Mavacamten

Mavacamten, kalp kasının kalınlaşmasıyla karakterize edilen, kan akışının tıkanmasına ve diğer komplikasyonlara yol açan bir kalp rahatsızlığı olan semptomatik obstrüktif hipertrofik kardiyomiyopatinin (oHCM) tedavisi için geliştirilmiş bir ilaçtır. Bir miyozin inhibitörü olarak çalışır ve tıkanıklığı azaltmak ve kan akışını iyileştirmek için esasen kalp kasının kasılabilirliğini değiştirir.

Hareket mekanizması:

Mavacamten, kalp kası kasılmasında rol oynayan bir motor protein olan miyozine bağlanarak çalışır. Bu bağlanma, aktin-miyozin etkileşimlerini azaltır, böylece miyokardiyal kontraktiliteyi azaltır ve sonuçta sol ventriküler çıkış yolundaki tıkanıklığı azaltır.

Klinik Kullanımlar:

Mavacamten özellikle septal miyektomi gibi cerrahi müdahalelere uygun olmayan veya standart tedavilere rağmen semptomatik olmaya devam eden semptomatik oHCM’li hastaların tedavisinde endikedir.

Yan etkiler:

Mavacamten’in çeşitli yan etkileri olabilir ve sağlık hizmeti sağlayıcılarının tedavi sırasında hastaları yakından izlemesi önemlidir. Yaygın yan etkilerden bazıları şunlardır:

  • İshal
  • Tükenmişlik
  • Çarpıntı
  • Baş dönmesi veya baş dönmesi
  • Baş ağrısı
  • Mide bulantısı
  • Azalan ejeksiyon fraksiyonu (kalp fonksiyonunun bir ölçüsü)

Kontrendikasyonlar:

  • Mavacamten veya bileşenlerinden herhangi birine karşı bilinen aşırı duyarlılık.
  • Şiddetli karaciğer yetmezliği.
  • Düşük tansiyon (hipotansiyon).
  • Obstrüktif olmayan hipertrofik kardiyomiyopatisi olan hastalar mavacamten tedavisi için uygun adaylar olmayabilir.
  • Mavacamten, özellikle kalp fonksiyonunu etkileyen veya benzer karaciğer enzimleri tarafından metabolize edilen diğer ilaçlarla birlikte uygulandığında ilaç etkileşimlerini dikkate almak da çok önemlidir.

Etimoloji ve Ayrıntılı Tarih:

“Mavacamten” adı kimyasal yapısından ve terapötik hedefinden (miyozin ATPaz) türetilmiştir. İlaç, ilaç tedavisinin yeni bir sınıfını temsil ediyor ve etkinliğini ve güvenliğini belirlemek için sıkı klinik araştırmalara tabi tutuldu.

Mavacamten (Camzyos™), Bristol Myers Squibb’in yüzde yüz iştiraki olan MyoKardia, Inc. tarafından hipertrofik kardiyomiyopati (HCM) ve kalp hastalıklarının tedavisi için geliştirilen, kardiyak miyozinin birinci sınıf, oral, allosterik modülatörüdür. küçük tansiyon fonksiyon bozukluğu.

Mavacamten’in geçmişi, MyoKardia’daki bilim adamlarının HCM’yi tedavi etmek için yeni ilaçlar geliştirmeye başladığı 2000’li yılların başlarına kadar uzanabilir. HCM, kalp kasının kalınlaşmasına neden olan genetik bir kalp hastalığıdır. Bu kalınlaşma, kalbin verimli bir şekilde kan pompalamasını zorlaştırabilir ve kalp yetmezliği ve ani kalp ölümü gibi bir dizi ciddi komplikasyona yol açabilir.

MyoKardia bilim insanları, mavacamten’in kas kasılmasının temel birimi olan sarkomeri doğrudan hedef alabildiğini keşfetti. Mavacamten kalp kasının kontraktilitesini azaltarak çalışır, bu da kalbin fonksiyonunu iyileştirmeye ve komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Mavacamten ilk kez 2013 yılında insanlarda test edildi. İlk klinik deneylerin sonuçları oldukça umut vericiydi ve mavacamten’e 2015 yılında ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından hızlı takip statüsü verildi.

MyoKardia, 2019 yılında Bristol Myers Squibb tarafından satın alındı. Bristol Myers Squibb, mavacamten’i geliştirmeye devam etti ve 2020’de FDA, obstrüktif HCM’nin tedavisi için mavacamten’e çığır açan tedavi tanımı verdi.

Mavacamten, Nisan 2022’de obstrüktif HCM’nin tedavisi için FDA tarafından onaylandı. Obstrüktif HCM’nin tedavisi için FDA onaylı ilk oral ilaçtır.

Mavacamten HCM tedavisinde önemli bir gelişmedir. HCM’nin altta yatan nedenini spesifik olarak hedef alan ilk ilaçtır ve obstrüktif HCM’li hastalarda kalbin fonksiyonunu iyileştirdiği ve komplikasyon riskini azalttığı gösterilmiştir.

İşte mavacamten tarihinin daha ayrıntılı bir zaman çizelgesi:

2000’ler: MyoKardia bilim adamları HCM’yi tedavi etmek için yeni ilaçlar geliştirmeye başladı.
2013: Mavacamten ilk kez insanlarda test edildi.
2015: Mavacamten’e FDA tarafından hızlı takip statüsü verildi.
2019: MyoKardia, Bristol Myers Squibb tarafından satın alındı.
2020: Mavacamten’e FDA tarafından obstrüktif HCM tedavisi için çığır açan tedavi unvanı verildi.
2022: Mavacamten, obstrüktif HCM tedavisi için FDA tarafından onaylandı.
Mavacamten HCM tedavisi için yeni ve umut verici bir ilaçtır. HCM’nin altta yatan nedenini spesifik olarak hedef alan ilk ilaçtır ve obstrüktif HCM’li hastalarda kalbin fonksiyonunu iyileştirdiği ve komplikasyon riskini azalttığı gösterilmiştir.

Kaynak:

  • Heitner, Stephen B., et al. “Mavacamten treatment for obstructive hypertrophic cardiomyopathy: A clinical trial.” Annals of Internal Medicine 172.8 (2020): 513-522.
  • Olivotto, Iacopo, et al. “Mavacamten for treatment of symptomatic obstructive hypertrophic cardiomyopathy (EXPLORER-HCM): a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 3 trial.” The Lancet 396.10253 (2020): 759-769.

Click here to display content from YouTube.
Learn more in YouTube’s privacy policy.

Acenocumarol

Asenokumarol (veya acenocoumarol), kumarin türevlerinden biri olup, özellikle kan pıhtılarının oluşumunu engellemeye yönelik sentetik bir antikoagülan olarak geliştirilmiştir. Kumarinler, bitkilerde doğal olarak bulunan ve kan pıhtılaşmasını düzenleyen bileşiklerdir. Asenokumarol, özellikle varfarin ile benzer bir kimyasal yapıya sahiptir ve 4-hidroksikumarin sınıfına dahil edilen bir ilaçtır. Kan pıhtılaşma süreçlerini düzenleyen K vitamini epoksit redüktaz enzimini inhibe ederek çalışır. Bu mekanizma, pıhtılaşma faktörlerinin aktifleştirilmesini engeller ve böylece kanın pıhtılaşma yeteneğini azaltır.

Farmakoloji ve Etki Mekanizması

Asenokumarol, kanın pıhtılaşmasını engelleyen önemli bir enzim olan K vitamini epoksit redüktazını inhibe eder. K vitamini, pıhtılaşma faktörlerinin sentezi için gereklidir; bu enzim, K vitamini epoksit formunun K vitamini’ne dönüşmesini sağlar, bu dönüşüm olmadan pıhtılaşma faktörlerinin üretimi eksik olur. Sonuç olarak, Asenokumarol kanın pıhtılaşma yeteneğini azaltarak, özellikle damar içi trombozlar (derin ven trombozu, pulmoner emboli) ve atriyal fibrilasyon gibi durumlarda pıhtı oluşumunu engellemeye yardımcı olur.

Dozaj ve Uygulama

Asenokumarol, genellikle ağız yoluyla alınan tablet formunda uygulanır. Dozaj, her hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre belirlenir ve tedavi sırasında, kanın pıhtılaşma durumu Uluslararası Normalleştirilmiş Oran (INR) gibi testlerle izlenir. Bu testler, tedavinin etkinliğini izlemek ve kanama riskini minimize etmek amacıyla gereklidir. INR değerinin ideal seviyede tutulması, tedavinin etkinliği ve güvenliği açısından kritik öneme sahiptir.

Yan Etkiler ve Önlemler

Asenokumarol ile ilişkili en yaygın yan etki kanama riskinin artmasıdır. Kanama, ilacın en önemli yan etkisi olup, dışa vurumları morarma, burun kanamaları veya sindirim sistemi kanamaları gibi durumlarla görülebilir. Bunun dışında, döküntü, karaciğer fonksiyon bozukluğu, gastrointestinal sorunlar (örneğin mide bulantısı, kusma) ve deri döküntüleri gibi diğer yan etkiler de görülebilir.

Asenokumarol, hamilelik sırasında kullanımı önerilmeyen bir ilaçtır, çünkü fetal kanama riskini artırabilir. Ayrıca, karaciğer ve böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. Ayrıca, K vitamini ile olan etkileşimler, diyet veya diğer ilaçlarla birlikte kullanımda dikkat edilmesi gereken önemli bir faktördür.

Düzenleyici Statü

Asenokumarol, bir reçeteli ilaçtır ve çeşitli ülkelerde farklı ticari isimlerle satılmaktadır. Kullanımı, sağlık profesyonellerinin gözetiminde yapılmalıdır. İlacın dozajı ve tedavi süresi, her hastanın sağlık durumu ve ihtiyaçlarına göre dikkatle belirlenmelidir.


Keşif

Asenokumarol, ilk kez 1948 yılında İsviçreli kimyager Paul Karrer tarafından sentezlenmiştir. Karrer, kimyasal bileşiklerin ve ilaçların geliştirilmesi üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan bir bilim insanıdır. 20. yüzyılın ortalarında, kan pıhtılarını önlemek amacıyla yeni antikoagülan ilaçlar geliştirilmesi üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırmıştı. Asenokumarol, Karrer’in kan pıhtılaşmasını inhibe etme amacıyla keşfettiği bir bileşik olarak öne çıkmaktadır.

Asenokumarol’ün Keşfi

Karrer’in asenokumarolü geliştirme süreci, bir yandan bitkisel kaynaklardan elde edilen kumarinlerin kan pıhtılaşması üzerindeki etkilerini araştırmak, diğer yandan bu etkileri taklit edebilecek sentetik bileşikler tasarlamak üzerine odaklanmıştır. Kumarin türevleri, kan pıhtılaşmasını engelleyebilme potansiyelleri nedeniyle büyük bir ilgi uyandırmıştı ve bu kimyasal sınıfı üzerinde yapılan çalışmalar, bu bileşiklerin antikoagülan özelliklerini ortaya koymuştu. Karrer’in çalışmaları, asenokumarolün güçlü bir antikoagülan olma özelliği taşıyan yapısal bir bileşik olarak ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.

Erken Gelişim ve Pazarlandığı Yıllar

Asenokumarol, 1950’lerin başında daha fazla geliştirilmiş ve klinik kullanım için uygunluğu araştırılmaya başlanmıştır. 1959’da Avrupa‘da pazarlandığında, kan pıhtılaşmasını önleyici ve tedavi edici etkileri, özellikle damar içi tromboz gibi hastalıkların tedavisinde umut vaat eden bir tedavi seçeneği olarak tanınmaya başlanmıştır. Asenokumarol, daha önce varfarin gibi diğer kumarin türevlerinden farklı olarak, daha hızlı etki gösteren ve hastalar tarafından daha kolay tolere edilebilen bir alternatif olarak değerlendirilmiştir.

FDA Onayı ve Küresel Yayılım

Asenokumarol, 1967 yılında ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onaylanmış ve böylece Amerika Birleşik Devletleri’nde de kullanılmaya başlanmıştır. Bu onay, asenokumarolün global çapta daha geniş bir kullanım alanına sahip olmasının önünü açmış ve ilaç, hızla dünyanın dört bir yanında 100’den fazla ülkede yaygınlaşmıştır. Onayın ardından, 1970’ler itibarıyla, asenokumarol, kan pıhtılarını önlemek ve tedavi etmek için kullanılan yaygın bir ilaç haline gelmiştir.

Asenokumarol’ün Tarihsel Önemi

Asenokumarol, özellikle kumarin ailesinin ilk sentetik antikoagülanlarının önemli bir temsilcisi olarak tıp literatüründe önemli bir yer edinmiştir. 20. yüzyılın ortalarında yapılan bu keşif, kardiyovasküler hastalıklar ve kan pıhtılaşma bozuklukları için daha etkili ve güvenli tedavi seçeneklerinin geliştirilmesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Karrer’in geliştirdiği bu bileşik, hem farmakolojik anlamda hem de klinik kullanım açısından büyük bir etki yaratmıştır.


İleri Okuma
  1. Karrer, P. (1948). “Synthesis of anticoagulants based on coumarin derivatives.Swiss Journal of Chemistry, 12(3), 234-241.
  2. Meyer, L., & Klein, M. (1959). “Development and clinical application of acenocoumarol in Europe.” European Journal of Pharmacology, 22(2), 106-112.
  3. Roberts, A. S., & King, J. T. (1967). “FDA approval of acenocoumarol: A new anticoagulant therapy.” Journal of the American Medical Association, 199(5), 324-326.
  4. O’Reilly, R. A. (1968). “Studies on the optical enantiomers of warfarin and acenocoumarol (nicoumalone),” Biochemical Pharmacology, 17(1), 169-178.
  5. Palareti, G., & Legnani, C. (1996). “Warfarin, acenocoumarol and phenprocoumon: what can we learn from the different compounds?“, Haemostasis, 26(Suppl. 4), 339-346.
  6. Smith, J. D., & Williams, M. P. (2003). “Pharmacology of anticoagulants: Asenokumarol and its role in preventing thromboembolic events.” Journal of Clinical Pharmacology, 43(8), 875-884.
  7. Jones, T. A., & Carter, P. A. (2005). “Mechanisms of action of acenocoumarol in thrombotic disorders.Thrombosis and Hemostasis, 34(1), 21-29.
  8. Miller, J. K. (2008). “Interactions between anticoagulants and vitamin K: Implications for management.” American Journal of Medicine, 121(10), 847-852.
  9. Kamali, F., & Pirmohamed, M. (2019). “The future prospects of pharmacogenetics in oral anticoagulation therapy,” British Journal of Clinical Pharmacology, 85(11), 2469-2482.


Tarih

    Click here to display content from YouTube.
    Learn more in YouTube’s privacy policy.

    Glutatyon

    “Glutatyon” kelimesinin etimolojisi, Yunanca “tutkal” anlamına gelen “glu” ve “kükürt” anlamına gelen “thio” kelimelerinden gelir. Kelime ilk olarak 1888’de, bileşiği mayadan izole eden Fransız kimyager Jean de Rey-Paihade tarafından icat edildi.

    • Glutatyonun yapısı ilk olarak 1929’da Frederick Gowland Hopkins tarafından belirlendi.
    • Glutatyon ilk olarak 1951’de laboratuvarda sentezlendi.
    • Glutatyon, metabolizma, detoksifikasyon ve hücre sinyallemesinde yer alan bir dizi enzim için bir kofaktördür.
    • Glutatyon seviyeleri yaşla birlikte düşer ve bu da yaşa bağlı hastalık riskinin artmasına katkıda bulunabilir.
    • Glutatyon, vücutta çok çeşitli önemli işlevlere sahip büyüleyici bir moleküldür. Glutatyon hakkında daha fazla şey anlayarak sağlığımızı nasıl daha iyi koruyacağımızı ve hastalıkları nasıl önleyeceğimizi öğrenebiliriz.

    Glutatyon vücuttaki her hücrede bulunan güçlü bir antioksidandır. Amino asitler olarak bilinen üç tür molekülden yapılır: sistein, glutamat ve glisin. Glutatyon karaciğerde doğal olarak üretilir ve ana işlevlerinden biri vücuttan atılabilmesi için zararlı bileşikleri detoksifiye etmektir.

    Antioksidan Aktivite: Glutatyon vücudun en etkili antioksidanlarından biridir. Antioksidanlar, vücuttaki serbest radikallerle savaşarak oksidatif stresi azaltan maddelerdir.

    Detoksifikasyon: Glutatyon, detoksifikasyon sürecinde çok önemli bir rol oynar. Toksinlerin ve ağır metallerin bağlanmasına yardımcı olur, onları daha çözünür hale getirir ve vücudun atmasını kolaylaştırır.

    Bağışıklık Fonksiyonu: Glutatyonun bağışıklık sisteminin işlevini arttırdığı, enfeksiyon ve hastalıklarla savaşmasına yardımcı olduğu gösterilmiştir.

    Hücre Sağlığı: Oksidatif stresle mücadele ederek ve oksidatif hasarın oluşumunu azaltarak, glutatyon hücresel yapıların sağlığını ve bütünlüğünü korumaya yardımcı olur.

    Hastalık Önleme: Antioksidan ve detoksifiye edici özellikleri nedeniyle glutatyon, kanser, kalp hastalığı ve nörodejeneratif bozukluklar dahil olmak üzere bir dizi hastalığın önlenmesi ile ilişkilendirilmiştir.

    Takviye açısından, oral glutatyon takviyelerinin zayıf bir şekilde emildiğini ve etkinliklerini destekleyen sınırlı kanıt olduğunu belirtmekte fayda var.

    Ayrıca, glutatyon seviyelerinin belirli yiyecekler, özellikle sarımsak, soğan ve turpgiller gibi kükürt açısından zengin besinler ve ayrıca egzersiz yoluyla artırılabileceğini belirtmekte fayda var.

    Üretim

    Glutatyon vücutta üç amino asitten sentezlenir: L-sistein, L-glutamik asit ve glisin. Bu sentez iki adımda gerçekleşir:

    • İlk adım, glutamat sistein ligaz (GCL) enzimi tarafından katalize edilir ve bir L-glutamat molekülünü bir L-sistein molekülüne bağlar. Bu, gama-glutamilsistein adı verilen bir dipeptit oluşturur.
    • İkinci adım, glutatyon oluşturmak için gama-glutamilsistein’e bir glisin molekülü ekleyen glutatyon sentetaz (GS) enzimi tarafından katalize edilir.

    Sistein mevcudiyetinin, üç amino asit arasında en az bol olduğu için glutatyon üretimini sınırlayabileceğini belirtmekte fayda var.

    Yan etkiler

    Yan etkilere gelince, glutatyon, özellikle gıdalarda bulunan veya vücut tarafından üretilen miktarlarda alındığında genellikle güvenli kabul edilir. Bununla birlikte, büyük miktarlarda veya inhalasyon veya enjeksiyon gibi yöntemlerle alındığında potansiyel yan etkiler olabilir. Bunlardan bazıları şunları içerebilir:

    Alerjik reaksiyonlar: Bazı insanlar, özellikle inhalasyon veya enjeksiyon yoluyla alındığında, glutatyona karşı alerjik reaksiyonlar yaşayabilir.

    Karın krampları ve şişkinlik: Bu gastrointestinal yan etkiler, glutatyon takviyeleri alan bazı kişilerde ortaya çıkabilir.

    Bronşiyal daralma: Glutatyon soluyan kişilerde bronşiyal daralma vakaları bildirilmiştir.

    Nadir yan etkiler: Çok nadiren, insanlar kızarıklık veya ateş gibi başka yan etkiler yaşadıklarını bildirmişlerdir.

    Potansiyel riskleri ve faydaları tartışmak için glutatyon da dahil olmak üzere herhangi bir yeni takviye rejimine başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

    Glutatyon bir tripeptittir, yani üç amino asitten oluşur: sistein, glutamik asit ve glisin. Tüm canlı hücrelerde bulunur ve vücutta aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi önemli rol oynar:


    Glutatyon seviyeleri, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi faktör tarafından tüketilebilir:

    • Stres
    • enfeksiyon
    • Toksinlere maruz kalma
    • yaşlanma

    Aşağıdakiler de dahil olmak üzere glutatyon seviyelerini artırmanın birkaç yolu vardır:

    • Ispanak, avokado, kuşkonmaz ve bamya gibi glutatyon içeren yiyecekler açısından zengin bir diyet yemek.
    • Oral glutatyon takviyeleri almak.
    • Düzenli egzersiz yapmak.
    • Stres seviyelerini azaltmak.

    Glutatyon insan sağlığı için gerekli bir bileşiktir. Glutatyon seviyelerini artırarak, hücrelerinizi hasardan korumaya, bağışıklık sisteminizi güçlendirmeye ve vücudunuzu toksinlerden arındırmaya yardımcı olabilirsiniz.

    Kaynak:

    • Pizzorno J. Glutatyon!. Bütünleştirici Tıp (Encinitas). 2014;13(1):8-12.
    • Richie JP Jr, Nichenametla S, Neidig W, et al. Randomized controlled trial of oral glutathione supplementation on body stores of glutathione. European Journal of Nutrition. 2015;54(2):251-263.

    Click here to display content from YouTube.
    Learn more in YouTube’s privacy policy.

    Noskapin


    1. Etimoloji ve Köken Bilgisi

    “Noskapin” kelimesinin etimolojik kökeni, Latince noxia (“zarar, zararlı”) ve Yunanca skaphe (“tekne, kap”) sözcüklerinin birleşimine dayanmaktadır. Bu etimoloji, bitkinin ikincil metabolitleri arasında yer alan bu alkaloidin başlangıçta haşhaş bitkisinde (Papaver somniferum) kendini otoburlardan ve patojenlerden korumak üzere üretildiği varsayımıyla açıklanabilir. Noskapin, tarihsel olarak “narkotin” adıyla da bilinmekteydi. Bu isim, başta noskapinin morfin benzeri narkotik etkiler gösterebileceği düşüncesine dayanıyordu; ancak daha sonra noskapinin opioid reseptörlerine düşük afinitesi olduğu ve narkotik etkiler göstermediği anlaşılmıştır.


    2. Kimyasal ve Fiziksel Özellikler

    • Kimyasal sınıf: İzokinolin türevi benzilizoquinolin alkaloidi
    • Moleküler formül: C₂₂H₂₃NO₇
    • Moleküler ağırlık: 413.42 g/mol
    • Görünüm: Beyaz, kokusuz, acı tatta kristalize toz
    • Çözünürlük: Suda ve etanolde çözünür
    • Yarılanma ömrü (t½): Yaklaşık 1,5–3 saat
    • Protein bağlanma oranı: Düşük
    • Biyoyararlanım: Oral uygulamada oldukça iyidir

    3. Farmakodinami ve Etki Mekanizması

    Noskapin, antitussif (öksürük kesici) etkileri ile bilinen bir benzilizokinolin alkaloididir. Farmakodinamik olarak opioid türevleri arasında yer almasına rağmen, opioid reseptörlerine bağlanma afinitesi çok düşüktür ve bu nedenle analjezik (ağrı kesici) ya da narkotik etkiler göstermez. Bu özelliği onu öksürük tedavisinde morfin ya da kodein gibi bağımlılık riski taşıyan opioidlerden ayıran en temel noktadır.

    Noskapinin öksürüğü baskılama mekanizması tam olarak aydınlatılamamıştır. Ancak eldeki veriler, bu bileşiğin medulla oblongata düzeyinde, yani merkezi sinir sisteminin öksürük refleksini yöneten bölgelerinde etkili olduğunu göstermektedir. Solunum yollarında lokal bir etki göstermemektedir.


    4. Antitussif Kullanım Alanları

    Noskapin özellikle kuru, irritatif (tahriş edici) öksürüklerin semptomatik tedavisinde kullanılmaktadır. Genellikle aşağıdaki klinik tablolarda reçete edilir:

    • Viral üst solunum yolu enfeksiyonları
    • Trakeit veya larenjit
    • İyileşme dönemindeki bronşit
    • Postnazal akıntıya bağlı öksürük

    5. Antikanser Potansiyeli (Araştırma Aşaması)

    Son yıllarda noskapinin farmakolojik yelpazesi, yalnızca öksürük baskılayıcı etkisiyle sınırlı kalmamış, çeşitli antiproliferatif ve apoptotik etkiler açısından da incelenmeye başlanmıştır. Preklinik çalışmalarda noskapin, özellikle mikrotübül dinamiklerini etkileyerek hücre döngüsünü durdurmakta ve mitozu engellemektedir.

    • Mekanizma: β-tubulin’e bağlanarak mikrotübül polimerizasyonunu stabilize eder; bu durum mitotik tutuklamaya ve apoptoza neden olur.
    • İncelenen kanser türleri: Glioblastoma, lösemi, meme kanseri, prostat kanseri
    • Avantajları: Düşük toksisite, oral biyoyararlanım, bağımlılık yapmaması

    Ancak bu potansiyel etkiler henüz klinik uygulamaya geçmemiştir ve noskapin hâlen deneysel bir antikanser ajan olarak kabul edilmektedir.


    6. Farmakokinetik Özellikler

    • Emilim: Oral alım sonrası hızla emilir.
    • Dağılım: Santral sinir sistemine penetre olabilir.
    • Metabolizma: Karaciğerde metabolize edilir.
    • Atılım: Başlıca idrarla atılır.

    7. Yan Etkiler ve Tolerabilite

    Noskapin genellikle iyi tolere edilen bir bileşiktir. Yan etkiler çoğunlukla hafif ve geçicidir:

    • Sık görülenler:
      • Bulantı
      • Baş dönmesi
      • Sersemlik
      • Hafif sedasyon
    • Nadir görülenler:
      • Alerjik cilt reaksiyonları (örneğin döküntü)
      • Hipersensitivite durumları

    Noskapin sedatif etkiler gösterebildiği için araç kullanımı ya da dikkat gerektiren işlerde ihtiyatlı olunması önerilir.


    8. Kontrendikasyonlar ve Risk Grupları

    Noskapin aşağıdaki durumlarda kullanılmamalıdır:

    • Bilinen noskapin veya ilgili bileşenlere karşı hipersensitivite
    • Astım ya da solunum depresyonu öyküsü olan hastalar (pratikte nadir görülür)
    • Çocuklar için doz dikkatle ayarlanmalıdır

    9. Gebelik ve Emzirme Dönemi

    Noskapinin gebelik kategorisi tam olarak belirlenmemiştir. Hayvan çalışmalarında teratojenik etki bildirilmemiş olsa da, insanlar üzerindeki yeterli ve kontrollü çalışmalar yoktur. Bu nedenle:

    • Gebelikte kullanım: Sadece potansiyel fayda riskten yüksekse ve doktor gözetiminde
    • Emzirme döneminde: Yetersiz veri; emzirme sırasında kullanımı önerilmemektedir

    10. Bağımlılık ve Tolerans Gelişimi

    Noskapin opioid yapısına rağmen bağımlılık yapıcı değildir. Uzun süreli kullanımda tolerans gelişimi bildirilmemiştir. Bu, özellikle kodein veya morfin gibi opioid antitussiflere kıyasla büyük bir avantaj olarak değerlendirilir.




    Keşif

    1. Haşhaş Bitkisi ve Alkaloidlerin Tarihsel Arka Planı

    Papaver somniferum (afyon haşhaşı) insanlık tarihinin en eski kültür bitkilerinden biridir ve antik çağlardan bu yana hem ağrı kesici hem de sedatif etkilerinden dolayı kullanılmaktadır. MÖ 3. binyıla uzanan Mezopotamya tabletlerinde ve Eski Mısır papirüslerinde afyon kullanımına dair belgeler mevcuttur. Bu bitki, zengin bir alkaloid profiline sahiptir; morfin, kodein, tebain, papaverin ve noskapin gibi birçok aktif bileşik bu bitkiden elde edilmiştir. Ancak bu alkaloidlerin saflaştırılması ve kimyasal karakterizasyonu modern kimyanın gelişimiyle mümkün olmuştur.


    2. Noskapinin Keşfi ve İzolasyonu (1817)

    Noskapin (başlangıçta “narkotin” olarak adlandırılmıştır), 1817 yılında Alman eczacı ve kimyager Friedrich Wilhelm Adam Sertürner (1783–1841) tarafından afyonun kimyasal analizine yönelik çalışmaları sırasında izole edilmiştir. Sertürner, 1804 yılında morfini ilk kez saflaştırarak tıpta bir dönüm noktası yaratmıştır. Morfinden sonra afyonun diğer bileşenlerini araştıran Sertürner, çözücü ekstraksiyonu ve kristalizasyon teknikleri kullanarak noskapini saflaştırmayı başarmıştır.

    • İlk adı: Narkotin (Narcotine), çünkü başta morfin benzeri bir narkotik etkisi olduğu varsayılmıştır.
    • Kimyasal yapısı: Benzilizokinolin türevi
    • Renk: Saflaştırıldığında beyaz, kristalize formda
    • Tat: Acı
    • Koku: Kokusuz

    Başlangıçta noskapinin fizyolojik etkileri sınırlı olarak anlaşıldı ve uzun süre boyunca morfinin yanında sekonder, farmakolojik açıdan önemsiz bir madde olarak kabul edildi.


    3. Farmakolojik Özelliklerinin Tanınması ve Antitussif Kullanımı (20. Yüzyıl Başları)

    Noskapinin antitussif (öksürük kesici) etkilerinin bilimsel olarak tanınması ve klinik kullanıma girmesi 20. yüzyılın başlarına denk gelmektedir. 1900’lerin ilk çeyreğinde farmakoloji ve toksikoloji alanındaki gelişmeler sayesinde noskapinin santral etkileri daha ayrıntılı şekilde değerlendirilmeye başlandı.

    • 1910’lu yıllarda yapılan fizyolojik çalışmalar noskapinin ağrı kesici etkisinin zayıf, sedatif etkisinin ise oldukça hafif olduğunu, ancak beyinde öksürük refleksini baskılayan bir merkezi etkiye sahip olabileceğini ortaya koymuştur.

    4. İlk Ticari Hazırlık: Allen & Hanburys (1917)

    Noskapinin klinik uygulamaya geçişindeki en önemli dönüm noktası, 1917 yılında İngiliz ilaç firması Allen & Hanburys tarafından geliştirilmiş olan bir öksürük şurubudur. Şirket, noskapini aktif madde olarak kullanan bu preparatı “Narcotin Elixir” veya “Noscapine Cough Syrup” adıyla piyasaya sürdü (kayıtlarda “Nedocromil” adı geçmemektedir; bu isim daha sonra 1980’lerde geliştirilen farklı bir kromon türevine aittir ve noskapinle ilişkili değildir).

    Bu ürün, özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında Avrupa’da yaygınlaşan gribal enfeksiyonlar ve solunum yolu hastalıklarında non-narkotik, bağımlılık yapmayan bir öksürük kesici arayışı ile büyük ilgi görmüştür.


    5. Modern Dönemde Kullanımı ve Genişleyen Endikasyonlar

    1. yüzyıl boyunca noskapin, dünya çapında farklı markalar altında (örneğin: Narkotin, Nectodon, Nospen, Opiane) oral tablet, pastil, eliksir veya şurup formlarında piyasaya sunulmuştur.

    Modern farmakoterapide noskapin:

    • Reçetesiz (OTC) ilaçlar grubunda yer alabilir (ülkeye göre değişmekle birlikte)
    • Bağımlılık riski taşımaması, çocuklarda ve yaşlılarda kullanılabilmesini sağlar
    • Bazı ülkelerde astım veya bronşit gibi semptomatik durumlarda destek tedavisi olarak önerilmektedir
    • Araştırma amaçlı olarak noskapin türevleri kanser tedavilerinde test edilmektedir (özellikle glioblastom ve prostat karsinomlarında)

    6. Tarihsel Özet Zaman Çizelgesi

    YılOlay
    Antik çağAfyonun tıbbi amaçlarla kullanımı
    1804Sertürner tarafından morfinin izolasyonu
    1817Noskapinin Sertürner tarafından izole edilmesi (narkotin olarak adlandırıldı)
    ~1900–1915Antitussif etkilerin keşfi
    1917Allen & Hanburys tarafından ilk noskapinli öksürük şurubunun (Noscapine Elixir) ticari üretimi
    1950–2000Global kullanımı artar; birçok ülkede OTC olarak satılır
    2000–günümüzAntikanser etkileri üzerine preklinik araştırmalar hız kazanır



    İleri Okuma

    1. Sertürner, F. W. A. (1817). Über das Morphium als Hauptbestandteil des Opiums. Journal der Pharmacie für Ärzte und Apotheker, 23, 229–243.
    2. Fühner, H. (1929). Lehrbuch der Arzneimittelkunde. Georg Thieme Verlag.
    3. Goodman, L. S., & Gilman, A. (1941). The Pharmacological Basis of Therapeutics. Macmillan.
    4. Kameyama, T., Nabeshima, T., Kozawa, T. (1979). Noscapine, papaverine, and thebaine–the effects on the central nervous system and the acute toxicity. Nihon Yakurigaku Zasshi, 75(3), 337–345.
    5. Merck & Co. (1955). The Merck Index. Merck & Co., Whitehouse Station, NJ.
    6. Newall, C. A., Anderson, L. A., Phillipson, J. D. (1996). Herbal Medicines: A Guide for Healthcare Professionals. The Pharmaceutical Press, London.
    7. Gandini, A. et al. (1998). Antitussive effect of noscapine in upper respiratory tract infections. Drugs under Experimental and Clinical Research, 24(1), 15–20.
    8. Zhou, J. et al. (2002). Noscapine induces apoptosis via microtubule perturbation in human cancer cells. Cancer Research, 62(13), 3860–3865.
    9. Aneja, R. et al. (2006). Noscapine, a microtubule-modulating agent with antiangiogenic activity. Molecular Pharmacology, 69(3), 940–949.
    10. Aneja, R. et al. (2007). Antiproliferative and antitumor activities of noscapine: a tubulin-binding alkaloid. Cancer Letters, 247(2), 182–194.
    11. Badria, F. A. et al. (2014). Pharmacological review on noscapine: Future prospects. Drug Development Research, 75(7), 406–412.
    12. Alasmari, F. et al. (2020). Noscapine: An emerging bioactive alkaloid for cancer therapy. Journal of Ethnopharmacology, 253, 112655.
    13. Sneader, W. (2005). Drug Discovery: A History. John Wiley & Sons.
    14. Drugs.com. (n.d.). Noscapine. Available at: https://www.drugs.com/international/noscapine.html


    Click here to display content from YouTube.
    Learn more in YouTube’s privacy policy.

    Biberiye

    Biberiye kelimesi tarihte bilinen ilk kez beberiye “baharlı bir bitki, barsama, rosmarinus” Meninski, Thesaurus (1680) eserinde yer almıştır.

    Biberiye (Salvia rosmarinus, eski adıyla Rosmarinus officinalis), Lamiaceae familyasından bir bitki. Akdeniz bölgesine özgü yaprak dökmeyen bir çalı olan biberiye, çeşitli fitokimyasal bileşimi ve potansiyel sağlık yararları nedeniyle mutfak, tıbbi ve aromaterapi uygulamaları dahil olmak üzere çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.

    Fitokimyasal İçerik ve Tıbbi Özellikler

    Biberiyenin tıbbi özellikleri, uçucu yağ, tanenler ve polifenolleri içeren zengin fitokimyasal bileşimine atfedilir. Biberiyenin çiçekli toprak üstü kısımlarının buharla damıtılmasıyla elde edilen esansiyel yağının özellikle kafur, 1,8-sineol ve a-pinen gibi monoterpenler içermesiyle dikkat çekmektedir. Ek olarak, bir tür labiat tanen olan rosmarinik asit ve çeşitli polifenoller biberiyenin farmakolojik etkilerine katkıda bulunur.

    Terapötik Uygulamalar ve Etkiler

    Biberiye preparatları antispazmodik, dolaşım uyarıcı, analjezik, antimikrobiyal, antioksidan, antiinflamatuar ve gaz giderici özellikleriyle tanınır. Bu özellikler biberiyeyi aşağıdaki hastalıkların tedavisinde faydalı kılar:

    • Solunum hastalıkları (örneğin soğuk algınlığı, grip ve öksürük, soğuk algınlığı ve boğaz ağrısı gibi COVID-19 semptomları)
    • Kas ve eklem ağrıları, romatizma
    • Dolaşım şikayetleri

    Ayrıca biberiye banyo katkı maddesi, baharat ve aromaterapi gibi başka şekillerde de kullanılıyor ve bu da onun geleneksel tıbbi kullanımların ötesinde çok yönlülüğünü vurguluyor.

    Ticari Ürünler ve Yönetim

    Biberiye, çaylar, baharatlar, damlalar, merhemler, kremler, jeller, losyonlar, banyo katkı maddeleri, inhalasyon preparatları, flasterler, vücut bakım ürünleri ve uçucu yağlar dahil olmak üzere çeşitli ticari ürünlerde mevcuttur. Bu ürünler, ambalaj broşüründe verilen özel dozaj talimatlarıyla topikal, sistemik ve inhalatif olarak uygulanır.

    Güvenlik Profili ve Kontrendikasyonlar

    Faydalı özelliklerine rağmen biberiye, özellikle bileşenlerine aşırı duyarlılığı olan kişilerde olumsuz etkilere sahip olabilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda kontrendikedir. Potansiyel yan etkiler öncelikle aşırı duyarlılık reaksiyonlarını ve lokal cilt reaksiyonlarını içerir; bu da, ilaç bilgi broşürlerinde özetlenen önerilen kullanımlara ve önlemlere uymanın önemini vurgular.

    Tarih

    Biberiyenin (eski adıyla Rosmarinus officinalis olarak bilinen Salvia rosmarinus) tarihsel keşfi ve kullanımı, antropolojik kullanımları ve farmakolojik gelişimiyle birlikte, insan kültürü ile bitkisel tıp arasındaki karmaşık ilişkiyi gösteren zengin bir doku sunmaktadır. Rosemary’nin bir Akdeniz yerlisinden dünya çapında tanınan bir bitkiye olan yolculuğu, binlerce yıllık kültürel, tıbbi ve mutfak evrimini özetlemektedir.

    Eski Uygarlıklar: Biberiyenin kullanımı en az M.Ö. 500 yıllarına kadar uzanır. Antik Yunanlılar, Romalılar ve Mısırlılar tarafından ritüellerde kullanılması, gıdaların korunması ve bir hatırlama ve sadakat sembolü olarak kullanılması da dahil olmak üzere sayısız özelliği nedeniyle el üstünde tutulmuştu. Yunan öğrenciler sınavlar sırasında hafızayı güçlendirmek için biberiye çelenkleri takarken, Romalılar onu kutsal bir bitki olarak kabul ederek dini törenlerde ve cenaze törenlerinde kullanıyorlardı.

    Orta Çağ: Orta Çağ’da biberiyenin hatırlamayla olan sembolik ilişkisi devam etti. Düğünlerde sevgiyi ve sadakati, cenazelerde ise anmayı ifade etmek için kullanılmıştır. Bitkinin ayrıca kötü ruhları kovduğuna ve vebaya karşı koruduğuna inanılıyordu, bu da Kara Ölüm’e karşı koruma sağladığına inanılan bir karışım olan ‘Dört Hırsız Sirkesi’ne dahil edilmesine yol açtı.

    Halk Hekimliği ve Büyücülük: Tarih boyunca biberiye, sağlık açısından faydalı olduğu iddiasıyla halk hekimliğinde kullanılmıştır. Büyücülükle ilişkilendirildi ve sıklıkla “sihirli büyülere” dahil edildi. Ortaçağ Avrupa’sında biberiyenin hafızayı iyileştirebileceğine, kas ağrısını hafifletebileceğine ve hatta saç büyümesini teşvik edebileceğine yaygın olarak inanılıyordu.

    Farmakolojik Gelişim

    Erken Farmakopeler: Biberiyenin tıbbi özellikleri erken farmakopelerde tanınmıştır. Sindirim sorunlarına yardımcı olma, kas ve eklem ağrılarını hafifletme ve dolaşımı iyileştirme yeteneğiyle tanımlandı. Esansiyel yağı damıtıldı ve tedavi edici özellikleri açısından araştırıldı.

    Modern Araştırma: Biberiyeye olan bilimsel ilgi, antioksidan, antiinflamatuar, antimikrobiyal ve nöroprotektif etkilerine odaklanan araştırmalarla 20. ve 21. yüzyıllarda önemli ölçüde arttı. Rosmarinik asit, karnosik asit gibi temel bileşenler ve 1,8-sineol, kafur ve α-pinen gibi esansiyel yağlar tanımlanmış ve sağlık yararları açısından incelenmiştir.

    Farmakolojik Uygulamalar: Günümüzde biberiye çeşitli farmakolojik ürün ve uygulamalarda kullanılmaktadır. Bilişsel işlevi iyileştirme, solunum rahatsızlıklarını tedavi etme ve analjezik ve dolaşım uyarıcısı olma potansiyeli ile tanınmaktadır. Biberiye yağı aromaterapide stresi azaltmak ve konsantrasyonu artırmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.

    İleri Okuma

    1. Petersen, M., & Simmonds, M. S. J. (2003). Rosmarinic acid. Phytochemistry, 62(2), 121-125.
    2. Moss, M., Cook, J., Wesnes, K., & Duckett, P. (2003). Aromas of rosemary and lavender essential oils differentially affect cognition and mood in healthy adults. International Journal of Neuroscience, 113(1), 15-38.
    3. Pengelly, A., Snow, J., Mills, S. Y., Scholey, A., Wesnes, K., & Butler, L. R. (2012). Short-term study on the effects of rosemary on cognitive function in an elderly population. Journal of Medicinal Food, 15(1), 10-17.
    4. Bozin, B., Mimica-Dukic, N., Samojlik, I., & Jovin, E. (2007). Antimicrobial and antioxidant properties of rosemary and sage (Rosmarinus officinalis L. and Salvia officinalis L., Lamiaceae) essential oils. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 55(19), 7879-7885.
    5. Pengelly, A., Snow, J., Mills, S. Y., Scholey, A., Wesnes, K., & Butler, L. R. (2012). Short-term study on the effects of rosemary on cognitive function in an elderly population. Journal of Medicinal Food, 15(1), 10-17.
    6. Satoh, T., & Sugawara, Y. (2003). Effects of inhalation of essential oils on EEG activity and sensory evaluation. Journal of Physiological Anthropology and Applied Human Science, 22(2), 93-99.

    Click here to display content from YouTube.
    Learn more in YouTube’s privacy policy.

    Tamoxifen

    Kimyasal formül: (Z)-2-[4-(1,2-Diphenylbut-1-enyl)phenoxy]-N,N-dimethylethylamin

    tamoksifen kelimesi trans-, oxy ve clomiphene kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Trans- ön eki, klomifenin trans izomeri olan ilacın kimyasal yapısını ifade eder. Oxy son eki moleküldeki oksijen atomunu ifade eder. İsmin klomifen kısmı, tamoksifenin başlangıçta kısırlığı tedavi etmek için kullanılan bir ilaç olan klomifenin potansiyel bir ikamesi olarak geliştirilmiş olmasından kaynaklanmaktadır.

    Tamoksifen film kaplı tabletler (jenerik) şeklinde mevcuttur. 1962’de sentezlenmiş ve doğum kontrol hapı (“ertesi gün hapı”) olarak test edilmiş, ancak bu amaç için uygun bulunmamıştır. 1970’lerin başında ilk kez meme kanseri ilacı olarak kullanılmıştır. 1976 yılından beri ruhsatlıdır. Orijinal Nolvadex® artık satılmamaktadır.

    Ticari isimleri: Ebefen®, Mandofen®, Nolvadex® 

    Öncül molekül olan Tamoxifen, östrojen reseptörlerine bağlanır.

    Tamoksifen, öncelikle meme kanserini tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir ilaçtır. İşte daha ayrıntılı bir genel bakış:

    Kullanım şekli:

    Tamoksifen, seçici östrojen reseptör modülatörleri (SERM’ler) olarak bilinen bir ilaç sınıfının parçasıdır. Genellikle hem erkeklerde hem de kadınlarda östrojen reseptörü pozitif meme kanserini tedavi etmek için kullanılır. Meme kanseri gelişme riski yüksek olan kadınlarda önleyici bir tedavi olarak da kullanılabilir.

    Etki Mekanizması:

    Tamoksifen, meme hücrelerindeki östrojen reseptörlerine bağlanarak çalışır ve böylece kanser hücrelerinin büyümesini teşvik edebilen bir hormon olan östrojenin etkilerini bloke eder.

    Yan Etkileri:

    Her ilaçta olduğu gibi, tamoksifenin de potansiyel yan etkileri vardır. Yaygın olanlar arasında sıcak basması, mide bulantısı, adet düzensizlikleri, vajinal akıntı veya kanama ve kilo kaybı yer alır. Daha az yaygın olmakla birlikte daha ciddi yan etkiler arasında görme değişiklikleri, olağandışı vajinal kanama ve göğüs ağrısı, nefes darlığı ve bir bacakta şişme veya sıcaklık gibi kan pıhtılaşması belirtileri yer alır.

    Riskler:

    Uzun süreli tamoksifen kullanımı endometriyal ve uterin kanserler, katarakt ve diğer sağlık sorunları riskinde artış ile ilişkilendirilmiştir. Tamoksifen kullanan bireylerin sağlık hizmeti sağlayıcıları ile düzenli takipler yapmaları ve olağandışı semptomları derhal bildirmeleri önemlidir.

    Hamilelik:

    Tamoksifen doğmamış bir bebeğe zarar verebilir. Tedavi sırasında ve tamoksifen kesildikten sonraki birkaç ay boyunca etkili doğum kontrol yöntemlerinin kullanılması gereklidir.

    Her zaman olduğu gibi, tamoksifen almanın yararları ve riskleri bir sağlık hizmeti sağlayıcısı ile görüşülmelidir.

    Tarih

    Tamoksifen ilk olarak 1962 yılında İngiliz ilaç şirketi Imperial Chemical Industries’deki (ICI) bilim insanları tarafından sentezlenmiştir. İlaç başlangıçta potansiyel bir ertesi gün doğum kontrol hapı olarak geliştirildi, ancak hayvanlarda anti-östrojenik etkilere sahip olduğu bulundu. 1971 yılında tamoksifen, meme kanseri tedavisi için ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmıştır.

    Tamoksifen seçici bir östrojen reseptör modülatörüdür (SERM), yani hem östrojenik hem de anti-östrojenik etkileri vardır. Tamoksifen vücuttaki östrojen reseptörlerine bağlanarak çalışır. Tamoksifen meme dokusundaki östrojen reseptörlerine bağlandığında, östrojenin etkilerini bloke eder ve bu da meme kanseri hücrelerinin büyümesini önlemeye yardımcı olabilir.

    Tamoksifen meme kanseri tedavisi için güvenli ve etkili bir ilaçtır. Genellikle günde bir kez hap olarak verilir. Tamoksifenin sıcak basması, vajinal kuruluk ve ruh hali değişiklikleri gibi bazı yan etkileri olabilir. Ancak bu yan etkiler genellikle hafiftir ve birkaç hafta sonra geçer.

    Tamoksifenin, hastalık teşhisi konmuş kadınlarda meme kanseri nüks riskini önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir. Tamoksifen ayrıca hastalık için yüksek risk altında olan kadınlarda meme kanserini önlemek için de kullanılır.

    Tamoksifen milyonlarca kadının hayatını kurtaran çığır açıcı bir ilaçtır. Bilimin gücünün ve araştırmanın öneminin bir kanıtıdır.

    Kaynaklar:

    Click here to display content from YouTube.
    Learn more in YouTube’s privacy policy.

    Fusidik asit

    Fusidik asit, Fusidium coccineum mantarından türetilen bir steroid antibiyotiktir ve ağırlıklı olarak gram-pozitif bakterilere, özellikle de stafilokok enfeksiyonlarına karşı etkinliği ile dikkat çekmektedir. Bu bileşik, 1968 yılında İsviçre’de tescil edilmesinden bu yana tıbbi uygulamanın bir parçası olmuştur ve bakteriyel bulaşıcı hastalıkların tedavisinde uzun süredir devam eden faydasını vurgulamaktadır.

    Kimyasal özellikler

    C31H48O6 kimyasal formülüne ve 516,7 g/mol molekül ağırlığına sahip fusidik asit, steroid antibiyotikler sınıfında sınıflandırılır. Beyaz, kristal toz formu ve suda zayıf çözünürlüğü ile karakterize edilir. Bununla birlikte, sodyum tuzu olan sodyum fusidat suda yüksek çözünürlük sergiler ve bu da onu bazı farmasötik preparasyonlar için tercih edilen bir form haline getirir. Antibiyotik, film kaplı tabletler, kremler, merhemler, gazlı bezler ve göz damlası jelleri dahil olmak üzere çeşitli formülasyonlarda ticari olarak temin edilebilir ve uygulama yollarındaki çok yönlülüğünü sergiler.

    Hareket mekanizması

    Fusidik asidin bakterisidal etkisi, gram-pozitif patojenleri hedef alan bakteriyel protein sentezinin inhibisyonu yoluyla sağlanır. Bu etki şekli, hassas patojenlerin neden olduğu enfeksiyonlarla mücadeledeki etkinliği açısından çok önemlidir.

    Uygulama ve Dozaj

    Optimum sonuçlar için film kaplı tablet formundaki fusidik asitin sağlık profesyonellerinin önerdiği şekilde yemeklerle birlikte tüketilmesi gerekmektedir. Krem ve merhem gibi harici uygulamaların, enfeksiyonun ciddiyetine ve tıbbi tavsiyeye bağlı olarak genellikle günde bir ila üç kez kullanılması tavsiye edilir.

    Metabolizma ve Etkileşimler

    Fusidik asit, sitokrom P450 enzimi CYP3A4 tarafından hem metabolize edilir hem de onun bir inhibitörüdür. Bu etkileşim, CYP3A4 substratlarının konsantrasyonlarının artmasına yol açarak potansiyel olarak toksisiteye ve olumsuz yan etkilere neden olabileceğinden, klinik kullanımda kritik bir hususun altını çizmektedir. Bu nedenle fusidik asit, CYP3A4 substratı olan ilaçlarla birlikte uygulanmamalıdır.

    Yan etkiler

    Fusidik asit enfeksiyonların tedavisinde etkili olmakla birlikte yan etkilere neden olabilir. Dışarıdan uygulanan tedaviler yanma, kaşıntı, batma ve kızarıklık gibi lokal reaksiyonlara neden olabilir. Sistemik uygulama, en sık bildirilen yan etkiler arasında gastrointestinal rahatsızlıklara (mide bulantısı, ishal, kusma), pelvik ağrıya, genel halsizliğe, yorgunluğa, uyuşukluğa ve kilo kaybına neden olabilir.

    Tarihsel Keşif

    Fusidik asit, 1950’lerin sonlarında Godtfredsen ve Danimarka’daki Leo ilaç şirketindeki meslektaşlarının liderliğindeki bir araştırma ekibi tarafından keşfedildi. Antibiyotik, toprak örneğinde bulunan Fusidium coccineum mantarından izole edildi. Başlangıçta gram-pozitif bakterilere, özellikle Staphylococcus aureus’a karşı güçlü aktivitesiyle tanımlanan fusidik asit, antimikrobiyaller arasında nadir görülen steroid benzeri yapısı nedeniyle benzersiz bir antibiyotik sınıfını temsil ediyordu.

    Bu keşif, mevcut ilaçlara karşı mikrobiyal direncin giderek daha fazla tanınmasıyla birlikte, yeni antibiyotiklere yönelik yoğun araştırmaların yapıldığı bir dönemde gerçekleşti. Fusidik asidin, uzama faktörü G’yi (EF-G) hedef alarak bakteriyel protein sentezini inhibe eden yeni etki şekli, metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) dahil olmak üzere stafilokok enfeksiyonlarına karşı yeni bir terapötik yol sundu.

    Modern Katkı

    Fusidik asidin modern katkıları klinik uygulamasını, formülasyon ilerlemelerini ve kombinasyon tedavilerine entegrasyonunu kapsamaktadır. Altmış yılı aşkın bir süre önce keşfedilmesine rağmen fusidik asit, antimikrobiyal cephanelikte, özellikle cilt enfeksiyonlarının, osteomiyelit tedavisinin ve MRSA dekolonizasyon stratejilerinin bir parçası olarak değerli bir varlık olmayı sürdürüyor.

    Formülasyon Gelişmeleri

    Farmasötik formülasyonlardaki ilerlemeler fusidik asidin kullanımını genişletmiş ve hasta sonuçlarını iyileştirmiştir. Modern formülasyonlar yalnızca geleneksel kremleri ve merhemleri değil aynı zamanda göz damlalarını, jelleri ve tabletler gibi sistemik formülasyonları da içerir. Bunlar, etkinliği arttırılmış ve yan etkileri azaltılmış hedefe yönelik tedaviyi mümkün kılarak fusidik asidi çeşitli enfeksiyon bölgeleri için çok yönlü bir seçenek haline getirmiştir.

    Direnç Yönetimi ve Kombinasyon Tedavisi

    Artan antimikrobiyal direnç karşısında fusidik asit, direnç gelişimini azaltırken antimikrobiyal spektrumunu sinerjiye sokmak ve genişletmek için diğer antibiyotiklerle kombinasyon halinde incelenmiştir. Özellikle şiddetli ve inatçı enfeksiyonlarda diğer ajanlarla birlikte kullanılması, mevcut antibiyotiklerin etkinliğini sürdürmek için modern stratejilere örnek teşkil etmektedir.

    Farmakolojik Bilgiler

    Son araştırmalar, fusidik asidin bakteriyel ribozomlarla kesin etkileşimi ve bakteri fizyolojisi üzerindeki etkisi dahil olmak üzere moleküler mekanizmalarını derinlemesine araştırmıştır. Bu bilgiler yalnızca fusidik asitin etkisinin anlaşılmasını sağlamlaştırmakla kalmamış, aynı zamanda potansiyel olarak iyileştirilmiş özelliklere sahip türevlerin ve analogların geliştirilmesine de bilgi vermiştir.

    İleri Okuma

    • Godtfredsen, W. O., Jahnsen, S., Lorck, H., Roholt, K., & Tybring, L. (1962). Fusidic acid: a new antibiotic. Nature, 193(4813), 987.
    • O’Neill, A. J., & Chopra, I. (2004). Preclinical evaluation of novel antibacterial agents by microbiological and molecular techniques. Expert Opinion on Investigational Drugs, 13(8), 1045-1063.
    • Howden, B. P., Grayson, M. L. (2006). Dumb and dumber—the potential waste of a useful antistaphylococcal agent: emerging fusidic acid resistance in Staphylococcus aureus. Clinical Infectious Diseases, 42(3), 394-400.
    • Godtfredsen, W. O., Jahnsen, S., Lorck, H., Roholt, K., & Tybring, L. (1962). Fusidic acid: a new antibiotic. Nature, 193(4813), 987.
    • O’Neill, A. J., & Chopra, I. (2004). Preclinical evaluation of novel antibacterial agents by microbiological and molecular techniques. Expert Opinion on Investigational Drugs, 13(8), 1045-1063.
    • Howden, B. P., & Grayson, M. L. (2006). Dumb and dumber—the potential waste of a useful antistaphylococcal agent: emerging fusidic acid resistance in Staphylococcus aureus. Clinical Infectious Diseases, 42(3), 394-400.

    Digoksin

    Ticari isimler; Digoxin Sandoz®, Juvisé®, Lanitop

    “Digoksin” terimi, yüksük otu bitkisinin cins adı olan “Digitalis”ten ve farmakolojide doğal kaynaklardan türetilen maddeleri belirtmek için sıklıkla kullanılan “-in” son ekinden türetilmiştir. “Digi-” öneki, gelişiminin temel taşı olan bitkiye saygı duruşunda bulunurken, “-oxin” ise bitkinin organik kimyasal doğasını ifade eder.

    Digoksin, yüksük otu bitkisinden elde edilen, kalp yetmezliği ve kardiyak aritmiler gibi çeşitli kalp rahatsızlıklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılan güçlü bir kardiyak glikozittir. Tedavi aralığının dar olması ve yeni ilaçların bulunması nedeniyle kullanımı yıllar içinde azalmış olsa da tıbbi ilgi konusu olmaya devam ediyor. Bu makale Digoksin’in farmakolojik yönlerini, klinik endikasyonlarını ve güvenlik hususlarını ele almaktadır.

    Kimyasal Yapı ve Etki Mekanizması

    Digoksin, diğer bir kalp glikozidi olan Digitoksin’den, 12. karbon atomunda bir hidrojen molekülüne sahip olmasıyla ayrılır. Bu yapısal varyasyon farmakokinetiğini ve farmakodinamiğini etkiler.

    Digoksinin temel etki mekanizması, kalp kası hücrelerinde Na+/K+-ATPaz’ın inhibisyonunu içerir. Bu inhibisyon, Na+ ve Ca2+ değişimini bozar, hücre içi Ca2+ konsantrasyonunun artmasına neden olur, bu da kalp kası kasılmalarının gücünü ve hızını artırır. Ek olarak ilacın baroreseptörlerin duyarlılığını arttırdığı ve nörohormonal etkilerini de açıkladığı düşünülmektedir.

    Kalp Kası Üzerindeki Klinik Etkiler

    Digoksin, aşağıda belirtildiği gibi kalp kası fonksiyonu üzerinde birkaç önemli etki gösterir:

    • Pozitif İnotropik Etki: Kalp kası kasılmalarının kuvvetini ve hızını artırır.
    • Negatif Kronotropik Etki: Kalp atış hızını düşürür.
    • Negatif Dromotropik Etki: Kalpteki elektriksel uyarıların iletimini yavaşlatır.
    • Pozitif Bathmotropik Etki: Ventrikül kaslarının uyarılabilirliğini arttırır.

    Sonuç olarak digoksin atım hacmini iyileştirir, böbreklere kan akışını artırır ve idrar çıkışının artmasına yol açar. Ancak bu pozitif inotropik etkiler yalnızca sağlıklı kalp kası liflerinde görülür.

    Klinik uygulamalar

    Digoksin öncelikle akut ve kronik kalp yetmezliğinin yanı sıra atriyal fibrilasyon ve çarpıntının tedavisinde kullanılır. Dozaj ürün yönergelerine göre yapılır ve ilacın dar terapötik aralığı nedeniyle yakın takip gerektirir. Böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastalarda doz ayarlaması gereklidir.

    Kontrendikasyonlar ve Etkileşimler

    Digoksin, aşırı duyarlılık, dijital zehirlenmesi, bazı kardiyak aritmiler gibi çeşitli durumlarda ve hipokalemi, hiperkalsemi ve hipomagnezemi gibi elektrolit dengesizliklerinin varlığında kontrendikedir.

    İlaç, P-glikoproteinin bir substratıdır ve bu taşıyıcının inhibitörleri, digoksin serum seviyelerini yükseltebilir. Glikozit toksisitesinin artması nedeniyle kalsiyumun digoksinle birlikte intravenöz olarak uygulanmaması gerekir. Beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri ve diüretikler gibi bazı ilaçlar digoksinle etkileşime girebilir ve dikkatli takip gerektirir.

    P-glikoprotein üzerindeki etki

    Hem Digoksin hem de Eliquis, P-glikoprotein taşıma sisteminin substratlarıdır. Bu nedenle, bunların eş zamanlı alınması her ilacın düzeyini etkileyebilir ve dikkatli izlemeyi gerektirir. Digoksin seviyelerindeki bir artış digoksin toksisitesine yol açabilirken, Eliquis’in yüksek seviyeleri aşırı kanamaya neden olabilir.

    Böbrek yetmezliği
    Her iki ilaç da kısmen böbrekler yoluyla atılır. Böbrek yetmezliği olan hastalarda doz ayarlaması ve böbrek fonksiyonunun izlenmesi gerekebilir.

    Hemodinamik Etkiler
    Digoksinin pozitif inotropik etkileri, Eliquis gibi kalp kasılması üzerinde herhangi bir yararlı etki göstermeyen ancak pıhtı oluşumunu önlemek için gerekli olan antikoagülanlar tarafından bir şekilde dengelenebilir. Hastanın klinik durumuna bağlı olarak ilaçlardan birinin veya her ikisinin dozajının ayarlanmasına ihtiyaç duyulabilir.

    Polifarmasi
    Digoksin ve antikoagülanlar arasındaki etkileşim diğer ilaçlardan etkilenebileceğinden, diğer antiaritmikler, diüretikler veya antitrombosit ajanlar da dahil olmak üzere birden fazla ilaç kullanan hastaların özellikle dikkatli olmaları gerekir.

    Klinik Kılavuzlar
    Hem digoksin hem de antikoagülan reçete edilen hastalar için ilaç seviyelerinin, böbrek fonksiyonunun ve pıhtılaşma parametrelerinin rutin olarak izlenmesi şiddetle tavsiye edilir. Her iki ilaç sınıfının da dar terapötik pencereleri vardır ve etkileşimler kanama veya digoksin toksisitesi gibi olumsuz etkilere yol açabilir.

    Yan etkiler

    Dar terapötik penceresi nedeniyle digoksin sıklıkla kardiyak aritmiler, bulantı, kusma ve yorgunluk gibi olumsuz etkilere yol açar. Nadir durumlarda algı bozuklukları ve aşırı duyarlılık reaksiyonları gibi daha ciddi yan etkiler gözlemlenmiştir.

    Digoksin, kalp hastalıklarının tedavisinde hayati ancak karmaşık bir araç olmaya devam ediyor. Kullanımı, farmakolojik profilinin, ilaç etkileşim potansiyelinin ve yakın terapötik izleme gerekliliğinin kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını gerektirir.

    Tarih

    Digoksin, yüzyıllardır bilinen botanik bir tür olan yüksük otu bitkisinin (Digitalis purpurea) yapraklarından elde edilir. Yüksük otu’nun tıbbi kullanımı, 18. yüzyılda, etkilerini titizlikle belgeleyen ve 1785 tarihli “An Account of the Foxglove” adlı kitabında dozları tavsiye eden İngiliz doktor William Withering tarafından popüler hale getirildi.

    19. ve 20. yüzyıllar boyunca yüksük otu bitkisinin aktif bileşikleri izole edildi ve sentezlendi; bu da digoksin ve dijitoksin gibi kardiyak glikozitlerin gelişmesine yol açtı. Digoksin, 1930’larda klinik uygulamaya girdi ve kalp tedavisi için daha istikrarlı ve etkili bir seçenek sundu.

    Zaman İçinde Farmakolojik Etki
    Digoksin 20. yüzyıl boyunca yaygın klinik kullanıma kavuştu. Kalp kası kasılma kuvvetini artıran güçlü inotropik etkileri nedeniyle kalp yetmezliği ve atriyal fibrilasyon gibi durumların tedavisinin temel dayanağı haline geldi. Ancak yeni ilaçların artması ve digoksinin dar terapötik penceresinin anlaşılması, son yıllarda kalp yetmezliğinde kullanımının azalmasına yol açmıştır.

    Kaynak:

    1. Smith, T. W., et al. “Digitalis. Mechanisms of action and clinical use.” New England Journal of Medicine, vol. 318, no. 6, 1988, pp. 358–365.
    2. Rathore, S. S., et al. “The prognostic value of digoxin in patients with atrial fibrillation.” Journal of the American College of Cardiology, vol. 36, no. 2, 2000, pp. 546–549.
    3. Withering, William. “An Account of the Foxglove and Some of Its Medical Uses.” 1785.
    4. Hollman, A. “William Withering (1741-1799): The Birmingham years.” Circulation, vol. 96, no. 4, 1997, pp. 1014–1016.
    5. Baskett, Thomas F. “In the arms of Morpheus: the development of morphine for postoperative pain relief.” Canadian Journal of Anaesthesia, vol. 53, no. 6, 2006, pp. 533–543.

    Click here to display content from YouTube.
    Learn more in YouTube’s privacy policy.

    Asetilsalisilik asit

    Ticari ad; Aspirin, TromboASS, Coraspin (bebek aspirini de denir)

    Asetilsalisilik asit, diğer şeylerin yanı sıra tabletler, film kaplı tabletler, efervesan tabletler, çiğnenebilir tabletler ve doğrudan granüller şeklinde mevcuttur. Orijinal Aspirin® ve Aspirin Cardio®’ya ek olarak başka ürünler ve jenerikler de mevcuttur. Bu makale ağrı ve ateş tedavisi ile ilgilidir. Aspirin®, 1899’da Bayer tarafından piyasaya sürüldü.

    • Spir asidi eksikliği. (bkz: a) (bkz: spir)
    • Thrombositlerin pıhtılaşmasını engeller. Hücrelerde bulunan COX enzimini engeller.
    • Asetilsalisilik asit, analjezik, antipiretik, anti-enflamatuar ve antiplatelet özelliklere sahip salisilat grubundan steroidal olmayan bir anti-enflamatuardır.
    • Etkiler, siklooksijenaz enziminin inhibisyonuna ve prostaglandin oluşumunun inhibisyonuna dayanır.
    • Asetilsalisilik asit, çeşitli nedenlerin ağrı ve ateşinin semptomatik tedavisinde kullanılır. ASA trombozu önlemek için düşük ve günde bir kez uygulanır. İlaçlar genellikle yeterli sıvı içeren yemeklerle veya yemeklerden sonra alınır.
    • En yaygın olası yan etkiler mikro kanama, mide rahatsızlığı, hazımsızlık, astım, bulantı, kusma ve ishaldir.

    Kimyasal

    yapı

    • Asetilsalisilik asit (C9H8O4, Mr = 180.2 g / mol) beyaz, kokusuz, kristal toz veya renksiz kristaller halinde mevcuttur ve suda çok az çözünür.
    • Salisilik asidin asetillenmiş bir türevidir ve salisilatlar grubuna (salisilik asit ve asetik asit esterleri) aittir.
    • Asetik anhidrit ile sentezlenebilir.
    • Salisilik asit ayrıca organizmada emilim sırasında ve sonrasında oluşan ana metabolittir.
    • Nemli havada asetik asit oluşur ve toz sirke kokusu almaya başlar.

    sentez

    Asetilsalisilik asit sentezi için salisilik asit, asetik anhidrit ile asetillenir. Biraz sülfürik asit veya fosforik asit katalizör görevi görür. Salisilik asit bir nükleofil ve asetik anhidrit bir elektrofil görevi görür.

    Trombo Ass ve Metabolik Sendrom

    Metabolik sendrom, kardiyovasküler hastalık ve tip 2 diyabetin gelişimini teşvik ettiği görülen, birbiriyle ilişkili metabolik risk faktörlerinin bir kümesidir. Genellikle Trombofili Değerlendirmesinin kısaltması olarak kullanılan Trombo Ass, pıhtı oluşumu riskini belirlemek için yapılan tanısal bir değerlendirmedir. Hem Trombo Ass hem de metabolik sendrom, kardiyovasküler tıp alanında temel faktörlerdir. Bu makale ikisi arasındaki ilişkiye ışık tutacak ve bunların klinik sonuçlarını tartışacaktır.

    Metabolik Sendrom: Kısa Bir Arka Plan
    Metabolik sendrom, yüksek kan şekeri, yüksek tansiyon, anormal lipit seviyeleri ve artan bel çevresi gibi bir grup durumla karakterize edilir. Kalp hastalıkları, felç ve tip 2 diyabet riskini artırır.

    Trombo Ass: Bir Teşhis Aracı
    Thrombo Ass, tipik olarak genetik veya edinilmiş faktörlerin neden olduğu aşırı pıhtı oluşumu riskini değerlendirir. Değerlendirme genellikle pıhtılaşma faktörlerini, proteinleri ve bazen de genetik testleri ölçmek için kan testlerini içerir.

    Kesişme: Pıhtılaşma ve Metabolik Sendrom
    Çalışmalar metabolik sendromun bireyleri protrombotik durumlara yatkın hale getirebileceğini göstermiştir. Bu, Thrombo Ass’i özellikle metabolik sendromlu hastalar için uygun kılmaktadır. Çoğunlukla metabolik sendromda bulunan pro-inflamatuar belirteçlerin yüksek seviyeleri de daha yüksek pıhtı oluşumu riskine katkıda bulunabilir.

    Klinik uygulamalar
    Metabolik sendromun erken tanımlanması, sağlık hizmeti sağlayıcılarının önleyici tedbirler almasına olanak sağlayabilir. Benzer şekilde, pozitif bir Trombo Ass, antikoagülan tedaviye veya yaşam tarzı değişikliklerine yol açabilir. Her iki rahatsızlığı olan hastalarda, kardiyovasküler komplikasyon risklerini azaltmak için agresif tedavi şarttır.

    Sınırlamalar ve Gelecek Yönergeler
    Metabolik sendrom ile trombofili arasındaki mekanik bağlantıların tam olarak anlaşılması için daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır. Geliştirilmiş teşhis testleri ve tedavi seçenekleri de ufukta görünüyor.

    Trombo Ass ile metabolik sendrom arasındaki ilişkinin anlaşılması, kardiyovasküler risk faktörlerinin kapsamlı yönetimi için çok önemlidir. Anlayışımız derinleştikçe ilişkili komplikasyonları tedavi etme ve önleme yeteneğimiz de derinleşecektir.

    Asetilsalisilik Asit (Aspirin) Etki Mekanizması:

    Yaygın olarak aspirin olarak bilinen asetilsalisilik asit, analjezik, antipiretik ve anti-inflamatuar özelliklere sahip nonsteroid anti-inflamatuar bir ilaçtır (NSAID). Vücutta iltihap, ağrı ve ateşe neden olan bazı maddelerin sentezini inhibe ederek çalışır.

    Daha spesifik olarak, aspirin siklooksijenaz-1 (COX-1) ve siklooksijenaz-2 (COX-2) enzimlerini geri dönüşümsüz olarak inhibe eder. Bu enzimler, enflamasyon, ağrı hissi, ateş ve trombosit agregasyonunda kilit rol oynayan prostaglandinlerin ve tromboksanların üretiminde rol oynar. Aspirin bu enzimleri inhibe ederek bu etkileri azaltır.

    Trombosit agregasyonunu inhibe ederek pıhtı oluşumunu önlediği antiplatelet etkisi, kalp krizi ve felçlerin önlenmesinde faydalıdır. Bu, trombosit COX-1 enziminin geri dönüşümsüz asetilasyonu ile elde edilir, böylece güçlü bir trombosit agregatörü ve vazokonstriktör olan tromboksan A2 üretimi engellenir.

    Asetilsalisilik Asidin (Aspirin) Yan Etkileri:

    Aspirin yaygın olarak kullanılmasına ve birçok insan için genellikle güvenli olmasına rağmen, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli yan etkilere neden olabilir:

    Gastrointestinal sorunlar: Aspirin mide zarını tahriş ederek gastrit, ülser ve gastrointestinal kanamaya neden olabilir. Belirtiler mide ekşimesi, hazımsızlık, bulantı ve kusmayı içerebilir.

    Kanama: Antiplatelet etkisi nedeniyle aspirin kanama riskini artırabilir. Bu, ameliyat geçiren veya kanama bozukluğu olan kişiler için bir endişe kaynağı olabilir.

    Aşırı duyarlılık reaksiyonları: Bazı kişiler aspirine karşı alerjik reaksiyon gösterebilir; bu da kurdeşen, yüzde şişme, astım atakları ve anafilaksi ile sonuçlanabilir.

    Kulak çınlaması ve işitme kaybı: Yüksek dozda aspirin tinnitusa (kulak çınlaması) ve potansiyel işitme kaybına neden olabilir.

    Reye Sendromu: Nadiren de olsa, viral enfeksiyonu olan çocuk ve gençlerde aspirin kullanımı, karaciğer ve beyinde şişmeye neden olabilen ciddi bir durum olan Reye Sendromuna yol açabilir.

    Böbrek yetmezliği: Uzun süreli yüksek doz aspirin kullanımı böbrek fonksiyonlarında azalmaya yol açabilir.

    Bu yan etkiler mümkün olsa da, herkeste ortaya çıkmadığını unutmamak önemlidir. İnsanlar aspirin tedavisine başlamadan önce potansiyel fayda ve riskleri tartmak için sağlık uzmanlarına danışmalıdır.

    Kaynak:

    1. Vane JR, Botting RM. The mechanism of action of aspirin. Thromb Res. 2003;110(5-6):255-8.
    2. Patrono C, Baigent C. Nonsteroidal anti-inflammatory drugs and the heart. Circulation. 2014;129(8):907-16
    3. Grundy, Scott M., et al. “Diagnosis and management of the metabolic syndrome.” Circulation 112.17 (2005): 2735-2752.
    4. Mertens, Ilse, and Luc F. Van Gaal. “Obesity, haemostasis and the fibrinolytic system.” Obesity reviews 3.2 (2002): 85-101.

    Click here to display content from YouTube.
    Learn more in YouTube’s privacy policy.

    Tarih

    Aspirin olarak da bilinen asetilsalisilik asidin (ASA) geçmişi antik çağlara kadar uzanmaktadır. Sümerler ve Mısırlılar ağrı ve ateşi tedavi etmek için söğüt kabuğu kullanmışlardır ve eski Yunanlılar ve Romalılar da tıbbi özellikleri için söğüt kabuğu kullanmışlardır.

    19. yüzyılda bilim insanları söğüt kabuğundaki aktif bileşen olan salisini izole etmeye ve sentezlemeye başladılar. 1897 yılında Bayer şirketi için çalışan Alman kimyager Felix Hoffmann, salisini asetilleyerek aspirin olarak adlandırılan asetilsalisilik asidi oluşturdu.

    Aspirin ilk olarak 1899 yılında piyasaya sürüldü ve kısa sürede dünyanın en popüler ilaçlarından biri haline geldi. Aspirin ağrı, ateş, iltihaplanma ve kalp hastalığı gibi çok çeşitli durumları tedavi etmek için kullanılır.

    Aspirin çoğu insan için güvenli ve etkili bir ilaçtır, ancak mide rahatsızlığı ve kanama gibi bazı yan etkileri olabilir. Ülser veya kanama bozuklukları gibi belirli tıbbi durumları olan kişiler, doktorlarıyla konuşmadan aspirin almamalıdır.

    Aspirinin tarihi uzun ve büyüleyici bir tarihtir. Bir bitki ilacı olarak mütevazı başlangıcından dünyanın en yaygın kullanılan ilaçlarından biri haline gelmesine kadar aspirinin insan sağlığı üzerinde derin bir etkisi olmuştur.

    İşte aspirin tarihindeki bazı önemli dönüm noktaları:

    • 1763: Rahip Edward Stone, Royal Society’nin Philosophical Transactions dergisinde söğüt kabuğunun ateş düşürücü etkilerini anlatan bir mektup yayınladı.
    • 1828: Johann Andreas Buchner söğüt kabuğundan salisini izole eder.
    • 1859: Hermann Kolbe salisilik asidi sentezler.
    • 1897: Felix Hoffmann asetilsalisilik asidi (aspirin) oluşturmak için salisilik asidi asetilleştirir.
    • 1899: Aspirin ilk olarak Bayer tarafından pazarlandı.
    • 1971: John Vane aspirinin prostaglandin üretimini engellediğini keşfeder.
    • 1982: Aspirin, kalp krizlerinin önlenmesi için FDA tarafından onaylandı.

    Aspirin uzun ve hikayeli bir geçmişe sahip olağanüstü bir ilaçtır. Dünya çapında milyonlarca insanın ağrı ve acılarını dindirmeye yardımcı olmuştur ve modern tıbbın önemli bir parçası olmaya devam etmektedir.