Vizüel Analog Skala (VAS)

Psikolojideki Tarihsel Kökler

VAS’ın kökenleri, Hayes ve Paterson’ın 1921’de grafik derecelendirme yöntemini tanıtmasıyla 1920’lerin başına kadar uzanmaktadır. Psychological Bulletin’de yayınlanan “Grafik Derecelendirme Yönteminin Deneysel Gelişimi” adlı makaleleri, daha sonra VAS olarak tanınacak olan şeyin temel çalışması olarak yaygın olarak alıntılanmıştır (Hayes ve Paterson, 1921). Bu yöntem, her iki ucunda tanımlayıcı çapa bulunan sürekli bir çizgi içeriyordu ve katılımcıların refah veya bir duygunun yoğunluğu gibi öznel bir durumu belirtmek için konumlarını işaretlemelerine olanak tanıyordu. Bu yaklaşım, ayrı kategori ölçeklerinden önemli ölçüde uzaklaşarak daha ayrıntılı bir ölçüm sunuyordu.

Daha fazla gelişme, 1923’te Max Freyd’in Eğitim Psikolojisi Dergisi’nde yayınlanan “Grafik Derecelendirme Ölçeği” adlı makalesiyle geldi. Freyd, kavramı genişleterek psikolojik deneyler için basitliğini ve kesinliğini vurguladı (ResearchGate). Asla kullanılmayabilecek aşırı uç nokta etiketlerinden kaçınmak gibi iyileştirmeler önerdi ve bu da metodolojiyi iyileştirmeye yardımcı oldu. Bu erken çalışmalar, grafik derecelendirme ölçeğini sürekli ölçüm için bir araç olarak belirleyerek VAS için temel oluşturdu.

Yeung ve Wong tarafından 2019 yılında Frontiers in Human Neuroscience’da yayınlanan bir bibliyometrik analiz, Hayes ve Paterson’ı (1921) temel referans olarak doğrulamak için “referans yayın yılı spektroskopisi” (RPYS) kullandı ve bunu 1921’den 2007’ye kadar olan atıf yapılan eserler zaman çizelgesindeki ilk zirve olarak tanımladı (Yeung ve Wong, 2019). Bu çalışma, 958 makaleden 32.569 referansı analiz ederek VAS’ın psikolojideki tarihsel kökünü güçlendirdi. Ancak, Shiina’nın 2021’deki bir yorumunda, Hayes ve Paterson’ın makalesinin 1920 konferansından bir özet olduğu ve ikinci yazarın adının Patterson yerine Paterson olması gibi hatalar içerdiği ve bu durumun ayrıntılarında bazı sınırlamalar olduğunu gösterdiği belirtildi (Shiina Yorumu).

Tıbbi Uygulamalara Geçiş

VAS kavramı psikolojide ortaya çıkmış olsa da, tıpta uygulanması 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmaya başladı. Aitken (1969) ve Zealley ve Aitken (1969), ScienceDirect Topics’te (ScienceDirect Topics) belirtildiği gibi, VAS’ı tıbbi bağlamlarda kullanan ve tek maddeli ruh hali ölçekleri oluşturan ilk kişiler arasındaydı. Bu, psikolojik araştırmanın ötesinde klinik ortamlara, özellikle de ağrı ve yaşam kalitesi gibi hasta tarafından bildirilen sonuçları değerlendirmek için kullanımını genişleten önemli bir anı işaret etti.

1973’te Patrick ve diğerleri, varsayımsal sağlık durumlarının açıklamaları için değerler türetmek üzere VAS’ı kullanan ilk kişiler olarak kaydedildi ve tıbbi araştırmalardaki rolünü daha da sağlamlaştırdı (ScienceDirect Topics). 1976’da Priestman ve Baum muhtemelen VAS için “doğrusal analog öz değerlendirme” terimini tanıttı ve bunu kanser hastaları arasında yaşam kalitesini değerlendirmek için kullandı ve klinik çalışmalardaki çok yönlülüğünü vurguladı (ScienceDirect Topics).

Evrim ve Standardizasyon

VAS, “ağrı yok”tan “mümkün olan en kötü ağrı”ya kadar olan çapalara sahip tipik 100 mm yatay çizgi gibi formata odaklanan standardizasyon çabalarıyla on yıllar boyunca evrimleşti. Physiopedia, Woodforde ve Merskey’in bu tanımlayıcılarla VAS ağrı ölçeğinin çeşitli rahatsızlıkları olan hastalarda kullanımını ilk bildiren kişiler olduğunu, ancak kaynaklarda kesin tarihin belirtilmediğini, muhtemelen 1960’larda veya 1970’lerde olduğunu belirtiyor (Physiopedia). Bu dönemde VAS, basitliği ve yüksek uygulanabilirliği nedeniyle özellikle ağrı ölçümü için epidemiyolojik ve klinik araştırmalarda yaygın bir araç haline geldi.

1. Hayes, M. H. S., & Patterson, D. G. (1921). Experimental development of the graphic rating method. Psychological Bulletin, 18(2), 98–99.
   (Erste methodologische Grundlage grafischer Skalen, aus denen die VAS hervorging.)
2. Freyd, M. (1923). The graphic rating scale. Journal of Educational Psychology, 14(2), 83–102.
   (Ein klassischer Beitrag zur Etablierung grafischer Bewertungsskalen im psychologischen Bereich.)
3. Aitken, R. C. B. (1969). Measurement of feelings using visual analogue scales. Proceedings of the Royal Society of Medicine, 62(10), 989–993.
   (Frühe medizinische Anwendung der VAS zur Messung subjektiver Zustände.)
4. Huskisson, E. C. (1974). Measurement of pain. The Lancet, 304(7889), 1127–1131.
   (Ein Meilenstein in der Verwendung der VAS zur Schmerzmessung.)
5. Scott, J., & Huskisson, E. C. (1976). Graphic representation of pain. Pain, 2(2), 175–184.
   (Begründung der Verwendung der VAS als Standard zur Bewertung subjektiver Schmerzintensität.)
6. Price, D. D., McGrath, P. A., Rafii, A., & Buckingham, B. (1983). The validation of visual analogue scales as ratio scale measures for chronic and experimental pain. Pain, 17(1), 45–56.
   (Methodologische Validierung der VAS zur Schmerzquantifizierung.)