Sinonim: Bili-.
- Ana Hint-Avrupadaki *ǵʰelh₃- (“yeşil, sarı”)’den türeyen latincedeki(f) bu kelime safra anlamına gelir.
| Hal | Tekil | Çoğul |
|---|---|---|
| Nominatif | bīlis | bīlēs |
| Genitif | bīlis | bīlium |
| Datif | bīlī | bīlibus |
| Akusatif | bīlem | bīlēs |
| Ablatif | bīlī | bīlibus |
| Vokatif | bīlis | bīlēs |
karaciğerdeki safra kanalındaki hepatositler tarafından üretilip, safra kesesinde toplanır ve oniki parmak bağırsağına verilir.
kimyasal olarak:
ana bileşeni farklı maddelerin içinde çözüldüğü sudur. Elektrolitlerin yanısıra glikoproteine (muzine) de safranın kalın, koyu yapısından sorumludur. Özel lipidler, safra asidi, fosfolipidler, kolesterinler, safranın fizyolojik işlevine katkıda bulunur.
Bunun yanında safranın içinde vücut atıkları, hormonlar, bilirubin kahve-sarı rengini safraya verir. Şeker fizyolojik bir bileşeni değildir. Şeker barından safralara, glikokoli denir.
fizyoloji:
karaciğerde üretildikten sonra, safra kanalında verilir, safra sıvısı ince, akışkan ve sarıdır. Duktus hepatikus’da toplanır. Heister kapağı(plica spiralis)’den sonra ductus sistikus üzerinden safra kesesinde toplanır.
su kaybetmemek adına safra kekesi 10 katlı tabakaya sahiptir. Safranın onikiparmak bağırsağının lumenine olan az ama devamlı salgısına hormon da eşlik eder; örneğin kolesistokinin. Safra kesesi kasılarak uyarılır ve safrayı ince bağırsağa döker.
ince bağırsakta safrada amfifillipidler oluşturur. Özellikle safra asidi ve fosfolipidler, besinler ile birlikte alınır. İnce bağırsağın mizellelerinin lipaz sayesinde parçalanmış yağları da. miseller bağırsakta yağların emilimini mümkün kılar. Boş bağırsağın distal tarafında, safra asitleri bağırsak lumeninden uzaklaştırarak enterohepatik döngü diye adlandılaran döngüde devam ederler. Portal damarlar üzerinden karaciğere ve orda da yağ sindirimi için tekrar hazır olurlar.
bunun yanısıra safra özellikle önemli bir başka atık sıvı oluşturur. Bu sıvı ile hormonları (özellikle steroid) veya hemoglobin atıkları bilirubin atılabilir.
patholoji:
Kolesterinin yüksek olması; örneğin hiperkolesterinemi veya bilirubin; örneğin hamolitik anemi safrada çözünme dengesini aşıp, safra yolunda aksaklıklara yol açabilir. Buda dokuda sert maddelerin oluşumunu teşvik eder,bu süreç kolelithiyazis kadar ilerler.
