Yaz ayları belli bir kesim için dinlenme, eğlenme veya tatil yapmaktan fazlasını ifade edebilir. Örneğin, diğer mevsimler boyunca büyük çoğunlukla kapalı kalmış tenin, görece soluk olan rengini tekrar canlandırma, bronzlaştırma veya yakma gibi. Güneş ışığının değerli bir takım ışın cinslerinden yararlanarak karşılayabildiğimiz bu ihtiyaç her defasında bizi bir ikileme maruz bırakır: Derimizi yakmamızı ve dolayısıyla bronzlaşmamızı sağlayan ultraviyole (UV- mor ötesi) ışınlarla savaşan veya başka bir deyişle zararlı etkilerine karşı duran bir krem ile vücudumuzu kaplamak ya da bronzlaşmak için deri kanseri riskini artırmak (yalnızca beş güneş yanığı deri kanseri riskini iki katına çıkarmaktadır).
Şimdi ise ünlü bir kozmetik markası adına araştırmalar gerçekleştiren bilim insanları Micromesh teknolojisine dayanan bir formül geliştirerek klasik yapışkan ve kalın dokulu kremlerin aksine; hafif, ancak deriyi ultraviyole ışınlardan aynı şekilde korumayı başardı. Ne var ki, gün içinde terledikçe etkisini kaybedebilen bu kremi aynı etki için iki saatte bir yeniden uygulanması gerekiyor.
Kendi içinde zararları olmasına karşılık bu tip gelişmeler sürekli olarak kaydediliyor. Peki, güneş kremlerinin başarısını ne sağlıyor veya güneş kremlerinin içinde hangi madde veya moleküller bulunuyor? Bunlardan etken olan bazılarını aşağıda sizlerle paylaşıyoruz :
Avobenzone (Avobenzon)
Deriye zarar veren UV (ultraviyole) radyasyonun, UVA ve UVB olmak üzere 2 çeşidi vardır. UVA ışınları Dünya’ya ulaşan ultraviyole ışınlarının yüzde 95’ini oluşturmakta ve deriye derinlemesine işleyebilmektedir. Avobenzone maddesi ise UVA radyasyonu absorbe edebilmekte ve bu vesileyle önemli oranda birincil koruma sağlamaktadır.
Bu maddenin tek sorunu ise, bir kez güneş ışığı ile karşılaştığı anda form değiştirerek UVA radyasyona karşı etkisiz hale gelmesidir. Bu noktada da yardıma oktokrilen koşuyor.
Octocrylene (Oktokrilen)
UVA ışınları deriye nüfuz ettiğinde, oksidatif strese neden olabilmektedir. Bu da UVA ışık hüzmelerinin, moleküller arası bağların düzensiz şekilde kopması; dolayısıyla eşlenmemiş elektronları bulunan atomların vücuda yayılması anlamına gelmektedir. Moleküler düzeyde hem genetik, hem epigenetik hem de reaksiyon dengesi açısından olumsuz sonuçlar doğurabilecek bu durum, bahsedilen yollar vasıtasıyla başka bir takım sağlık sorunlarına da yol açabilmektedir.
Bu tip, kararsız serbest radikallerin vücuda yayılıp diğer moleküllerden elektron çalmalarını engellemek için, tokoferil asetat olarak bilinen E-vitamini temelli antioksidan molekül, bu serbest radikallere elektron bağışı yapar. Böylelikle nötralize olan radikaller; zarar verici potansiyellerini kaybetmiş olur.
Acrylates/Dimethicone Copolymer (Akrilat / Dimetikon Kopolimeri)
Film yapıları oluşturan bu moleküler ajan, birçok kozmetik ürününde bulunmakta ve UV ışınlara karşı savaşabilen moleküllerin homojen bir biçimde dağılmasını sağlar. Komik olan şu ki, bu maddeyi oluşturan birimlerden dimetikon molekülü oyun hamuru yapımında da kullanılıyor ve sıradan güneş kremlerinin kalın katmanlı yapıda olmasına sebep oluyor.
Silika (Silisyum Dioksit)
“Do Not Eat (Yemeyiniz)” jel paketlerinin içerisindekilere benzer şekilde, bu havalı mineral, kalıntıları bir sünger gibi içine çekerek losyonun parlak iz bırakmasına engel olur (Ürünün birçoğu temelde yağ içerisine hapsedilmiş su halindedir.) Uygulama sonrasında, su buharlaşır ve terlerin kaçmasına olanak sağlayan mikrokanalları oluşturur (Markanın Micromesh teknolojisi olarak adlandırdığı uygulama)
PEG-30 Dipolihidroksistearat
Bir emülsiyonlaştırıcı olan bu madde, yağsı ve stabil bir madde halinde krem içeriğinin çözelti olarak sabitleştirilmesini sağlar. Aynı zamanda kremin vücutta yapışkan bir etki yapmasını da engelleyen bileşik (veya başka PEG bileşikleri) diş macunu gibi diğer banyo malzemelerinin de içinde bulunmaktadır.
Kaynak :
- Bilimfili,
- Wired Science, VICTORIA TANG, What’s Inside Sunscreen? The Same Stuff That’s in Silly Putty, 9 Temmuz 2106, www.wired.com/2016/07/whats-inside-sunscreen-stuff-thats-silly-putty/?mbid=social_fb
