- Bkz. Trunkus: Birkaç dala ayrılan daha büyük bir damar gövdesi için kullanılan genel bir terim.
- Bkz. costa-cervicalis: Verilen anatomik yapılarla ilişkili olarak kaburgalar (kosta) ile boyun (serviks) arasındaki bağlantıyı ifade eder.
Kostoservikal gövde, boyun ve göğse kan sağlayan subklavyen arterin önemli bir atardamar dalıdır. Bu arter tipik olarak subklavyen arterin ikinci kısmından kaynaklanır ve iki ana dala ayrılır: Arteria cervicalis profunda (derin servikal arter) ve Arteria intercostalis suprema (süprem interkostal arter).
- Derin servikal arter: Bu dal, boyun dorsal kasları boyunca yukarı ve arkaya doğru uzanır ve boyun kasları ve vertebra gövdeleri de dahil olmak üzere boynun derin yapılarını besler.
- Üst interkostal arter: Aşağı ve öne doğru uzanır ve ilk iki kaburga arası boşluğunu (kostal boşluklar) besler. Bu atardamar özellikle göğüs üst duvarına kan gitmesi açısından önemlidir.
Anatomik pozisyon ve varyasyonları:
Kostoservikal gövde anatomik pozisyonu ve dallanması bakımından bazı farklılıklar göstermektedir. Genellikle sağ tarafta ön skalen kasının arkasında ortaya çıkar, sol tarafta ise sol subklavian arterin toraks içinde daha derin seyretmesi nedeniyle daha medialde yerleşir. Bazı durumlarda boyun ve üst göğüs duvarının daha küçük kas ve dokularını besleyen ek dallar da bulunabilir.
Klinik önemi:
Kostoservikal gövde bazı tıbbi işlemlerde, özellikle kateter bazlı vasküler girişimlerde veya subklavyen arterin cerrahi olarak açığa çıkarılmasında önemli olabilir. Brakiyal pleksus ve sempatik sinir gövdesi gibi önemli sinir yapılarına yakın konumu nedeniyle, doğru anatomik bilgi cerrahlar ve radyologlar için büyük önem taşımaktadır.
Keşif
Antik ve erken anatomi çalışmaları (yaklaşık MS 2. yüzyıl)
- Bergama’lı Galen arter anatomisi üzerine ilk sistematik çalışmaları gerçekleştirmiş olmasına rağmen, subklavian arter ve dallarının, kostoservikal gövde de dahil olmak üzere, tam tanımı henüz bulunamamıştır. Çalışmaları daha sonraki anatomi araştırmalarının temelini oluşturdu.
Anatomi Rönesansı (16. yüzyıl)
- Andreas Vesalius, 1543 yılında insan vücudunun anatomisini daha ayrıntılı bir şekilde ortaya koyduğu De humani corporis fabrica adlı eserini yayınladı. Bu çalışmada subklavian arterler daha detaylı olarak tanımlanmış olmasına rağmen kostoservikal gövde henüz net olarak çizilmemiştir.
Modern zamanlarda (19. yüzyıl) detaylı anlatım
- Henry Gray, 1858 yılında subklavyen arter ve dallarının, kostoservikal gövde de dahil olmak üzere, ilk kapsamlı ve sistematik açıklamalarından birini içeren Gray’s Anatomy adlı eserini yayınladı. Bu anatomi biliminde önemli bir ilerlemeydi.
Modern anatomik çalışmalar ve görüntüleme teknikleri (20. yüzyıl)
- Anjiyografi ve diğer görüntüleme tekniklerinin gelişmesiyle birlikte, kostoservikal gövdenin dalları ilk kez canlı olarak görülebildi ve daha detaylı incelenebildi. Bu, anatomik varyasyonlarının daha iyi anlaşılmasına katkıda bulundu.
Klinik önem ve girişimsel radyoloji (20. yüzyılın sonu – 21. yüzyıl)
- Kostoservikal gövdenin girişimsel radyoloji ve vasküler girişimlerdeki önemi, özellikle subklavyen arter kateterizasyonunda ve torasik girişimlerde giderek daha fazla anlaşılmaktadır. Olası varyasyonların kesin lokalizasyonu ve anlaşılması cerrahi ve radyoloji açısından klinik önem kazanmıştır.
İleri Okuma
- Galen (200 A.D.). De usu partium corporis humani. Pergamon.
- Vesalius, A. (1543). De humani corporis fabrica. Basel: Johannes Oporinus.
- Gray, H. (1858). Anatomy: Descriptive and Surgical. London: John W. Parker and Son.
- Standring, S. (2016). Gray’s Anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice (41st ed.). Elsevier Health Sciences.
- Moore, K. L., Dalley, A. F., & Agur, A. M. R. (2013). Clinically Oriented Anatomy (7th ed.). Lippincott Williams & Wilkins.
- Netter, F. H. (2014). Atlas of Human Anatomy (6th ed.). Saunders.
