- Eski Türkçede baġır karın, gövdenin iç boşluğu + sUk → baġırsuk iç organlar
- Latincede intestinum, Yunancada enteron
Gelişimsel tarih açısından bağırsak, baş veya ön bağırsak, orta bağırsak ve son bağırsak olarak bölünen sindirim sistemi olarak anlaşılır. Daha dar anlamda mide çıkışından (pilor) anüse olan bağlantı olan ve besin hazırlama ve emiliminin temel işlevlerini yerine getiren sindirim sistemi bölümü bağırsak olarak adlandırılır.
Anatomi
Bağırsak morfolojik olarak farklı bölümlere ayrılmıştır:
- 3 ila 5 metre uzunluğunda ince bağırsak (intestinum tenue)
- Yaklaşık 1.5 metre uzunluğunda kalın bağırsak (intestinum crassum)
- Appendix vermiformis ile Caecum
- Colon ascendens (kolonun çıkan kolu)
- Colon transversum (kolonun enine dalı)
- Colon descendens (kolonun inen dalı)
- Sigmoid kolon
- Son bağırsak
- rektum
- Canalis analis (kontinans organı)
- Bağırsağın büyük kısımları, karın içinde bir mezenter ile askıya alınır (intraperitoneal pozisyon), içinden kan akışı da geçer: Çölyak gövdesinin dalları ve üst ve alt mezenterik arterler, bağırsağın ana kaynağını temsil eder.
- Otçullarda bağırsak etoburlara göre daha uzundur.
Histoloji
- Tüm bağırsak bölümleri için ortak olan, bağırsak duvarının tipik, katmanlı yapısıdır:
- Mukoza zarı (mukoza), lenf ve kan damarları olan ve sırayla katmanlı bir düz kas tabakasıyla çevrelenen bir submukozal bağ dokusu tabakasıdır.
- Kas tabakası (tunika muskularis), mikroskop altında dairesel ve uzunlamasına kas tabakaları olarak iki boyutlu projeksiyonda görünen birbirine bağlı spiral çizgiler halinde düzenlenmiştir.
- Mukoza ve tunika muskularis arasında, kas tabakası içindeki sinir lifleri ve ganglion hücreleri, submukozal pleksus ve miyenterik pleksus ağı bulunur. Bunlar enterik sinir sistemini (EsS) temsil ederler.
- Dışa doğru, bağırsak retroperitoneal seyrinde bağ dokusu (‘tunica adventitia’) ile sınırlanır, intraperitoneal bölümler periton viseral serozası (‘tunica serosa’) ile çevrelenir.
Bağırsak florası
- Bağırsağın tamamında bakteri kolonizasyonu vardır.
- Alt ileumda, bağırsak içeriğinin ml’si başına yaklaşık 10³–10⁶ bakteri vardır.
- Kolonda önemli ölçüde daha fazla mikrop (10¹⁰-10¹¹) bulunur. Yaklaşık 400 bakteri türü bilinmektedir:
- Bunların % 99’u anaerobik ve yalnızca% 1’i aerobiktir.
Fizyoloji
- Bağırsağın farklı bölümleri çok çeşitli işlevleri yerine getirir: özellikle ince bağırsak bölgesinde, kekik enzimatik olarak ayrılır ve besin bileşenleri emilir. Sindirim sırasında suyla karıştırılan kekikten iyonlar ve sıvı çekilir ve metabolik son ürünler safra yoluyla bağırsak lümenine atılır.
- Ek olarak, bağırsak immünolojik görevleri yerine getirir; Bunun için morfolojik bağıntılar, örneğin Peyer plakları veya bağırsak lenf düğümleridir. Özellikle kolon bölümleri, patojenik olmayan bakterilere ek olarak fakültatif patojenik maddeler ve mantarlar içeren fizyolojik olarak ilgili bir bağırsak florasına sahiptir.
Klinik
Teşhis
- Patolojik değişiklikler için bağırsağın her bölümünü incelemenin çok sayıda yolu vardır. Bunlar şunları içerir:
- Endoskopi (duodenoskopi, kolonoskopi, rektoskopi vb.)
- Kapsül endoskopi
- Sonografi
- MR
- Röntgen (karın genel görünümü, kontrast madde ekranı)
- BT
Bağırsakta Ayna Oluşumu
Ayna oluşumu veya “çift kabarcık” işareti, yüksek dereceli bir bağırsak tıkanıklığını düşündüren radyolojik bir bulgudur. Tipik olarak duodenal atrezi veya volvulus gibi durumlarda, iki bitişik, hava dolu yapının görüntülemede aynalı bir görünüm oluşturduğu durumlarda görülür.
Klinik Etkiler: Obstrüksiyonu gidermek ve komplikasyonları önlemek için acil değerlendirme ve sıklıkla cerrahi müdahale gerektirir.
Başlıca bağırsak hastalıkları
- Ülser hastalığı
- Oniki parmak bağırsağı ülseri
- Enfeksiyonlar
- Amipli dizanteri
- tifüs
- kolera
- Malassimilasyon bozuklukları
- Malabsorpsiyon
- Sindirim bozukluğu
- Enflamatuar barsak hastalığı
- Crohn hastalığı
- Ülseratif kolit
- Tümörler
- Kolorektal kanser
