Latince: Vena brachialis

Vena brachialis (brakiyal ven), kolda bulunan bir çift derin vendir. Bu venler, kol ve ön kolun daha derin yapılarından oksijensiz kanı boşaltarak venöz dönüşte kritik bir rol oynar.

Grup Yapısı:

  • Vena brachialis tipik olarak çifttir, yani brakiyal artere eşlik eden iki ven vardır.
  • Bu venler, kan akışını kolaylaştıran bir ağ oluşturan çok sayıda daha küçük venle birbirine bağlıdır.

Yol ve Drenaj:

  • Vena brachialis, dirsekte başlar ve ön kolun venlerinden, örneğin radyal ve ulnar venler‘den kan alır.
  • Koldaki brakiyal arter boyunca ilerler. – Damarlar kol boyunca yukarı doğru çıkar ve sonunda birleşerek koltuk altında bulunan vena axillaris‘e (aksiller ven) boşalır.

Üst Vena Cava Sistemine Bağlantı:

  • Vena axillaris, brakiosefalik ven ile birleşen subklavian ven olarak devam eder.
  • Brakiosefalik ven, sonunda üst vena kavaya boşalır ve oksijensiz kanı kalbin sağ atriyumuna geri döndürür.

İşlevsel Önemi:

  • Derin Venöz Sistem: Vena brachialis, sefalik ve bazilik venler gibi yüzeysel venlerden farklı olan derin venöz sistemin bir parçasıdır. – Klinik Önemi:
  • Vena brachialis gibi derin damarlar genellikle derin ven trombozu (DVT) ile ilişkilidir; bu, damarlarda kan pıhtılarının oluştuğu bir durumdur.
  • Vena brachialis bazen santral venöz kateterizasyon veya ultrason rehberliğinde vasküler değerlendirmeler gibi prosedürler sırasında erişilir veya görüntülenir.

Anatomik İlişkiler:

  • Superior Cola: Bu terim, superior vena cava‘ya doğru giden daha büyük venöz sistemi ifade ediyor olabilir ve vena brachialis’in kanı kalbe geri döndürmedeki nihai rolünü gösterir.

Keşif

Antik ve Erken Anatomik Çalışmalar

  • Galen (MS 2. Yüzyıl): Romalı hekim Galen, koldaki damarlar da dahil olmak üzere damar sisteminin ilk sistematik açıklamalarını yapmıştır, ancak açıklamaları hayvan diseksiyonuna dayanıyordu ve kesin insan anatomisinden yoksundu.
  • İbn Sina (MS 980-1037): İbn Sina, Tıp Kanunu adlı eserinde, koldaki yüzeysel ve derin damarlar arasındaki ayrıntılı ayrımlar henüz tam olarak anlaşılmamış olmasına rağmen, venöz sistemden geniş bir şekilde bahsetmiştir.

Rönesans ve Erken Modern Dönem

Andreas Vesalius (1514–1564): Vesalius, De Humani Corporis Fabrica (1543) adlı eserinde, Galen’in birçok hatasını insan diseksiyonları yaparak düzeltti. Venöz sistemin ilk doğru tanımlarından birini sunarak, vena brachialis gibi damarları derin ve yüzeysel karşılıklarıyla ilişkilendirdi.

William Harvey (1578–1657): Harvey’in kan dolaşımına ilişkin çığır açan çalışması (Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus, 1628) venöz dönüşün ilk işlevsel anlayışını sunarak, brakiyal damar gibi derin damarların sistemik dolaşımdaki rolünü vurguladı.


19. Yüzyıl – Anatomik ve Klinik Anlayıştaki Gelişmeler

Sir Astley Cooper (1768–1841): Cooper, vasküler cerrahi üzerine yaptığı çalışmalar sırasında venöz anatomi bilgisini genişletti. Çalışmaları, uzuvlardan venöz drenajı anlamak için temel oluşturdu.

Gray’in Anatomisi (1858): Henry Gray’in İnsan Vücudunun Anatomisi adlı eseri, brakiyal venlerin ayrıntılı açıklamalarını ve çizimlerini içererek, tıp öğrencileri ve profesyonelleri için klinik ve anatomik önemlerini pekiştirdi.


20. Yüzyıl – Klinik Uygulamalar ve Görüntüleme

Flebografinin Gelişimi (1930’lar): Flebografi (kontrast boya kullanılarak damar görüntüleme), brakiyal ven de dahil olmak üzere derin venlerin ayrıntılı görüntülenmesini sağladı ve bu da tromboz gibi durumlar için teşhis yeteneklerini geliştirdi.

Derin Ven Trombozunu (DVT) Anlamak: 20. yüzyılın ortalarında, klinik çalışmalar vena brachialis’i DVT için potansiyel bir yer olarak tanımladı, özellikle hareketsiz kolları veya intravenöz kateterleri olan hastalarda.


20. Yüzyılın Sonları – Venöz Erişim Yenilikleri

Ultrason Rehberliğinde Venöz Erişim (1980’ler-1990’lar):

  • Venöz kateter yerleşimini yönlendirmek için ultrason kullanımı, vena brachialis’in santral venöz kateterizasyon için alternatif bir erişim yeri olarak önemini vurguladı.
  • Bu teknik, kör delme yöntemlerine kıyasla başarı oranlarını iyileştirdi ve komplikasyonları azalttı.

PICC Hatlarının Ortaya Çıkışı: Vena brachialis, 1970’lerde tanıtılan ve 1990’larda yaygın olarak benimsenen Periferik Yerleştirilen Merkezi Kateterler (PICC hatları) için yaygın bir yerleştirme yeri haline geldi ve damarın klinik önemini daha da vurguladı.


21. Yüzyıl – Görüntüleme ve Müdahalelerdeki Gelişmeler

Doppler Ultrason Gelişmeleri: Gerçek zamanlı Doppler ultrason, DVT ve kateterle ilişkili komplikasyonlar dahil olmak üzere brakiyal ven rahatsızlıklarının teşhisini ve izlenmesini iyileştirdi.

Minimal İnvaziv Venöz Terapiler: Tromboliz ve stentleme gibi endovasküler tedaviler, erişim ve müdahaleler için brakiyal veni dahil ederek modern vasküler tıptaki çok yönlülüğünü yansıttı.



İleri Okuma
  1. Galen. (2nd Century). De Usu Partium Corporis Humani. [Manuscripts on anatomy].
  2. Avicenna. (1025). The Canon of Medicine (Al-Qanun fi al-Tibb). [Translated versions available].
  3. Vesalius, A. (1543). De Humani Corporis Fabrica. Basel: Johannes Oporinus.
  4. Harvey, W. (1628). Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et Sanguinis in Animalibus. Frankfurt: William Fitzer.
  5. Gray, H. (1858). Anatomy of the Human Body. London: John W. Parker and Son.
  6. Bauer, G. (1938). Phlebography: A new diagnostic tool for studying veins. The American Journal of Roentgenology, 40(2), 153–158.
  7. Hume, M., & Sevitt, S. (1958). Deep vein thrombosis of the upper extremities. British Medical Journal, 2(5108), 1197–1203.
  8. Rippey, J. C., & Royse, A. G. (1995). Ultrasound-guided venous catheter placement in the brachial vein: Techniques and benefits. Australasian Radiology, 39(2), 112–118.
  9. Chopra, V., Ratz, D., & Kuhn, L. (2014). Deep vein thrombosis in brachial veins associated with PICC lines. Annals of Internal Medicine, 160(6), 414–420.
  10. Chaves, C. J., & McCann, M. (2020). Advances in imaging of brachial vein thrombosis. Radiology Clinics of North America, 58(2), 405–422.