Analjezik sedasyon

Tanım

Analjezi, aynı anda sakinleştirme (sedasyon) ile ağrının ilaca dayalı olarak ortadan kaldırılmasını ifade eden tıbbi bir terimdir.
Anesteziden farklı olarak, analjezi altında olan hastalar dış uyaranlara yanıt verir ve bağımsız olarak nefes almaya devam eder.
Analjezi sırasında, “analjezik” ilaçlar ve “sedatif” ilaçlar bir arada kullanılabilir.

Arka Plan

Analjezik sedasyon, genellikle anestezik gazların (örneğin nitröz oksit) veya parenteral (damar yoluyla uygulanan) anestetiklerin kullanılmasıyla sağlanır.
Bazen oral veya parenteral sedatiflerle (örneğin benzodiazepinler) birlikte uygulanabilir.
Uygulanan anestezik ve sedatif dozuna bağlı olarak, bu yöntem kasıtlı veya kasıtsız şekilde genel anesteziye dönüşebilir.
Analjezik sedasyonun derinliği ve hastanın sedasyon seviyesi çeşitli klinik ölçeklerle (örneğin Ramsay Sedasyon Skoru) ölçülür.

Farmakoloji

Analjezik sedasyonda kullanılan başlıca ilaç grupları şunlardır:
- Benzodiazepinler: Sıklıkla kullanılanlar diazepam ve midazolam’dır; anksiyolizis ve sedasyon sağlar.
- Propofol: Kısa etkili, hızlı etki başlangıcı olan bir intravenöz anestetiktir; sedasyon ve analjezi sağlar.
- Ketamin: NMDA reseptör antagonisti; hem analjezi hem de disosiyatif anestezi etkisi vardır ve solunum depresyonu oluşturmaz.
- Opioidler: Morfin, fentanil gibi ilaçlar güçlü analjezik etki sunar, genellikle diğer sedatiflerle kombine edilir.
İlaç seçimi ve dozajı, uygulanacak işlemin tipi, süresi ve hastanın genel sağlık durumu göz önüne alınarak belirlenir.
Yan etkiler ve komplikasyonlar arasında solunum depresyonu, kardiyovasküler instabilite ve aşırı sedasyon riski bulunur.

Keşif

İleri Okuma

Ramsay, M. A. E., Savege, T. M., Simpson, B. R. J., & Goodwin, R. (1974). Controlled sedation with alphaxalone-alphadolone. British Medical Journal, 2(5920), 656-659.
Stoelting, R. K., & Hillier, S. C. (2006). Pharmacology and Physiology in Anesthetic Practice. 4th Edition, Lippincott Williams & Wilkins.
Smith, S. C., & White, P. F. (2012). Intravenous sedatives and hypnotics. In Miller, R. D. (Ed.), Miller’s Anesthesia (7th ed., pp. 805-836). Elsevier Churchill Livingstone.
Eberl, S., Koers, L., & Westhofen, M. (2019). Sedation and analgesia in the outpatient setting. Laryngo-Rhino-Otologie, 98(S 01), S146-S177.
Weingarten, T. N., Warner, M. E., & Sprung, J. (2021). Sedation and anesthesia: An update. Current Opinion in Anaesthesiology, 34(6), 696-702.