Shigella

tarafından | Ağu 12, 2015 | Mikrobiyoloji

Sinonim: Şigela, Shigellen, 

  • Gram-negatif, Laktoz negatif, hareketsiz, spor oluşturmayan, fakültatif anaerob çubuk şekilli bir bakteri cinsidir.
  • escherichia coli ile filogenetiği büyük ölçüde aynıdır.
  • 4 alt grubu bulunur:
    1. Shigella dysenteriae: 10 serovar, hastalığın en ağır formuna sebep olur.
    2. Shigella flexneri: 13 serovar
    3. Shigella boydii: 15 serovar
    4. Shigella sonnei: 1 serovar
  • Bu bakteri cinsinin sebep olduğu enfeksiyona Şigelloz denir.

Patogenez

  • Öncelikli olarak virülans faktörlere sahiptir.
  • İleum ve kolon epitel hücrelerin altına,  m-hücreleri giriş kapısı olarak kullanarak girerler.
  • Hücreden hücreye yayılırlar. Takiben nekrozlar, kanamalar, perforasyonlar görülür.
  • Sito-, entero- ve nörotoksik aktiviteleri vardır.Ürettikleri toksinin etkisi Hemolitik üremik sendrom (HÜS)‘a sebep olabilir.

Hastalık belirtileri

  • Kuluçka süresi 2-3 gündür.
  • kolik şeklinde karın ağrıları
  • sıkça diyare (8-30 defa /günde) ve ağrılı (tenesmus)
    1. Mukuslu, beyaz dışkı (beyaz basur)
    2. Kanlı (kırmızı basur)
  • Ateş görülebilir ama alışıldık değildir.
  • Hastalık tedavi edilmezse, Su ve elektrolit kaybedilerek 7 gün sürebilir.
  • Küçük çocuklarda merkezi sinir sistemi belirtileri ve böbrek yetmezliği görülür.
  • reiter  sendromu görülebilir.

Epidemiyoloji

  • 100-200 tane hastalık etkeni enfeksiyon için yeterlidir.
  • Enfeksiyon kaynağı sadece insandır. Taşıyıcılık 1-4 hafta kadar sürer.
  • Hastalığın bulaşması fekal-oral, direkt, belirli seks pozisyonları, sinekler ile mümkündür.
  • İnsanlarda ne kadar çok bulunursa mikrobun yayılması da o kadar hızlı olur. Özellikle Shigella dysenteriae ve Shigella flexneri, hijyen koşulları ne kadar kötüyse,  ortamda o kadar çok bulunurlar.
  • Shigella sonnei, hijyenin gelişmekte olduğu ülkelerde yaz sonu daha çok görülür. Diğer türlere göre enfeksiyon için daha fazla bulunmaları gerekmektedir.
  • Çocuklarda bağışıklıkları gelişmekte olduğu için, hastalanma sayısı en fazla olan yaş grubudur.
  • dünya çapında 165 milyon vakadan, 100 milyonu 3. dünya ülkelerinde görülmüştür.1 milyonu ölümle sonuçlanmıştır.
  • avrupada, 2006-2009 yılları arasında 6000-8000 vaka görülmüştür.

Tedavi ve Profilaksi

  • Erkenden antibiyotik verilmelidir.
    1. Fluorchinolone
    2. Aminopenicilline
    3. Cotrimoxazol
  • Sıvı ve elektrolit takviyesi,
  • Yayılmayı engelleme,
  • Şuanda hastalık için bir aşı bulunmamıştır.