Vajina

tarafından | Nis 13, 2015 | Anatomi, Jinekoloji | 0 yorum

1. Etimolojik Köken ve Tarihsel Arka Plan

Latince vagina “kılıf” ya da “kın” anlamına gelir ve genellikle bir kılıcı taşıyan koruyucu kılıfı ifade eder. Bu anlamıyla vajina, anatomik olarak penisin veya doğum sırasında bebeğin geçişine izin veren bir kanal gibi işlev gören yapıyı mecaz yoluyla tanımlar.

Antik Yunanca’da ise vajinayı doğrudan karşılayan bir kelime olan κόλπος (kolpos), hem “iç boşluk” hem de “koy, körfez” gibi içe doğru girinti oluşturan anatomik yapıları betimlemek için kullanılır. Kolpos sözcüğü de vajinanın içe doğru kıvrılan, elastik kanal yapısını vurgular.

2. Anatomik ve Fizyolojik Özellikler

2.1 Genel Anatomik Yapı

Vajina, kadın iç genital organlarından biridir ve anatomik olarak vulva ile uterus arasında yer alan müsküler, elastik bir kanaldır. Ortalama olarak:

  • Bakirelerde: Uzunluğu 8–9 cm, çapı yaklaşık 2.5–3 cm’dir.
  • Cinsel açıdan aktif ve doğum yapmış kadınlarda: Duvarlar daha gevşek olabilir ve uzunluk 10–12 cm’ye kadar çıkabilir.

Vajina, doğum sırasında serviksten vajinal vestibüle kadar doğrudan doğum kanalının bir parçası hâline gelir.

2.2 Komşuluk ve İlişkili Yapılar

  • Üstte: Uterus ve serviks
  • Önde: Mesane ve üretra
  • Arkada: Rektum

Vajina, labia minora tarafından çevrelenen vajinal açıklık (introitus vaginae) aracılığıyla dış genital bölgeye açılır.

2.3 Histolojik Katmanlar

Vajina, histolojik olarak dört temel katmandan oluşur:

  1. Mukozal tabaka (non-keratinize çok katlı yassı epitel)
  2. Lamina propria (damar ve lenfatik bakımından zengin gevşek bağ dokusu)
  3. Müsküler tabaka (dairesel ve longitudinal düz kas lifleri)
  4. Adventisya (vajinayı çevreleyen bağ dokusu)

2.4 Mikrobiyal Flora: Döderlein Basilleri

Vajinal ortamda, laktik asit üreten Lactobacillus türleri, özellikle Döderlein basilleri, baskın mikrobiyota öğeleridir. Bu bakteriler:

  • Glikojen içeriğini fermente ederek laktik asit üretirler,
  • Böylece pH’ı asidik (3.5–4.5) tutarlar,
  • Patojen mikroorganizmalara karşı savunma sağlarlar.

3. Gelişimsel Biyoloji

Embriyolojik olarak vajina, hem paramezonefrik (Müller kanalı) hem de ürogenital sinüs kaynaklı çift kökenlidir. Üst üçte birlik kısmı Müller kanallarından, alt üçte ikilik kısmı ise ürogenital sinüsten gelişir.

4. Vajinaya Ait Klinik Terimler ve Patolojiler

  • Vajinal (vagin-al): Vajinaya ait anlamında sıfattır.
  • Vajinit (vagin-itis): Vajinal mukozanın iltihabıdır. Etkenleri:
    • Bakteriyel vajinozis (Gardnerella vaginalis)
    • Mantar enfeksiyonları (Candida albicans)
    • Trikomonas vajiniti (Trichomonas vaginalis)
  • Vajinal prolapsus (uterin prolapsus): Uterusun vajina içerisinden dışarıya doğru sarkması durumudur. Genellikle pelvik taban kaslarının zayıflamasıyla ilişkilidir.

5. Vajinanın İşlevleri

Vajina, kadın üreme sisteminde üç ana işlevi yerine getirir:

  1. Cinsel ilişki sırasında penisin girebildiği elastik bir geçit.
  2. Menstruel akıntının dışarı atılmasını sağlayan kanal.
  3. Doğum sırasında bebeğin geçiş yaptığı doğum kanalı.

Ayrıca vajina, kadın genital sisteminin dış ortama açılan kısmı olarak savunma bariyeridir.

6. Vajina ile Vulva Arasındaki Fark

  • Vajina, iç genital organlardan biridir; dışarıdan doğrudan görülmez.
  • Vulva, dış genital organların tümünü kapsar: mons pubis (mons veneris), labia majora, labia minora, klitoris, vestibüler yapılar.

7. Pedagojik Yaklaşım: Çocuklara Vajinanın Açıklanması

Çocuklara vücutlarına dair bilgi verilirken:

  • Doğru terminoloji kullanılmalıdır: vajina, penis, vulva gibi.
  • Yaşa uygun açıklamalar yapılmalıdır:
    • Küçük bir çocuğa: “Vajina, senin özel bir vücut kısmın. Bebekler oradan doğar. Ayrıca çişinin geldiği yere yakın bir yerde bulunur.”
  • Utanç ya da tabulaştırma içermeyen, tarafsız ve doğrudan bir dil tercih edilmelidir.
  • Mahremiyet kavramı da bu yaşta öğretilmelidir: “Bu bölgelere sen istemedikçe kimse dokunamaz.”

8. Sosyolinguistik Not

Bazı toplumlarda, vajina kelimesi utanç verici ya da tabu sayılabildiği için çeşitli örtülü deyimler (örneğin: “orası”, “özel yer”) kullanılır. Ancak çağdaş pedagojik ve tıbbi yaklaşımlar, doğru anatomik terminolojinin erken yaşlarda benimsetilmesinin bireysel ve toplumsal sağlık açısından daha işlevsel olduğunu vurgular.

Keşif

1. Antik Dönem (MÖ 5. yüzyıl – MS 2. yüzyıl)

🔹 Hipokrat (MÖ 460–370)

Hipokrat okulunda vajina, uterus ile dış dünya arasında bir geçit olarak kavramsallaştırılır. Anatomiye dayalı tanımlar az olsa da, vajinanın doğum ve regl ile ilişkili işlevi vurgulanır.

🔹 Aristoteles (MÖ 384–322)

Vajinayı “doğurganlığın iletim yolu” olarak tanımlar. Onun için dişil organizma daha çok potansiyel bir alıcı olarak betimlenir.

🔹 Soranus ve Galenos (MS 1.–2. yy.)

Galenos, vajinanın uterusla bağlantılı ve dış dünyaya açılan bir kanal olduğunu hayvan disseksiyonlarıyla belirtmiştir. Vajinanın nemli, mukozal yapıda olduğu varsayılmış; bu bilgi yüzyıllarca tıbbın temelini oluşturmuştur.

2. İslam Tıbbı ve Orta Çağ (8.–13. yüzyıl)

🔹 İbn Sina (980–1037)

“El-Kanun fi’t-Tıbb” adlı eserinde vajina, uterusun bir uzantısı olarak değerlendirilir. Vajinal hastalıklar, doğum güçlükleri ve cinsel birliktelikle ilgili sorunlar klinik semptomatoloji bağlamında tanımlanır.

🔹 İbn Rüşd (Averroes, 1126–1198)

İbn Rüşd, “Kitab al-Külliyyat fi al-Tibb” (Colliget) adlı eserinde kadın genital sistemiyle doğurganlık arasındaki ilişkiyi detaylandırır. Özellikle vajinal hastalıkların kısırlık üzerindeki etkisini inceler. Ona göre:

  • Vajinanın iltihaplı hastalıkları ve yapısal bozuklukları, uterusa sperm geçişini engelleyebilir.
  • Ayrıca cinsel ilişki sırasında vajinal ortamın “doğal sıcaklık” ve “nemlilik” dengesinde olması gerektiğini savunur.
    İbn Rüşd, fizyolojik ve patolojik olgular arasında nedensellik kurmaya çalışan ilk hekim-felsefecilerden biridir.

3. Rönesans ve Modern Anatomik Dönem (15.–19. yüzyıl)

🔹 Andreas Vesalius (1514–1564)

1543 yılında yayımladığı De Humani Corporis Fabrica adlı eserde, vajina kadavra üzerinde anatomik olarak ilk kez doğru biçimde çizilir. Vajinanın uterusla bağlantısı ve dış genital yapılarla olan ilişkisi ilk kez görsel olarak netleştirilmiştir.

🔹 Latince “vagina” teriminin teknikleşmesi

  1. yüzyıldan itibaren, vagina terimi, tıbbi literatürde sistematik biçimde kullanılmaya başlanmıştır. Thomas Bartholin ve takipçileri bu terimi “doğum kanalının iç kını” anlamında yerleştirmiştir.

4. Mikrobiyolojik ve Fizyolojik Açılım (19.–20. yüzyıl)

🔹 Albert Döderlein (1892)

Döderlein, vajinada bulunan laktik asit bakterilerini tanımlamış ve vajinanın doğal asidik ortamının önemini vurgulamıştır. Vajinal flora ve savunma mekanizmaları biyolojik olarak tanımlanmaya başlanmıştır.

🔹 20. yüzyıl

Histolojik sınıflamalar (epitel, kas, bağ doku), embriyolojik kökenler (Müller kanalı ve ürogenital sinüs), cinsel işlev bozuklukları, vajinit tipleri ve vajinal doğum mekanizmaları sistematik biçimde ele alınmıştır.

İleri Okuma
  1. Galenos. (MS 2. yy.). De Usu Partium Corporis Humani.
  2. İbn Sina. (1025). El-Kanun fi’t-Tıbb.
  3. İbn Rüşd. (1180). Kitab al-Külliyyat fi al-Tibb (Colliget).
  4. Vesalius, A. (1543). De Humani Corporis Fabrica Libri Septem. Basel: Oporinus.
  5. Bartholin, T. (1651). Anatomia Reformata.
  6. Döderlein, A. (1892). Das Scheidensekret und seine Bedeutung für das Puerperalfieber. Archiv für Gynäkologie, 42(1), 1–28.
  7. Gray, H. (1918). Anatomy of the Human Body. Philadelphia: Lea & Febiger.
  8. Netter, F. H. (1989). Atlas of Human Anatomy. CIBA.
  9. Moore, K. L., & Persaud, T. V. N. (2003). The Developing Human: Clinically Oriented Embryology. Saunders.
  10. Hogerzeil, H. V. et al. (2004). Guidelines for vaginal infections in primary care. Bulletin of the World Health Organization, 82(2), 99–107.
  11. Curtis, B. A. & Schober, J. M. (2006). Language and the body: Teaching children about genitalia. Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology, 19(4), 267–273.
  12. Brotto, L. A., & Smith, K. B. (2021). Sexual health and rehabilitation. Lancet, 398(10304), 234–246.

Click here to display content from YouTube.
Learn more in YouTube’s privacy policy.

Open "Lazerle Vajina Daraltma (Vajinal Rejuvenasyon) Ameliyatı." directly

Bir Cevap Yazın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.