000). Exotoxins of Staphylococcus aureus. Clinical Microbiology Reviews, 13(1), 16-34.
        • McCormick, J. K., Yarwood, J. M., & Schlievert, P. M. (2001). Toxic shock syndrome and bacterial superantigens: an update. Annual Review of Microbiology, 55(1), 77-104.
        • Fraser, J. D., & Proft, T. (2008). The bacterial superantigen and superantigen-like proteins. Annual Review of Microbiology, 62, 373-393.

        Click here to display content from YouTube.
        Learn more in YouTube’s privacy policy.

        Open "GENÇ KADIN TAMPON YÜZÜNDEN AZ DAHA ÖLÜYORDU" directly